Hoạt động sản xuất công nghiệp, giai đoạn 2011-2015: Tăng trưởng khá, nhưng vẫn không đạt được kế hoạch

Theo Sở Công thương, trong giai đoạn 2011-2015, giá trị sản xuất công nghiệp của toàn tỉnh ước thực hiện được 14.282 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân là 14,43%/năm. Riêng năm 2015, dự kiến giá trị sản xuất công nghiệp sẽ đạt 3.650 tỷ đồng, tăng gấp 2,12 lần so với năm 2010.

Dự án khai thác bô xít triển khai chậm so với tiến độ. Ảnh: Ngọc Tâm

Theo đánh giá, đến nay, quy mô sản xuất công nghiệp đã tăng ở hầu hết các thành phần kinh tế. So với năm 2010, kinh tế Nhà nước có sự tăng mạnh, với 3,33 lần; trong đó, công nghiệp quốc doanh Trung ương tăng 3,49 lần, công nghiệp quốc doanh địa phương tăng 2 lần. Kinh tế ngoài Nhà nước cũng đã tăng nhanh, với 83,8%.

Đối với thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài cũng đã có sự tăng trưởng tích cực, dù hiện nay, giá trị sản xuất của thành phần kinh tế này chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong tổng giá trị sản xuất của ngành, chiếm khoảng 1%...

Mặc dù sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh đã có bước phát triển, giá trị sản xuất công nghiệp năm sau luôn cao hơn năm trước, nhưng tốc độ tăng trưởng bình quân vẫn không đạt kế hoạch đề ra. Theo kế hoạch, mục tiêu của giai đoạn 2011 - 2015, tổng giá trị sản xuất công nghiệp của toàn tỉnh phấn đấu sẽ đạt 17.497 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân là 24,63%/năm. Như vậy, về mặt giá trị tuyệt đối, trong cả giai đoạn đã đạt thấp hơn kế hoạch là 3.215 tỷ đồng.

Nguyên nhân dẫn đến việc thực hiện mục tiêu mà nghị quyết đề ra không đạt, cụ thể, đối với ngành công nghiệp khai khoáng, mặc dù được xác định là những ngành trọng tâm, mũi nhọn nhưng hiện nay lại chưa phát triển, mà chủ yếu là khai thác và sản xuất vật liệu xây dựng thông thường như khai thác và chế biến đá xây dựng, cát xây dựng, gạch xây dựng phục vụ nhu cầu xây dựng trên địa bàn tỉnh... Đặc biệt, dự án khai thác, chế biến bô xít triển khai chậm so với tiến độ bởi nhiều nguyên nhân đã ảnh hưởng lớn đến mục tiêu chung của ngành công nghiệp đề ra.

Còn đối với việc phát triển thủy điện, quá trình thi công các nhà máy cũng đã ảnh hưởng lớn đến môi trường tự nhiên và đời sống một bộ phận dân cư và hoạt động canh tác nông nghiệp tại khu vực hạ lưu. Vì thế, trong giai đoạn này, toàn tỉnh đã có 15 dự án thủy điện nhỏ phải tạm ngừng đầu tư.

Công nghiệp chế biến nông, lâm sản cũng đã có tốc độ tăng trưởng khá, nhưng do hạn chế trong quy mô đầu tư, trình độ công nghệ dẫn đến năng lực cạnh tranh, năng suất, chất lượng sản phẩm và hiệu quả sản xuất còn thấp.

Trong quá trình sản xuất, lĩnh vực này lại thiếu sự gắn kết giữa người sản xuất với người chế biến và người kinh doanh nên cũng chưa phát huy được hết các lợi thế của địa phương. Ngoài ra, khi bước vào thực hiện kế hoạch giai đoạn 2011-2015, việc khủng hoảng tài chính và suy giảm kinh tế toàn cầu cũng đã phát sinh nhiều thách thức và khó khăn hơn so với dự báo.

Trong đó, việc tiêu thụ sản phẩm trong nước và xuất khẩu đều rất khó khăn, giá bán thấp dẫn đến một số dự án đã đi vào hoạt động trong thời gian qua nhưng vẫn không phát huy được hết công suất. Nhiều doanh nghiệp chỉ sản xuất cầm chừng như Nhà máy sản xuất ván MDF của Công ty Cổ phần kỹ nghệ gỗ Long Việt, Nhà máy chế biến cồn của Công ty TNHH Đại Việt, cùng các đơn vị khai thác và sản xuất vật liệu xây dựng...

Trong khi đó, việc lãi suất tín dụng còn cao, doanh nghiệp khó tiếp cận vốn cũng là một trong những nguyên nhân chính gây chậm tiến độ thực hiện của một số dự án như Nhà máy sản xuất Alumin Nhân Cơ, Nhà máy chế biến cao su của Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Bun; Nhà máy thủy điện Đắk Sin 1 của Công ty Cổ phần VRG-Đắk Nông...

Một số dự án phải ngừng đầu tư như Dự án sản xuất ván MDF của Công ty TNHH Sản xuất - Vận tải-Thương mại-Dịch vụ Khải Vi... Đây là những dự án dự kiến đi vào hoạt động trong thời gian qua và chiếm tỷ trọng lớn trong tổng giá trị sản xuất công nghiệp nên sẽ tác động thúc đẩy các ngành kinh tế khác như công nghiệp phụ trợ; thương mại, dịch vụ; tài chính ngân hàng; vận tải...

Như vậy, các dự án trọng điểm không đi vào hoạt động theo đúng tiến độ, dẫn đến mục tiêu về tăng trưởng công nghiệp đã không đạt như kế hoạch...

Lê Dung