Cần áp dụng biện pháp tưới nước tiết kiệm đề phòng khô hạn

Theo ngành thủy văntỉnh thì do mùa mưa vừa rồi lượng mưa thấp, lại kết thúc sớm khiến mực nước ởcác giếng đào, ao hồ, hệ thống đập thủy lợi nhỏ trong khu vực canh tác củangười dân ở các huyện xuống thấp. Ðến thời điểm này, tuy mới bước vào giữatháng 2, nhưng nhiều vùng chuyên canh cà phê của tỉnh đã bắt đầu có dấu hiệuthiếu hụt nguồn nước tưới.

Ðiển hình như ở huyệnÐắk Song, thiếu hụt nguồn nước tưới đã khá phổ biến. Ông Nguyễn Văn Thu ở thôn3, xã Trường Xuân cho biết: “Nhiều năm nay, tôi thường dùng chung cái ao cuốirẫy cùng với các hộ dân lân cận để tưới cho 1 ha cà phê của gia đình. Nhưng nămnay, mới đầu tháng Giêng âm lịch, dù mới chỉ bước sang đợt 2, nhưng nước trongao đã cạn kiệt buộc tôi phải nối thêm 7 cuộn ống nữa để dẫn nước từ vị trí cáchrẫy cà phê của gia đình hàng cây số về tưới. Chưa năm nào ở khu vực này “đứt”nước sớm như năm nay”.

Với 2 ha cà phê, giađình ông Lê Văn Bình ở thôn Ðức Sơn, xã Ðức Mạnh (Ðắk Mil) còn khó khăn hơn gấpbội vì phải trông chờ vào lượng nước ít ỏi từ cái giếng đào ngay trong vườn.Ông Bìnhcho biết: “Vào thời điểm nàycủa những năm trước, nguồn nước trong giếng chưa bị tụt, thì tôi bơm hút tướitràn thoải mái, nhưng năm nay khi tưới được 70% diện tích thì đã thấy lộ hẳnmạch nước dưới đáy giếng ra rồi. Cứ đà này đến các đợt tưới sau có lẽ chỉ tướiđược vài giờ lại nghỉ để đợi nước mất thôi”.

Theo ông Bình thì cónhiều hộ trong thôn khi thấy nước giếng ngày một cạn dần thì thuê người vétlại, nhưng vẫn không đủ nước để tưới cho vườn cà phê. Mặc khác, khi nguồn tướitừ giếng đào có nguy cơ cạn kiệt thì người dân lại đổ xô đi thuê máy để khoangiếng. Do những người được thuê khoan giếng chủ yếu hoạt động tự phát, lạikhông am hiểu cấu tạo địa tầng, độ sâu mực nước ngầm nên nhiều vườn cà phê khoanđến 2 – 3 mũi khoan vẫn không gặp nước. Có hộ khoan đến gần 200 m mới đến túinước ngầm khiến cho nguồn nước của các giếng đào gần đó ngày một cạn kiệt, dobị đứt mạch nước mặt.

Bên cạnh đó, nhiều hộdân trồng cà phê ở những khu vực gần các công trình hồ chứa lớn cũng không khỏilo lắng do nhiều người tranh thủ đưa máy bơm hút liên tục khiến mực nước càngxuống nhanh. Tình hình nắng nóng và khan hiếm nguồn nước tưới, cộng với điềukiện thời tiết bất thường vào đầu mùa khô khiến cho cây cà phê phân hóa mầm hoakhông đồng đều nên việc đầu tư, chăm sóc của nông dân càng gặp khó khăn hơn.

Theo ông Nguyễn VănToàn, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp-PTNT, để giảm thiệt hại bởi hạn hán thì giảipháp hiệu quả nhất là nông dân cần áp dụng biện pháp tưới tiết kiệm và thựchiện kỹ thuật canh tác tích cực như thiết lập lại hệ thống đai rừng và cây chebóng để cây sinh trưởng, phát triển ổn định.

Qua khảo sát của ngànhnông nghiệp thì hiện nay, lượng nước tưới của nông dân lên đến 800 – 1.000lít/gốc cà phê trong một lần tưới. Trong khi nhu cầu chỉ cần khoảng 450 – 500lít/gốc. Ðiều này chẳng những gây lãng phí nước mà còn làm suy giảm độ phìnhiêu của đất, do nước cuốn theo chất dinh dưỡng thấm xuống tầng đất sâu.

Theo tính toán, vớilượng nước tưới thừa từ 300 – 400 lít/gốc thì mỗi mùa khô người trồng cà phê ởÐắk Nông đã tưới thừa hàng chục triệu mét khối nước, trong đó có cả lượng nướcngầm được hút vô tội vạ.

Có thể nói, việc ápdụng biện pháp tưới nước tiết kiệm cho mỗi lần tưới cà phê sẽ giúp nông dângiảm được khoản không nhỏ chi phí xăng dầu, đào, khoan giếng và qua đó góp phầnlàm giảm giá thành sản xuất. Do vậy, nhiều năm qua, các cấp, ngành chuyên mônvà địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, khuyến cáo về tưới nước hợp lýcho cây cà phê và xây dựng mô hình trình diễn về tưới tiết kiệm nước tại cácnông hộ ở nhiều địa phương. Ðến nay, các mô hình này ở một số địa bàn trongtỉnh đã và đang phát huy hiệu quả, giúp thay đổi dần tập quán canh tác củangười trồng cà phê.

Văn Tâm