Chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng

Tiếp tục Kỳ họp thứ 9, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, sáng 27/6, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng với 435/443 đại biểu Quốc hội có mặt tham gia biểu quyết tán thành. 

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng gồm 3 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 15/10/2025.

Ngân hàng Nhà nước được quyết cho vay đặc biệt lãi suất 0%, không tài sản đảm bảo

Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các TCTD trước giờ bấm nút, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành việc phân cấp thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt đối với khoản vay có lãi suất 0%/năm, khoản vay không có TSBĐ từ Thủ tướng Chính phủ sang Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Đồng thời, đề nghị Chính phủ tiếp tục hoàn thiện quy định về lãi suất cho vay đặc biệt trên cơ sở ý kiến của cấp có thẩm quyền, bảo đảm phù hợp với thực tiễn và cơ chế điều hành chính sách tiền tệ.

Về nội dung này, Chính phủ đã đề xuất điều chỉnh lời văn của dự thảo Luật nhằm đảm bảo việc cho vay đặc biệt của NHNN chỉ được thực hiện khi TCTD rơi vào tình trạng rất khó khăn về thanh khoản hoặc để thực hiện phương án phục hồi, phương án chuyển giao bắt buộc với mục tiêu bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền, bảo đảm an toàn của hệ thống TCTD.

Cụ thể, dự thảo Luật quy định: "Ngân hàng Nhà nước quyết định cho vay đặc biệt có tài sản bảo đảm, không có tài sản bảo đảm đối với tổ chức tín dụng trong trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 192 của Luật này. Tài sản bảo đảm của khoản vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước. Lãi suất cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước là 0%/năm".

Sẽ có hướng dẫn chi tiết về điều kiện tài sản bảo đảm được thu giữ của tổ chức tín dụng

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng cũng chính thức luật hóa quyền thu giữ TSĐB của tổ chức tín dụng.

Trước đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu rà soát kỹ lưỡng các quy định liên quan đến điều kiện để có quyền thu giữ TSBĐ của khoản nợ xấu; làm rõ vai trò, trách nhiệm, cơ chế phối hợp giữa Ủy ban nhân dân cấp xã và cơ quan Công an cấp xã bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thu giữ TSBĐ và các bên có liên quan. Đồng thời, đề nghị Chính phủ tiếp tục kế thừa 02 quy định trong Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các TCTD.

Báo cáo, giải trình của Chính phủ cho biết, dự thảo Luật chỉ quy định sự tham gia của Ủy ban nhân dân cấp xã và cơ quan Công an cấp xã trong quá trình thu giữ TSBĐ. Do vậy, về cơ bản đã phù hợp với định hướng về sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Chính phủ tiếp thu việc kế thừa 2 quy định trong Nghị quyết số 42/2017/QH14 và chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng bổ sung tại điểm d khoản 2 Điều 198a điều kiện “tài sản bảo đảm không phải là tài sản tranh chấp trong vụ án đã được thụ lý nhưng chưa được giải quyết hoặc đang được giải quyết tại Tòa án có thẩm quyền”; đồng thời, bổ sung tại điểm c khoản 3 Điều 198a hình thức công khai thông tin “niêm yết văn bản thông báo tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi bên bảo đảm đăng ký địa chỉ theo hợp đồng bảo đảm và trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có tài sản bảo đảm” trước khi tiến hành thu giữ tài sản bảo đảm là bất động sản. Tuy nhiên, đối với tài sản bảo đảm là động sản, do tính “động”, dễ di chuyển của tài sản là động sản, Chính phủ xin được giữ nguyên về hình thức công khai thông tin theo dự thảo Luật đã trình Ủy ban Thường Quốc hội cho ý kiến.

Ngoài ra, để đảm bảo thủ tục thu giữ tài sản bảo đảm được thực hiện một cách chặt chẽ để vừa tháo gỡ vướng mắc, vừa giảm thiểu các ảnh hưởng có thể phát sinh, Chính phủ đề xuất chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng bổ sung quy định “tài sản bảo đảm được thu giữ phải đáp ứng điều kiện theo quy định của Chính phủ".

Chính phủ cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với các cơ quan, Bộ, ngành có liên quan (Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Ngoại giao,...) để nghiên cứu điều kiện của tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu mà TCTD được quyền thu giữ nhằm cụ thể hóa chủ trương phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết số 68-NQ/TW…

Đối với TSBĐ là vật chứng trong vụ án hình sự, là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính trong vụ việc vi phạm hành chính, Chính phủ đã tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và chỉnh lý Điều 198c dự thảo Luật theo hướng quy định việc hoàn trả TSBĐ là vật chứng trong vụ án hình sự theo đề nghị của bên nhận bảo đảm nếu hợp đồng bảo đảm có thỏa thuận về việc bên bảo đảm đồng ý cho bên nhận bảo đảm có quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu khi xảy ra trường hợp xử lý tài sản bảo đảm theo quy định của pháp luật về bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.

Chính phủ xin được tiếp thu và bỏ nội dung liên quan đến hoàn trả tang vật, phương tiện hành chính trong vụ việc vi phạm hành chính tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các TCTD để quy định tập trung tại dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Về hiệu lực thi hành của Luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành phương án của Chính phủ về việc bỏ quy định chuyển tiếp đổi với khoản vay đặc biệt được NHNN quyết định trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành và quy định thời điểm có hiệu lực thi hành của Luật từ ngày 1/8/2025.

Tuy vậy, để có đủ thời gian nghiên cứu, xây dựng Nghị định của Chính phủ quy định về điều kiện của tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu và đảm bảo việc triển khai thi hành Luật, Chính phủ đề xuất thời gian có hiệu lực của Luật là từ ngày 15/10/2025.

Trung Anh