Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông báo cáo Chính phủ khó khăn liên quan đến bô xít
Tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5/2023 trực tuyến với các địa phương được tổ chức sáng nay, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Hồ Văn Mười đã báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các vấn đề khó khăn, vướng mắc mang tính đặc thù liên quan đến đầu tư các công trình, dự án nằm trong khu vực khoáng sản và vùng quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến quặng bô xít, cụ thể như sau:
1. Theo quy hoạch, bô xít trên địa bản tỉnh Đắk Nông phân bố trên địa bản 5 huyện, 01 thành phố và chiếm khoảng 1/3 diện tích toàn tỉnh. Hiện tại trên địa bàn tỉnh có đến 1.062 dự án, công trình có diện tích đất chồng lấn với quy hoạch bộ xít và khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia (có tổng mức đầu tư khoảng 20.000 tỷ đồng), trong đó các dự án đầu tư công thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025 khoảng 5.000 tỷ đồng, cùng với đó còn có một số dự án lớn, quan trọng phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh (trong đó có 06 dự án đầu tư công 1.500 tỷ đồng đã được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025); các dự án thuộc 03 Chương trình mục tiêu quốc gia; công tác kêu gọi, thu hút đầu tư cũng như kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh bị hạn chế.
2. Đắk Nông với địa hình là đồi bát úp, nhiều đồi núi dốc nên việc đầu tư xây dựng các tuyến đường giao thông, các công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh Đắk Nông yêu cầu cần phải có một lượng lớn nguồn đất đắp để thi công các công trình và thời gian tới là tuyến đường cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành. Tuy nhiên, hiện nay Tĩnh không thể cấp phép khai thác đất làm vật liệu san lấp do phần lớn nguồn đất làm vật liệu san lấp cho các công trình đầu tư trên địa bàn tỉnh nói chung và đối với tuyến đường cao tốc trong thời gian tới nói riêng đều nằm trong các khu vực đã được quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng khoảng sản theo Quyết định số 167/QĐ-TTg ngày 01/11/2007 của Thủ tướng Chính phủ (Quy hoạch 167).
Trong thời gian qua, các Bộ, ngành Trung ương đã có văn bản đề nghị tỉnh Đắk Nông thực hiện theo đúng quy định của pháp luật khi triển khai các công trình, dự án nằm trong quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến quặng bô xít.
Để tháo gỡ, giải quyết những khó khăn, vướng mắc nêu trên, UBND tỉnh Đắk Nông đã báo cáo, kiến nghị, đề xuất các Bộ, ngành Trung ương để xem xét giải quyết. Tuy nhiên, đến nay những khó khăn, vướng mắc chưa được giải quyết đến kết quả cuối cùng, ảnh hưởng rất lớn đến phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Thực tiễn cho thấy, sau hơn 15 năm từ khi có Quy hoạch 167 cho đến nay, chỉ có 01/09 mỏ đã được thăm dò, phê duyệt trữ lượng được cấp phép khai thác, và hàng năm trung bình chỉ khai thác với diện tích khoảng 100 ha để cung cấp quặng bô xít cho Nhà máy Alumin Nhân Cơ với công suất 650 ngàn tấn/năm. Nếu chỉ cung cấp cho nhà máy này thì phải mất gần 400 năm mi khai thác, chế biến hết trữ lượng, tài nguyên bố xít trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.
Tại phiên họp, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ:
- Cho phép tỉnh Đắk Nông triển khai thực hiện các dự án, công trình nằm trong vùng quy hoạch bô xít và khu vực dự trữ khoáng sản quốc gia, đặc biệt là các công trình, dự án thuộc danh mục đầu tư công trung hạn, các công trình, dự án thuộc 03 Chương trình mục tiêu quốc gia; các dự án lớn, quan trọng phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đang triển khai đầu tư.
Để giải quyết triệt để vấn đề, quy phạm hoá nội dung trên, kính đề xuất Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ ngành Trung ương có liên quan, trong thời gian xây dựng, sửa đổi Luật Khoáng sản, Luật Đất đai và các nghị định kèm theo phối hợp chặt chẽ, ghi nhận ý kiến góp ý của tỉnh Đắk Nông để hoàn thiện các quy định của pháp luật, bám sát thực tiễn, giải quyết thấu đáo, toàn diện những bất cập, vướng mắc liên quan đến vấn đề đầu tư trên vùng có khoáng sản bô xít của Đắk Nông.
- Đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công Thương cung cấp bản đồ phân bố khu vực chứa thân quặng bô xít, bản đồ quy hoạch, phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản bộ xít đã được phê duyệt trữ lượng trên địa bản tỉnh Đắk Nông, làm cơ sở cho UBND tỉnh rà soát các dự án phát triển kinh tế - xã hội chồng lấn với khu vực có chứa thân quặng.
- Cho phép UBND tỉnh cấp phép và đăng ký xác nhận khu vực, khối lượng, công suất khai thác đất có lần với bộ xít làm vật liệu san lấp để phục vụ cho các công trình có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh như các công trình hạ tầng kỹ thuật: đường giao thông, các dự án điện các công trình phúc lợi xã hội như trường học, bệnh viện..., đặc biệt là tuyến cao tốc Chơn Thành - Gia Nghĩa.
Tại phiên họp, trên cơ sở đề xuất của đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, Thủ tướng Chính phủ đã kết luận giao Lãnh đạo Bộ Công Thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường khẩn trương tổ chức đoàn công tác vào làm việc trực tiếp với tỉnh Đắk Nông trước ngày 20/6/2023 để tháo gỡ vướng mắc, trường hợp vượt thẩm quyền báo cáo, đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét giải quyết.
Do đó, UBND tỉnh Đắk Nông kinh đề nghị Văn phòng Chính phủ bổ sung nội dung kết luận của Thủ tưởng Chính phủ nêu trên vào Nghị quyết Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5/2023 trực tuyến với địa phương để các Bộ, ngành, địa phương có cơ sở triển khai thực hiện.