Công viên địa chất toàn cầu (CVĐCTC) UNESCO Đắk Nông có diện tích đề cử hơn 4.700 km2, trải dài qua 6 huyện, thành phố gồm: Cư Jút, Krông Nô, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong và TP. Gia Nghĩa. Đây là vùng đất có sự đa dạng về di sản địa chất, sinh học, xã hội và hội tụ những tiêu chí của một CVĐCTC. Điểm nổi bật nhất trong CVĐC Đắk Nông là hệ thống hang động trong đá bazan, phân bố ở khu vực Đ’ray Sáp - Chư Bluk phát hiện từ năm 2007, được Hiệp hội Hang động núi lửa Nhật Bản xác lập kỷ lục Đông Nam Á về quy mô, độ dài cũng như tính độc đáo.
Tháng 7/2020, CVĐC Đắk Nông được UNESCO công nhận là CVĐCTC và chính thức xuất hiện trên bản đồ du lịch của Mạng lưới CVĐCTC với 177 điểm đến. Đến nay, việc xây dựng và phát triển CVĐCTC UNESCO Đắk Nông đã được cấp các cấp, các ngành, đơn vị, địa phương và cộng đồng trong vùng CVĐC nhận thức được vai trò, tầm quan trọng và quan tâm, hưởng ứng tham gia vào các hoạt động của CVĐC.
 |
Tham luận, chia sẻ từ các nước là kinh nghiệm để Đắk Nông tìm ra giải pháp thúc đẩy phát triển du lịch CVĐCTC |
Để phát huy tiềm năng, thế mạnh của CVĐCTC, Đắk Nông cũng đã xây dựng được 3 tuyến du lịch CVĐC gồm “Trường ca của nước và lửa”, “Bản giao hưởng của làn gió mới”, “Âm thanh từ trái đất” với 44 điểm di sản. Tuy nhiên, đến nay CVĐCTC UNESCO Đắk Nông vẫn còn gặp nhiều khó khăn và thách thức như thiếu các văn bản pháp lý, tài liệu hướng dẫn xây dựng và phát triển CVĐC của các cơ quan chuyên môn, có thẩm quyền liên quan để địa phương làm căn cứ thực hiện. Việc này đã ảnh hưởng không ít đến quá trình xây dựng, phát triển…
Phát biểu chào mừng Hội nghị ISV20 được tổ chức tại Đắk Nông, đồng chí Hồ Văn Mười, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh, tuy là thành viên “non trẻ” của Mạng lưới, nhưng Đắk Nông đã chủ động hội nhập quốc tế trong lĩnh vực này. Tỉnh đã mạnh dạn đề xuất, bảo vệ thành công hồ sơ và vinh dự được Ủy ban Hang động núi lửa thuộc Hiệp hội Hang động quốc tế thống nhất lựa chọn là địa phương đăng cai tổ chức Hội nghị ISV20.
Liên quan đến CVĐCTC UNESCO Đắk Nông, ông Trần Tân Văn, Thành viên Hội đồng CVĐCTC UNESCO cho rằng, yêu cầu của các CVĐC là phải khác nhau. Các CVĐC khác ở miền Bắc Việt Nam, chủ yếu là đá vôi, chiếm diện tích đến 60 -70%. Trong khi đó, CVĐC Đắk Nông có hơn một nửa diện tích là đá phun trào bazan, về sau phân hóa ra thành đất đỏ trù phú mang lại nhiều lợi thế về phát triển nông nghiệp, cây ăn quả. Ông Trần Tân Văn chỉ ra, Đắk Nông có hàng trăm hang động núi lửa, nhưng cho đến nay mới khoảng 50 hang động núi lửa đã được điều tra, khảo sát, đo vẽ. Trong đó, có hang dài hơn 1km, tổng chiều dài các hang động cho đến nay được đo vẽ là hơn 10.000m. Điểm vô cùng đặc sắc, đặc biệt nhất so với toàn thế giới và cũng là lần đầu tiên ở Việt Nam, các nhà khoa học đã tìm ra những di chỉ khảo cổ của người tiền sử, trong đó có 1 bộ di cốt người tiền sử cách đây 6-7000 năm thuộc Văn hóa Hòa Bình ở trong hang động núi lửa. Do đó, nếu Đắk Nông biết tận dụng và phát huy những lợi thế mà CVĐCTC mang lại thì sẽ phát triển hiệu quả du lịch CVĐC tạo sinh kế bền vững cho người dân.
 |
Hội nghị ISV20 là cơ hội để làm "nóng" du lịch CVĐCTC UNESCO Đắk Nông sau dịch Covid-19 |
Ông Trần Tân Văn cũng đề xuất, mặc dù được công nhận là CVĐCTC UNESCO Đắk Nông vào năm 2020, nhưng do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 nên quá trình vận hành, phát triển các điểm di sản bị chững lại. Do đó, Hội nghị ISV20 được tổ chức chính là thời cơ để Đắk Nông quảng bá, giới thiệu, làm “nóng” lại hệ thống các điểm di sản nhằm thu hút khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm.
Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông nhấn mạnh, việc Đắk Nông chủ động đăng cai tổ chức một sự kiện khoa học mang tầm quốc tế khẳng định quyết tâm của tỉnh trong việc bảo tồn và sử dụng hợp lý các giá trị di sản, đặc biệt là các di sản địa chất. Hội nghị được mở rộng, bao gồm cả hệ thống các núi lửa - vốn là nguồn gốc sản sinh ra các hang động núi lửa, những di sản địa chất quý giá mà tỉnh Đắk Nông và một số địa phương khác ở Việt Nam đang sở hữu.
Ông Hồ Văn Mười cho biết: “Đây là cơ hội tốt để tỉnh Đắk Nông giới thiệu, quảng bá hệ thống núi lửa và hang động núi lửa - những di sản địa chất tầm cỡ quốc tế trong vùng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông đến bạn bè trong nước và quốc tế. Đồng thời, đây cũng là dịp để tỉnh Đắk Nông học hỏi kinh nghiệm quốc tế trong lĩnh vực bảo tồn, quản lý và khai thác bền vững di sản, phục vụ phát triển kính tế - xã hội địa phương”.