Căn nguyên khó thu hồi đất khai thác bô xít?

Vướng hạ tầng tái định cư

Đến nay, Đắk Nông đã cơ bản đã hoàn thành việc giải phóng mặt bằng xây dựng 2 khu tái định cư (TĐC) đối với các trường hợp giải tỏa để khai thác bô xít. Đó là Khu TĐC thôn 13, xã Đắk Wer và Khu TĐC thôn Quảng Bình, xã Nghĩa Thắng (Đắk R'lấp).

UBND huyện Đắk R’lấp đang chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan hoàn thiện hồ sơ để phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 các khu TĐC.

Ngoài ra, Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất huyện Đắk R'lấp đã hoàn thiện hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi và trình Sở Xây dựng thẩm định quy hoạch các khu TĐC.

Đối với khu TĐC thôn 11, xã Nhân Cơ; Khu TĐC thôn 7, xã Kiến Thành và Khu TĐC bon Bu N’doh, xã Đắk Wer, chủ đầu tư đang tiếp tục phối hợp với đơn vị tư vấn hoàn thiện hồ sơ thiết kế để lập báo cáo nghiên cứu khả thi trình Sở Xây dựng thẩm định.

Khu TĐC thôn Quảng Bình, xã Nghĩa Thắng, chủ đầu tư đã hoàn thiện hồ sơ và trình Sở Xây dựng tỉnh thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi.

Tuy nhiên, do các vướng mắc liên quan đến đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 và quy hoạch khai thác khoáng sản, nên tiến độ thực hiện dự án còn chậm so với kế hoạch.

Vấn đề khó khăn nhất hiện nay là trên địa bàn huyện Đắk R’lấp chưa có mỏ vật liệu đất san lấp được cấp giấy phép khai thác khoáng sản. Điều này gây ảnh hưởng lớn cho đơn vị thiết kế trong việc lập hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi.

Đối với 4 khu TĐC đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500, sau quá trình triển khai khảo sát hiện trạng, thiết kế đã phát hiện có nhiều sai lệch so với quy hoạch.

Cụ thể các sai lệch như ranh giới quy hoạch, cao độ đào đắp, đường kết nối, kết cấu áo đường, hệ thống đường dây trung áp, hạ áp và trạm biến áp...

Trong quá trình các cơ quan chuyên môn của huyện thực hiện việc đối chiếu tọa độ nhận thấy, ranh giới quy hoạch của các khu TĐC thuộc một phần diện tích chồng lấn thân quặng bô xít.

Nhùng nhằng tại các khai trường

Đến nay, tại Khai trường năm thứ 4-6 thuộc giai đoạn 2020-2022 mới giải phóng mặt bằng được 261,15 ha đất. Phần diện tích 12,44 ha còn lại chưa thực hiện xong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Trong số 19 hộ dân chưa bàn giao mặt bằng, với diện tích 12,1 ha, gồm có: 3 hộ không đủ điều kiện bố trí TĐC; 16 hộ đủ điều kiện bố trí TĐC. Còn 1 hộ đã bàn giao mặt bằng, nhưng thường xuyên cản trở, không cho thực hiện khai thác bô xít theo kế hoạch…

Đối với Khai trường năm thứ 7-8, đến nay mới thực hiện đo đạc, kiểm đếm được 187/217 hộ, với diện tích là 160,6 ha. Còn lại 30 hộ, với diện tích 16,1 ha chưa hoàn thành việc đo đạc, kiểm đếm.

Quá trình thực hiện gặp các vướng mắc do người dân không hợp tác. Nhiều hộ không sinh sống tại khu vực gây khó khăn trong quá trình điều tra, khảo sát, đo đạc kiểm đếm.

Hạ tầng cơ sở tại các dự án TĐC hiện chưa hoàn thành, nên chưa đủ cơ sở thu hồi đất, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, TĐC cho người dân.

Theo dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ TĐC lần 1 do Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất huyện Đắk R'lấp lập, có 37 hộ đủ điều kiện bố trí TĐC; trong đó xã Nghĩa Thắng có 18 lô; Đắk Wer có 19 lô.

Lãnh đạo Công ty Nhôm Đắk Nông – TKV cho biết, để có đủ mặt bằng phục vụ khai thác mỏ bô xít Nhân Cơ, đơn vị mong muốn địa phương tiếp tục quan tâm hỗ trợ tuyên truyền, vận động các hộ dân nhận tiền đền bù và bàn giao mặt bằng.

Địa phương sớm tổ chức thực hiện phương án bố trí TĐC cho người dân tại khu hồ Cầu Tư và rừng sao, để làm cơ sở vận động, thuyết phục và lập hồ sơ cưỡng chế thu hồi đất cho dự án.

Đối với những trường hợp cố tình không bàn giao mặt bằng cần sớm tổ chức thực hiện quyết định cưỡng chế, kiểm đếm bắt buộc. Qua đó đẩy nhanh công tác kiểm tra, đo đạc xác định diện tích thực tế cũng như nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất; xác định giá đất.