Khói bốc lên sau giao tranh giữa quân đội Sudan và Lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF) ở thủ đô Khartoum. (Ảnh: THX/TTXVN)
Ngày 2/5, Liên đoàn Arab (AL) kêu gọi ngừng bắn hoàn toàn tại Sudan nhằm chấm dứt đổ máu, đồng thời kêu gọi các nước thành viên và cộng đồng quốc tế viện trợ nhân đạo cho quốc gia Đông Phi này.
Trong một nghị quyết vừa được thông qua, AL đánh giá cao sáng kiến của Algeria phối hợp với Liên hợp quốc và Liên minh châu Phi (AU) nhằm tìm giải pháp cho cuộc khủng hoảng ở Sudan. AL tuyên bố phản đối các bên nhắm mục tiêu vào dân thường, cơ quan ngoại giao và nhân viên y tế tại Sudan.
AL cũng cảm ơn chính quyền các nước Ai Cập, Maroc, Jordan, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Saudi Arabia và Algeria đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sơ tán công dân các nước khỏi Sudan do tình hình bạo lực leo thang. Các quốc gia thành viên AL bày tỏ sẵn sàng hỗ trợ Sudan bằng cách viện trợ nhân đạo, lương thực và vật tư y tế.
Tổ chức có trụ sở tại Cairo hoan nghênh lời kêu gọi của Tổng Thư ký Ahmed Aboul Gheit tổ chức phiên họp khẩn của Hội đồng Bộ trưởng Arab về các vấn đề xã hội và phiên họp khác của Hội đồng Bộ trưởng Arab về y tế để có phản ứng toàn diện đối với cuộc khủng hoảng và ứng phó với những hậu quả nhân đạo và sức khỏe đối với người dân Sudan.
AL kêu gọi cộng đồng quốc tế cung cấp mọi hỗ trợ nhân đạo và y tế khẩn cấp nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân Sudan và hỗ trợ các nước láng giềng tiếp nhận người tị nạn Sudan.
Trong cuộc điện đàm cùng ngày 2/5, Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah El-Sisi và Tổng thống Kenya William Ruto nhất trí tiếp tục các nỗ lực nhằm đạt được lệnh ngừng bắn bền vững ở Sudan.
Người phát ngôn của Tổng thống Ai Cập, ông Ahmed Fahmy, cho biết hai nhà lãnh đạo cũng đồng ý thúc đẩy đối thoại hòa bình để ngăn xung đột tiếp diễn tại Sudan.
Bên cạnh đó, Tổng thống El-Sisi và Tổng thống Ruto nhất trí cho rằng cần nối lại quá trình chuyển tiếp sang chính quyền dân sự ở Sudan để tránh cho người dân nước này những tác động kinh tế do xung đột, cũng như có tương lai ổn định và vững chắc để thúc đẩy phát triển.
Trong một diễn biến khác cùng ngày, Ngoại trưởng Ai Cập Sameh Shoukry và người đồng cấp Mỹ Antony Blinken đã có cuộc điện đàm để thảo luận về tình hình Sudan.
Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ai Cập Ahmed Abu Zeid, Ngoại trưởng Blinken hoan nghênh việc Ai Cập tiếp nhận hàng chục nghìn công dân Sudan, đồng thời nhấn mạnh Mỹ sẵn sàng cung cấp sự hỗ trợ cần thiết để Ai Cập thực hiện điều này. Tính đến ngày 27/4, khoảng 14.000 công dân Sudan và 2.000 công dân từ 50 quốc gia khác nhau đã sơ tán từ Sudan sang Ai Cập.
Hai ngoại trưởng cũng thảo luận về những nỗ lực nhằm đạt được một lệnh ngừng bắn bền vững cho cuộc xung đột tại Sudan, qua đó cho phép hàng viện trợ nhân đạo đến được với những người cần hỗ trợ. Ngoại trưởng Shoukry nhấn mạnh nước ngoài không được phép can thiệp vào cuộc xung đột ở Sudan để đảm bảo sự ổn định của lệnh ngừng bắn và bảo vệ mạng sống của dân thường.
Cùng ngày 2/5, người phát ngôn Cao ủy Liên hợp quốc về Người tị nạn Olga Sarrado cho biết có 100.000 người đã vượt biên từ Sudan sang các nước láng giềng để thoát khỏi cuộc xung đột nổ ra vào tháng trước.
Trong khi đó, các nước tiếp tục sơ tán công dân khỏi Sudan. Ngày 2/5, các lực lượng vũ trang Nga cho biết 4 máy bay vận tải quân sự đã sơ tán hơn 200 người khỏi Sudan.
Tuyên bố của Bộ Quốc phòng Nga nêu rõ những người được sơ tán bao gồm các nhà ngoại giao, quân nhân và các công dân Nga khác cũng như công dân của "các quốc gia thuộc Liên Xô cũ và các quốc gia thân thiện khác yêu cầu giúp đỡ."
Thư ký Văn phòng Bộ Ngoại giao Kenya Alfred Mutua thông báo Kenya đã sơ tán 409 công dân khỏi Sudan kể từ khi giao tranh nổ ra giữa các phe phái quân sự và bán quân sự đối địch ở nước này.
Ông Mutua cho biết thêm rằng Kenya cũng đã sơ tán hơn 500 công dân nước khác và hỗ trợ nguồn lực, kỹ thuật đối với công dân Kenya tại Sudan.
Theo Bộ Y tế Sudan, số người thiệt mạng trong các cuộc đụng độ giữa các lực lượng vũ trang Sudan và Các lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF) đã lên tới hơn 550 người và gần 5.000 người bị thương.
Hàng viện trợ nhân đạo của Hội Chữ thập Đỏ quốc tế được vận chuyển tới thành phố Port Sudan, miền Đông Sudan ngày 30/4. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Các tổ chức nhân đạo của Liên hợp quốc cho biết xung đột tại Sudan không chỉ khiến hàng trăm nghìn người phải rời bỏ nhà ở mà còn khiến giá hàng hóa tăng vọt, kho dự trữ vật tư y tế thiếu hụt nghiêm trọng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo nhiều người sẽ thiệt mạng do thiếu các dịch vụ thiết yếu và dịch bệnh bùng phát.
Các kho dự trữ vật tư y tế đang cạn kiệt nghiêm trọng ở những khu vực xung đột, bao gồm cả thủ đô Khartoum, khu vực phía Tây và trung tâm Darfur. WHO cho biết giá các mặt hàng cơ bản từ nhiên liệu đến thực phẩm thiết yếu và nước đóng chai đã tăng từ 40-60% ở một số khu vực.
Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) báo cáo khoảng 30% dân số trong số hơn 46 triệu người phải đối mặt với nạn đói trước khi xung đột nổ ra và lưu ý bạo lực có nguy cơ đẩy hàng triệu người khác rơi vào cảnh đói ăn. Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) ước tính hơn 334.000 người Sudan phải sơ tán trong nước kể từ khi xung đột nổ ra cách đây hơn 2 tuần.
Bộ Ngoại giao Nam Sudan ngày 2/5 cho biết Tư lệnh quân đội Sudan Abdel Fattah al-Burhan và chỉ huy Các lực lượng hỗ trợ nhanh (RSF) Mohamed Hamdan Dagalo đã nhất trí về mặt nguyên tắc lệnh ngừng bắn kéo dài 7 ngày từ ngày 4/5.
Theo tuyên bố trên, Tổng thống Nam Sudan, ông Salva Kiir, nhấn mạnh tầm quan trọng của một lệnh ngừng bắn kéo dài hơn nữa cũng như tầm quan trọng của việc chỉ định các đại diện hòa đàm và lưu ý rằng hai bên đã nhất trí chỉ định các đại diện đàm phán.
Nam Sudan được xem là một trong những nước tổ chức các cuộc hòa đàm nói trên và nước này đã đưa ra đề nghị làm trung gian hòa giải cho cuộc xung đột tại Sudan.
Theo Bộ Y tế Sudan, hơn 500 người đã thiệt mạng và hơn 4.100 người bị thương do giao tranh. Hơn 2/3 bệnh viện của nước này đã không thể hoạt động, trong đó 14 bệnh viện trúng đạn pháo do giao tranh.
Liên hợp quốc cho biết đã có 270.000 người rời Sudan tới các nước láng giềng Cộng hòa Chad và Nam Sudan. Ngoài ra, hàng nghìn người cũng đã sơ tán đến Ethiopia.
Liên hợp quốc đặc biệt lo ngại về tình hình nhân đạo ở Sudan. Người phát ngôn Liên hợp quốc Stephane Dujarric ngày 30/4 cho biết tổ chức toàn cầu này “hết sức lo ngại về những tác động trước mắt và lâu dài” mà cuộc xung đột vũ trang hiện nay ở Sudan gây ra “đối với toàn thể nhân dân Sudan và toàn bộ khu vực.”
Theo ông Dujarric, Liên hợp quốc một lần nữa kêu gọi tất cả các bên đối địch ở Sudan bảo vệ dân thường và cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sơ tán khỏi các khu vực giao tranh, cũng như đảm bảo an toàn cho các công tác cứu trợ và chăm sóc y tế.
Cũng theo người phát ngôn trên, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres cùng ngày đã quyết định “ngay lập tức” cử Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc phụ trách điều phối các vấn đề nhân đạo và cứu trợ khẩn cấp Martin Griffiths tới khu vực để đối phó với “cuộc khủng hoảng nhân đạo đang xấu đi một cách nhanh chóng ở Sudan”./.