"Bức tranh" nắng nóng vẫn đậm tông màu nóng

Hàng loạt kỷ lục nắng nóng bị xô đổ trong tháng 4

Chiều 1/5, Phó Trưởng phòng Dự báo khí hậu (Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, Tổng cục Khí tượng Thủy văn) Nguyễn Đức Hòa cho biết, tháng 4/2024, Tây Bắc Bắc Bộ và các tỉnh từ Thanh Hóa - Phú Yên xuất hiện 3 đợt nắng nóng và nắng nóng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt vào các ngày 1-4/4, 12-17/4 và 19-30/4.

Trong đó, từ 26-30/4, nắng nóng xuất hiện toàn bộ Bắc Bộ và Trung Bộ. Đây cũng là thời điểm người dân bước vào kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5. Các tỉnh Tây Bắc Bắc Bộ và từ Thanh Hóa - Phú Yên nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt với nhiệt độ phổ biến 39-42 độ C, Trung Bộ có nơi trên 43 độ C.

Đặc biệt tại Đông Hà (Quảng Trị) và Tương Dương (Nghệ An) ghi nhận nhiệt độ cao nhất 44 độ C lần lượt trong ngày 28 và 30/4. Mức nhiệt này chỉ kém 0,2 độ C so với nhiệt độ kỷ lục 44,2 độ C ghi nhận tại Tương Dương (Nghệ An) vào ngày 7/5/2023. Cũng trong tháng 4/2024, Tây Nguyên và Nam Bộ xuất hiện nắng nóng và nắng nóng gay gắt kéo dài.

Trên cả nước ghi nhận nhiều trạm có giá trị nhiệt độ cao nhất ngày vượt giá trị lịch sử cùng thời kỳ tháng 4, có nơi còn cao hơn giá trị cao nhất năm từng quan trắc được. Trong đó tập trung vào 4 ngày cuối tháng.

Điển hình một số nơi như tại Hà Nội, ngày 27/4, các trạm đo ở Ba Vì, Sơn Tây, Láng, Hoài Đức, Hà Đông đều ghi nhận nhiệt độ trên 40 độ C vượt kỷ lục từng ghi nhận được trong nhiều năm trước đó.

Cụ thể, Ba Vì ghi nhận 41,2 độ C vượt lịch sử 38,3 độ C từng ghi nhận vào tháng 4 các năm 2006 và 2012. Sơn Tây nhiệt độ cao nhất ngày là 40,4 độ C, vượt kỷ lục 37,8 độ C của năm 1998. Láng 41,5 độ C vượt ngưỡng 39 độ C của năm 2006. Hoài Đức nhiệt độ cao nhất ngày 27/4 là 40,7 độ C vượt kỷ lục 38,5 độ C từng ghi nhận trong tháng 4/2019. Hà Đông nhiệt độ thực đo trong ngày này là 40,5 độ C vượt giá trị lịch sử 37,2 độ C của tháng 4/2015.

Nhiệt độ 44 độ C ghi nhận trong ngày 30/4 tại Tương Dương (Nghệ An) cũng vượt kỷ lục 42,4 độ C quan trắc được vào tháng 4/2019. Hay tại Đông Hà (Quảng Trị) với nhiệt độ cao nhất 44 độ C quan trắc được vào chiều 28/4 đã vượt kỷ lục 42,1 độ C ghi nhận vào tháng 4 của 44 năm trước (năm 1980).

Theo cơ quan khí tượng, tháng 4/2024, tại Bắc Bộ, Bắc và Trung Trung Bộ, nhiệt độ trung bình cao hơn 2-4 độ C, có nơi trên 4 độ C so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Các khu vực khác phổ biến cao hơn 1-3 độ C, Tây Nguyên có nơi cao hơn 3 độ C.

Tháng 5 tiếp tục nắng nóng khốc liệt

Chuyên gia Nguyễn Đức Hòa cho biết trong tháng 5/2024, hiện tượng nắng nóng và nắng nóng gay gắt trên cả nước dự báo xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ, trong đó một số ngày dự báo sẽ xuất hiện nắng nóng đặc biệt gay gắt.

Tuy nhiên trong thời kỳ dự báo trên, người dân cũng cần đề phòng các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như mưa dông kèm theo lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh, đặc biệt là vào thời điểm chiều và đêm.

Tháng 5/2024, áp thấp nóng phía Tây tiếp tục hoạt động mạnh nên Bắc Bộ, các tỉnh từ Thanh Hóa đến Phú Yên xuất hiện nhiều ngày nắng nóng và nắng nóng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt. Tây Nguyên, Nam Bộ nhiều ngày nắng nóng diện rộng, có nơi nắng nóng gay gắt, tập trung trong 20 ngày đầu tháng. Nắng nóng và nắng nóng gay gắt trên cả nước dự báo xuất hiện nhiều hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Trên cả nước, nhiệt độ trung bình phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm từ 1,5-2,5 độ C, có nơi cao hơn.

Do thiếu hụt mưa và khả năng nắng nóng xuất hiện nhiều nơi tại các khu vực trên phạm vi cả nước, nên nguy cơ cao kéo dài thêm tình trạng khô hạn, thiếu nước và tiềm ẩn các nguy cơ cháy nổ rất cao," ông Hòa nhấn mạnh.

Tuy vậy, đại diện Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia lưu ý trong thời kỳ dự báo từ nay đến ngày 30/5, mưa dông cũng có xu hướng gia tăng dần ở khu vực Bắc Bộ. Tại khu vực Tây nguyên và Nam Bộ, trong giai đoạn 10 ngày cuối tháng 5/2024, gió mùa Tây Nam ở phía Nam có xu hướng hoạt động mạnh dần nên mưa có khả năng gia tăng hơn.

"Do đó trên phạm vi toàn quốc cần tiếp tục đề phòng các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như mưa dông kèm theo lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh có thể ảnh hưởng lớn đến sản xuất và các hoạt động dân sinh," ông Hòa nói.

Theo chuyên gia Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết (Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, Tổng cục Khí tượng Thủy văn), hiện tượng dông, lốc, mưa đá khó có thể dự báo xa được nhưng có thể cảnh báo sớm hiện tượng này qua các thiết bị theo dõi như sử dụng ảnh mây vệ tinh, ảnh rada với độ phản hồi lớn; từ đó có thể đưa ra được cảnh báo về hiện tượng dông, lốc, sét, mưa đá trước khoảng 30 phút đến 1 tiếng.

Trong thời gian tới, hiện tượng thời tiết nguy hiểm trên còn có thể xảy ra ở miền Bắc, miền Trung và cả miền Nam, nhất là thời điểm tháng Năm và nửa đầu tháng Sáu. Đáng chú ý là trong năm 2024, hiện tượng dông, lốc, sét, mưa đá sẽ xảy ra nhiều hơn so với trung bình nhiều năm.