“Bàn tay vàng” Đỗ Nguyên Tín và ca can thiệp tim bào thai kỳ tích cứu sống thai nhi Singapore

Sản phụ K.W.S (41 tuổi), người Singapore mang thai lần đầu sau hơn 10 năm điều trị hiếm muộn nhờ phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Từ những tháng đầu thai kỳ, sản phụ được theo dõi tại hai bệnh viện hàng đầu Singapore.

Tuy nhiên, ở tuần thai thứ 18, thai nhi được phát hiện mắc dị tật tim bẩm sinh nặng với tình trạng hở van hai lá, thông liên thất, và hẹp van động mạch chủ tiến triển.

Đến tuần 21, tình trạng trở nên trầm trọng: van hai lá dày, thiểu sản thất trái và nguy cơ thiểu sản tim trái tăng cao. Với sự hỗ trợ từ bệnh viện KK Women’s and Children’s Hospital, sản phụ được giới thiệu đến Việt Nam – nơi duy nhất tại Đông Nam Á có thể thực hiện kỹ thuật can thiệp tim bào thai.

Ngày 5/5/2025, chị K.W đến bệnh viện Từ Dũ (TP. Hồ Chí Minh) mang theo hy vọng mong manh. Trước chị, bệnh viện Từ Dũ từng can thiệp thành công cho 8 thai nhi mắc dị tật tim bẩm sinh. Nhưng đây là trường hợp đặc biệt nhất khi tuổi thai mới 22 tuần, thai nhi nặng chỉ khoảng 600 gram, hẹp khít van động mạch chủ, thiểu sản thất trái, với đường thoát thất trái chỉ rộng 1,4 mm – nhỏ nhất từ trước đến nay.

Không những vậy, thai lại nằm tư thế sấp cố định, bánh nhau bám mặt trước, khiến việc tiếp cận tim thai trở nên cực kỳ khó khăn.

Ngày 20/5, một cuộc hội chẩn liên viện giữa Từ Dũ, Bệnh viện Nhi đồng 1 và các chuyên gia đến từ Úc, Pháp đã diễn ra. Sau hơn 2 giờ, các y bác sĩ đồng thuận phải can thiệp dù biết rủi ro là cực kỳ cao.

Ngày 22/5, ca can thiệp đầu tiên được tiến hành. Êkíp hơn 20 người từ nhiều chuyên khoa cùng có mặt. Nhưng mọi nỗ lực đều không thể tiếp cận được buồng tim trái do tư thế thai quá bất lợi. Sau hơn hai giờ, PGS.TS.BS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM quyết định tạm ngừng để bảo toàn thai nhi.

Dù thất bại nhưng phụ sản K kiên trì ở lại TP. Hồ Chí Minh chờ cơ hội thứ hai. Các bác sĩ lên kế hoạch kỹ lưỡng cho lần can thiệp tiếp theo.

Sáng 28/5, ca can thiệp thứ 2 diễn ra. Thách thức đầu tiên là xoay thai nhi khỏi tư thế sấp – một thao tác cực kỳ nguy hiểm. Chỉ cần sai lệch vài độ, thai có thể mất tim thai ngay lập tức. Một dụng cụ xoay thai đặc biệt được sử dụng, bác sĩ nhẹ nhàng xoay đùi, vai, rồi ngực thai nhi đến vị trí tối ưu.

Sau đó, dưới sự dẫn đường của siêu âm, kim chuyên dụng xuyên qua thành bụng mẹ, cơ tử cung, bánh nhau, rồi vào tim thai. Chỉ trong vài giây ngắn ngủi, bác sĩ luồn bóng nong van động mạch chủ, bơm và rút bóng trong khoảnh khắc định đoạt. Dòng máu phụt mạnh qua van động mạch chủ – dấu hiệu cho thấy ca can thiệp thành công.

Cả ekip vỡ òa trong niềm hạnh phúc tột cùng. Sản phụ và gia đình bật khóc vì xúc động. Trái tim nhỏ bé ấy – từng bị đánh giá là không thể cứu – nay đã hồi sinh trong bụng mẹ.

Người trực tiếp thực hiện ca can thiệp, TS.BS Đỗ Nguyên Tín, Phó khoa Tim mạch, Bệnh viện Nhi đồng 1, người được ví như “bàn tay vàng” trong lĩnh vực can thiệp tim bẩm sinh cho biết, đây là ca khó nhất trong sự nghiệp với thao tác đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối trên một trái tim thai nhi chỉ vài trăm gram.

Ca mổ đánh dấu một bước ngoặt quan trọng của y học bào thai Việt Nam. Việc một bệnh viện hàng đầu Singapore chủ động giới thiệu sản phụ sang Việt Nam cho thấy sự tin tưởng ngày càng lớn vào năng lực chuyên môn của y tế Việt Nam.

Ca can thiệp không chỉ cứu sống một thai nhi mà còn mang theo thông điệp lớn lao: y học Việt Nam có thể vươn ra thế giới bằng năng lực thực sự và bằng tinh thần nhân văn sâu sắc.

Trước kỳ tích tại Từ Dũ, ngày 24 - 25/5, bác sĩ Đỗ Nguyên Tín cùng các y bác sĩ Liên chi hội Tim mạch nhi TP.HCM đã có mặt tại Đắk Nông, tổ chức khám bệnh, tầm soát tim bẩm sinh và tặng quà cho trẻ em.

Đây là năm thứ 3 liên tiếp bác sĩ Tín cùng đồng nghiệp đồng hành với Báo Đắk Nông và các tổ chức thiện nguyện trong hành trình “gieo mầm sống” cho trẻ em nghèo vùng sâu vùng xa tỉnh Đắk Nông.