Báo cáo tại phiên họp cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản sáng 14/3, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Minh Sơn cho biết, tại Kỳ họp thứ 6 (tháng 10 - 11/2023), Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản. Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Kinh tế đã chủ trì phối hợp với Bộ Tư pháp (Cơ quan chủ trì soạn thảo) và Thường trực Ủy ban Pháp luật nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.
Dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý đã sửa đổi, bổ sung 42 điều, khoản của Luật hiện hành; tăng 16 điều, khoản so với dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 nhưng chủ yếu là sửa về mặt kỹ thuật lập pháp, không phát sinh nhiều chính sách mới. Do đó, việc xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản là phù hợp với phạm vi sửa đổi.
Về tài sản đấu giá, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết, Luật hiện hành và dự thảo Luật đang quy định theo hướng liệt kê các loại tài sản mà theo pháp luật chuyên ngành quy định phải bán thông qua đấu giá và áp dụng thống nhất trình tự, thủ tục đấu giá cho các loại tài sản này.
Đồng thời, Luật hiện hành và dự thảo Luật đều đã có quy định chung mang tính khái quát đối với tài sản khác mà pháp luật chuyên ngành quy định phải bán thông qua đấu giá để bảo đảm tính bao quát, đầy đủ và dự liệu trước các tài sản có thể phát sinh trong tương lai.
Về giá khởi điểm, giám định tài sản đấu giá, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, hiện nay, các văn bản pháp luật quy định tài sản đưa ra đấu giá đều có quy định về cơ quan có thẩm quyền xác định giá khởi điểm, cách thức, phương pháp xác định giá khởi điểm, giảm giá hay định giá lại trong trường hợp đấu giá không thành.
Bỏ quy định miễn đào tạo nghề đấu giá là cần thiết
Về các hành vi bị nghiêm cấm, Thường trực Ủy ban Kinh tế xin tiếp thu bỏ cụm từ “nhằm mục đích trục lợi” tại điểm đ1 khoản 1 Điều 9 đối với hành vi để lộ thông tin về người đăng ký tham gia đấu giá để bảo đảm phù hợp với thực tiễn và tính khả thi của quy định này. Dự thảo Luật chỉ quy định việc nghiêm cấm nhận ủy quyền tham gia cuộc đấu giá “để trả giá” cho người tham gia đấu giá khác đối với tài sản mà người nhận ủy quyền cũng là người tham gia đấu giá tài sản đó nhằm bảo đảm tính minh bạch, tránh tình trạng thông đồng, móc nối, dìm giá.
Về tiêu chuẩn đấu giá viên và đối tượng được miễn đào tạo nghề đấu giá, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Minh Sơn cho biết, dự thảo Luật quy định tiêu chuẩn, điều kiện có bằng tốt nghiệp đại học ngành luật, kinh tế, kế toán, tài chính, ngân hàng là phù hợp với tính chất, đặc điểm của nghề đấu giá.
Hơn nữa, các môn học như thương mại, đầu tư, chứng khoán đã có trong các ngành học về kinh tế, tài chính, ngân hàng. Vì vậy, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị giữ như dự thảo Luật do Chính phủ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6.
Về việc bỏ quy định miễn đào tạo nghề đấu giá, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng việc bỏ quy định này là cần thiết, nhằm bảo đảm tất cả các đối tượng muốn hành nghề đấu giá đều phải qua khóa đào tạo nghề (kỹ năng, nghiệp vụ...), góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp và chất lượng hoạt động hành nghề của đội ngũ đấu giá viên.
Các công ty đấu giá tự đưa ra mức tiền đặt trước tùy theo loại tài sản đấu giá và tùy theo hình thức đấu giá
Về việc mở rộng quyền của tổ chức hành nghề đấu giá tài sản trong việc cung cấp dịch vụ đấu giá đối với tài sản thuộc sở hữu của cá nhân, tổ chức và do cá nhân, tổ chức tự nguyện thỏa thuận bán thông qua đấu giá, Thường trực Ủy ban Kinh tế xin đề nghị tiếp thu và chỉnh lý tại điểm a, b khoản 11 Điều 1 của dự thảo Luật (sửa đổi, bổ sung Điều 24 của Luật hiện hành) theo hướng làm rõ hơn quyền của tổ chức hành nghề đấu giá tài sản trong việc cung cấp dịch vụ đấu giá đối với tài sản mà pháp luật quy định phải bán thông qua đấu giá và tài sản thuộc sở hữu của cá nhân, tổ chức nhằm thúc đẩy việc đấu giá các tài sản do cá nhân, tổ chức tự nguyện thỏa thuận bán thông qua đấu giá, góp phần đưa hoạt động đấu giá tài sản phát triển theo hướng chuyên môn hóa, chuyên nghiệp hóa, phù hợp với thông lệ quốc tế về đấu giá tài sản.
Về tiền đặt trước và xử lý tiền đặt trước, quá trình triển khai quy định về mức tiền đặt trước từ 5% đến 20% của Luật hiện hành cơ bản phù hợp với thực tiễn, tạo điều kiện thu hút được nhiều người tham gia đấu giá. Thông lệ quốc tế đều không có quy định cụ thể về khoản tiền đặt trước tham gia đấu giá, theo đó, các công ty đấu giá tự đưa ra mức tiền đặt trước tùy theo loại tài sản đấu giá và tùy theo hình thức đấu giá.
Đề nghị Chính phủ bổ sung đánh giá tác động đối với quy định đấu giá trực tuyến đối với tài sản công
Về đấu giá trực tuyến và áp dụng hình thức đấu giá trực tuyến đối với tài sản công, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị tiếp thu bổ sung Điều 43a tại dự thảo Luật về đấu giá trực tuyến trên cơ sở luật hóa các quy định về hình thức đấu giá trực tuyến phù hợp với thực tiễn; đồng thời quy định đối với trường hợp đấu giá tài sản công được thực hiện bằng hình thức đấu giá trực tuyến thì phải sử dụng Cổng Đấu giá tài sản quốc gia do Bộ Tư pháp xây dựng, quản lý và vận hành nhằm một mặt đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động đấu giá, bảo đảm an toàn, an ninh mạng; mặt khác đây được xem là giải pháp nhằm hạn chế tối đa tình trạng thông đồng, dìm giá, tiêu cực, thất thoát tài sản nhà nước trong hoạt động đấu giá tài sản.
Đề nghị Chính phủ bổ sung đánh giá tác động đối với quy định đấu giá trực tuyến đối với tài sản công phải được thực hiện qua Cổng Đấu giá tài sản quốc gia và lộ trình khả thi thực hiện việc đấu giá tài sản công bằng hình thức đấu giá trực tuyến.
Bổ sung thời gian có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2025
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Minh Sơn cho biết, Thường trực Ủy ban Kinh tế cũng báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội một số vấn đề lớn của dự án Luật liên quan tới đấu giá trong trường hợp chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá, một người tham gia đấu giá, một người trả giá; Về chế tài xử lý vi phạm đối với người trúng đấu giá không nộp tiền trúng đấu giá; Về việc huỷ hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản trong trường hợp đã có quyết định, bản án hoặc quá trình cưỡng chế kê biên tài sản có vi phạm pháp luật và hủy kết quả đấu giá tài sản.
Về hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị tiếp thu và chỉnh lý Điều 2 của dự thảo Luật theo hướng bổ sung thời gian có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2025 để bảo đảm phù hợp và có hiệu lực đồng thời với hiệu lực thi hành của Luật Đất đai năm 2024. Đồng thời, chỉnh lý quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 3 của dự thảo Luật theo hướng áp dụng quy định của Luật Đấu giá tài sản số 01/2016/QH14 để bảo đảm nguyên tắc có lợi hơn cho đối tượng được áp dụng và phù hợp với nội dung của chuyển tiếp.