Theo nguồn tin từ nhân dân địa phương vàcác phương tiện thông tin đại chúng về phát hiện dấu chân của người tiền sử tạibãi đá thuộc xã Đắk Ha (Đắk Glong), Bảo tàng tỉnh đã phối hợp với chính quyềnđịa phương và các già làng bon Kon Hao, xã Đắk Ha tiến hành khảo sát dấu tíchnày.
Dấu tích “người tiền sử” thuộc khu vựcvùng trũng hồ Nao Bân, cách Tỉnh lộ 4 khoảng 300m về hướng tây. Trong quá trìnhkhảo sát, đoàn đã phát hiện phía trên các tảng đá có nhiều vết khứa, vết cắtđặc tả vô số hình dấu chân lớn nhỏ khác nhau, kích thước trung bình của bànchân dài 15 đến 20cm, rộng 7 đến 12cm; trên bãi đá có hình trái tim và chữ viếtthể hiện tình yêu nam nữ. Theo các già làng, đây là hình tượng và chữ viết củangười địa phương mới khắc lên.
Những vết tích trên bề mặt đá không đồngnhất cả về hình thức: kích thước, hình dạng, độ tinh xảo trong khắc chạm và cảvề thời gian sáng tác: có nét được khứa rất sâu đã bị rêu bám, có nét cắt khứarất thô và còn mới…
Ngay giữa bãi đá có hai bức tượng manghình dáng K’long và người vợ tiên như truyền thuyết về huyền thoại của đồng bàoM’nông bản địa. Hai bức tượng này là của ông K’Siêng - Phó Bí thư Đảng ủy xãĐắk Ha xây dựng vào năm 2009.
Qua thu thập thông tin của các già làng,trưởng thôn và người dân địa phương về dấu tích vết chân đồ họa trên đá, bướcđầu Đoàn khảo sát nhận định: so sánh với các vết chân thời tiền sử cách đây 2triệu năm ở Siwa, Ai Cập được in trên bùn, sau đó cứng thành đá (hóa thạch) và3 dấu chân hóa thạch được tìm thấy ở sườn phía tây núi lửa Roccamonfina, miềnNam Italia, trong một dòng nham tầng có niên đại 325.000 - 385.000 năm và nhiềuvết tích dấu chân khác đã được thông báo trước đây đều là những vết chân chìmdưới mặt đá. Tuy nhiên, các dấu chân đồ họa ở bãi đá Đắk Ha lại là những dấuchân khắc nổi trên mặt đá, được sáng tạo nhiều kiểu dáng khác nhau, có nhữngdấu chân hình vuông, không đồng nhất; có những dấu chân chỉ được khắc họa 4ngón và trong lòng bàn chân có nhiều vết khứa ngang dọc (có thể là của trẻ emchăn trâu, chăn bò đồ họa hình bàn chân của mình trên đá)…
Như vậy, những vết tích trên bãi đá thuộcbon Kon Hao, xã Đắk Ha không phải là vết chân của nguời tiền sử như nguồn tincủa nhân dân địa phương. Có thể là những vết đồ họa theo kiểu dáng bàn chân củangười đương thời. Do đó, dấu tích này chưa đủ cơ sở và tiêu chí để xếp hạng,bảo tồn và phát huy giá trị.
Anh Bằng