Đắk Nông 21 năm kiến tạo, vươn mình phát triển

Kinh tế - xã hội phát triển toàn diện

Lịch sử vùng đất Đắk Nông gắn liền với những năm tháng chiến đấu và bảo vệ Tổ quốc. Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng năm 1975, tỉnh Quảng Đức cũ được sáp nhập vào tỉnh Đắk Lắk.

Vượt qua những năm tháng gian nan sau chiến tranh, chính quyền và Nhân dân các dân tộc đã chung tay giữ gìn vùng biên giới phía Nam của Tổ quốc, đẩy lùi Fulro... đặt nền móng ổn định chính trị - xã hội cho sự phát triển sau này.

Thời điểm tái lập tỉnh năm 2004, Đắk Nông được đánh giá là một trong những địa phương khó khăn nhất cả nước. Quy mô kinh tế nhỏ bé, kết cấu hạ tầng yếu kém, cơ sở vật chất thiếu thốn, đời sống người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, còn nghèo đói, lạc hậu. Cả tỉnh chỉ có vài tuyến đường lớn xuống cấp, điện lưới quốc gia chưa phủ khắp, dịch vụ y tế, giáo dục rất hạn chế. Ngay cả việc đi lại để tham gia thi cử hay khám chữa bệnh cũng là nỗi vất vả thường ngày của hàng ngàn gia đình.

Nhưng cũng từ chính những gian khó ấy, ý chí vươn lên đã được hun đúc. Được sự quan tâm đầu tư của Trung ương, sự nỗ lực kiên cường của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh, Đắk Nông đã vượt qua từng chặng đường đầy thử thách để đổi thay từng ngày. Từ một vùng đất hoang sơ, Đắk Nông đã vươn mình mạnh mẽ trở thành điểm sáng về phát triển của Tây Nguyên.

21 năm sau ngày tái lập, kinh tế – xã hội tỉnh Đắk Nông đã có sự thay đổi toàn diện. Tốc độ tăng trưởng kinh tế luôn đạt mức cao, quy mô GRDP đến năm 2023 tăng gấp 12 lần so với năm 2004 (theo giá so sánh năm 2010); tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội năm 2023 gấp 20 lần năm 2004.

Tốc độ tăng trưởng năm 2024 tăng 4,87% so với năm 2023, là mức tăng trưởng đứng thứ 3 khu vực Tây Nguyên. GRDP bình quân đầu người năm 2024 đạt 81,66 triệu đồng/người, tăng 19,73%. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng trưởng GRDP Đắk Nông ước đạt 7,9%.

Ba trụ cột phát triển kinh tế được xác định rõ ràng và đang phát huy hiệu quả. Một trong những thành tựu nổi bật là hình thành được nền tảng ban đầu cho ngành công nghiệp bô xít – nhôm quốc gia. Nhà máy Alumin Nhân Cơ đi vào vận hành ổn định, sản lượng tăng đều qua các năm, đóng góp lớn cho ngân sách và tạo việc làm cho hàng ngàn lao động. Các dự án liên quan đến luyện nhôm, sản xuất vật liệu sau nhôm đang được xúc tiến, kỳ vọng đưa Đắk Nông trở thành trung tâm công nghiệp bô xít – nhôm trong tương lai gần.

Về nông nghiệp, tỉnh đã quy hoạch các vùng sản xuất tập trung, chuyển đổi mạnh sang nông nghiệp công nghệ cao. Cà phê, hồ tiêu, cao su, mắc ca, cây ăn trái... đang được trồng trên quy mô lớn, kết hợp với chế biến sâu, nâng cao giá trị xuất khẩu. Các mô hình liên kết chuỗi giữa doanh nghiệp – nông dân – HTX đang phát huy hiệu quả rõ rệt. Nhờ đó, sản phẩm nông nghiệp của Đắk Nông đã có mặt ở nhiều thị trường trong nước và xuất khẩu.

Kết cấu hạ tầng từng bước được đầu tư đồng bộ, phục vụ đắc lực cho phát triển kinh tế - xã hội. Giao thông nông thôn, đô thị, kết nối liên huyện, liên tỉnh được mở rộng. Dự án cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành, sau khi hoàn thành, sẽ trở thành "mạch giao thông" chiến lược, kết nối Tây Nguyên với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, giảm chi phí logistics và thu hút mạnh mẽ đầu tư vào tỉnh.

Giai đoạn 2004-2024, Đắk Nông thu hút 414 dự án đầu tư ngoài ngân sách, với tổng vốn đăng ký khoảng 87.500 tỷ đồng. Nhiều tập đoàn lớn đang xúc tiến đầu tư vào các lĩnh vực trụ cột như năng lượng tái tạo, chế biến sâu sản phẩm nông nghiệp, khai thác khoáng sản và dịch vụ du lịch sinh thái. Đây là tín hiệu tích cực, khẳng định sức hút và tiềm năng của vùng đất trẻ đang vươn mình trỗi dậy.

Song song đó, hệ thống đô thị như Gia Nghĩa, Kiến Đức, Ea T’ling… được quy hoạch và phát triển hiện đại, tạo nên diện mạo mới cho đô thị miền núi, hướng tới đô thị xanh, thông minh và bền vững.

Tốc độ giảm nghèo của Đắk Nông thuộc nhóm cao nhất cả nước. Nếu như năm 2005, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh còn trên 33%, đến cuối năm 2024 tỷ lệ hộ nghèo chung toàn tỉnh đã giảm còn 2,19%. Đời sống người dân từng bước được nâng cao cả về vật chất lẫn tinh thần.

Đắk Nông đầu tư mạnh cho giáo dục, y tế, văn hóa. Mạng lưới trường lớp, trạm y tế phủ khắp xã, thôn. Chất lượng khám chữa bệnh từng bước được nâng cao. Tỉnh cũng thực hiện hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, chăm lo hộ nghèo, người có công, đồng bào dân tộc thiểu số.

Đặc biệt, lĩnh vực văn hóa và du lịch có sự bứt phá đáng ghi nhận. Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông, hồ Tà Đùng, các di sản cồng chiêng, nghề dệt thổ cẩm, lễ hội văn hóa truyền thống của hơn 40 dân tộc anh em… không chỉ tạo nên bản sắc riêng có mà còn trở thành nguồn tài nguyên du lịch độc đáo cho phát triển bền vững.

Đồng lòng kiến tạo

Để có được những kết quả ấn tượng trên là sự kết tinh của tầm nhìn chiến lược, của những quyết sách đúng đắn và sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị; là tinh thần đoàn kết, cần cù, đổi mới, sáng tạo không ngừng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân trên toàn tỉnh.

Ngay từ khi tái lập, tỉnh Đắk Nông đã xác định rõ: Muốn phát triển nhanh và bền vững, phải khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế riêng có của địa phương, đồng thời chủ động hội nhập và liên kết vùng. Tư duy phát triển không chỉ dừng lại ở việc thoát nghèo, mà là hướng tới khát vọng vươn lên trở thành tỉnh khá trong khu vực, một trung tâm công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao và du lịch đặc trưng của vùng Tây Nguyên.

Trên cơ sở đó, nhiều nghị quyết chuyên đề, chương trình hành động cụ thể đã được ban hành và thực hiện xuyên suốt qua các nhiệm kỳ đại hội Đảng bộ tỉnh. Trên tinh thần “lấy nội lực làm nền tảng, lấy ngoại lực làm đòn bẩy”, tỉnh đã tập trung tháo gỡ điểm nghẽn về hạ tầng giao thông, cải cách hành chính, đất đai, quy hoạch, qua đó từng bước nâng cao niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp. Tỉnh chủ động xúc tiến, mời gọi đầu tư có chọn lọc, ưu tiên những dự án phù hợp định hướng phát triển bền vững, bảo vệ môi trường và tạo giá trị gia tăng cao.

Không chỉ tập trung phát triển kinh tế, Đắk Nông đặc biệt coi trọng yếu tố con người, xác định đây là trung tâm và động lực của phát triển. Nguồn lực xã hội được huy động tối đa để đầu tư cho giáo dục, y tế, phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, an sinh xã hội. Các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, phát triển vùng khó khăn... được triển khai linh hoạt, hiệu quả, phù hợp thực tiễn từng địa phương.

Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh tiếp tục được đẩy mạnh. Việc sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả được triển khai đồng bộ với công tác đào tạo, quy hoạch, luân chuyển cán bộ, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng các cấp.

Mặt khác, khối đại đoàn kết các dân tộc trên địa bàn tỉnh được củng cố vững chắc, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia. Quan hệ đối ngoại, đặc biệt với tỉnh Mondulkiri (Campuchia) và các địa phương trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, vùng Tây Nguyên ngày càng được mở rộng, góp phần tạo dựng môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển lâu dài.

“

Nhìn lại hành trình 21 năm, có thể thấy rõ một Đắk Nông đầy khát vọng, đang từng ngày viết nên những trang mới với tinh thần kiến tạo, đổi mới và phát triển bền vững.

Chung tay phát triển trong giai đoạn mới

Trong bối cảnh sáp nhập tỉnh Đắk Nông vào tỉnh Lâm Đồng đã mở ra một giai đoạn phát triển với nhiều kỳ vọng và cơ hội. Trên tinh thần chủ động, tích cực, Đắk Nông đang từng bước hòa nhịp với quá trình chuyển đổi mang tính lịch sử này bằng sự chung tay, đồng lòng và khát vọng kiến tạo tương lai.

Sau 21 năm xây dựng và phát triển, Đắk Nông đã khẳng định vị thế là vùng đất đầy tiềm năng, có nhiều đóng góp vào sự phát triển của khu vực Tây Nguyên. Trong hành trình ấy, những thành quả nổi bật trên các lĩnh vực – từ công nghiệp bô-xít, năng lượng tái tạo, nông nghiệp công nghệ cao đến du lịch sinh thái, văn hóa – chính là nền tảng vững chắc để Đắk Nông tự tin bước vào giai đoạn hội nhập hành chính mới.

Quá trình sáp nhập với Lâm Đồng và Bình Thuận không chỉ là việc thay đổi địa giới, tổ chức bộ máy hành chính, mà sâu xa hơn là sự gặp gỡ, kết nối giữa 3 vùng đất có nhiều điểm tương đồng về điều kiện tự nhiên, con người, lịch sử, văn hóa. Trong đó, Đắk Nông đóng vai trò là một phần năng động, sáng tạo, sẵn sàng đóng góp nội lực để cùng kiến tạo nên một tỉnh mới mạnh về kinh tế, hài hòa về văn hóa, phát triển bền vững về môi trường.

Trên thực tế, ngay từ những ngày đầu chuẩn bị cho việc sáp nhập, Đắk Nông đã chủ động rà soát, kiện toàn bộ máy tổ chức, rà soát quy hoạch, điều chỉnh chiến lược phát triển phù hợp với không gian kinh tế - xã hội mới. Các sở, ngành, địa phương không ngừng củng cố năng lực cán bộ, đẩy mạnh cải cách hành chính, từng bước tạo sự liên thông trong phối hợp công việc, quản lý điều hành.

Tinh thần “không chờ đợi, không bị động” thể hiện rõ qua việc Đắk Nông tiếp tục thúc đẩy các dự án trọng điểm như: Dự án nâng cấp Bệnh viện đa khoa tỉnh Đắk Nông; cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành, mời gọi đầu tư vào năng lượng tái tạo và chế biến sâu… Đồng thời, tỉnh tăng cường liên kết với các địa phương để mở rộng không gian phát triển, kết nối chuỗi giá trị ngành hàng, tạo hiệu ứng lan tỏa trong phát triển vùng.

Sự đồng thuận trong xã hội, đặc biệt là sự chia sẻ, ủng hộ của Nhân dân các dân tộc tỉnh Đắk Nông chính là yếu tố quan trọng nhất làm nên sức mạnh cho quá trình chuyển mình này. Những giá trị văn hóa đặc trưng của vùng đất đỏ bazan, của đồng bào M’nông, Mạ, Kinh… tiếp tục được gìn giữ, lan tỏa trong không gian văn hóa rộng lớn của tỉnh mới. Đây cũng chính là đóng góp riêng có của Đắk Nông vào bức tranh văn hóa đa dạng, đặc sắc của vùng đất hợp nhất.

Sự sáp nhập không chỉ là sự cộng gộp về địa lý, dân số hay bộ máy, mà là sự hòa quyện các nguồn lực, tạo sức mạnh tổng hợp mới. Với tâm thế chủ động, khát vọng cống hiến và nội lực đã được khẳng định, Đắk Nông chắc chắn sẽ tiếp tục là một thành tố quan trọng trong hành trình phát triển của tỉnh Lâm Đồng mở rộng – một trung tâm kinh tế - văn hóa – sinh thái mới ở khu vực Nam Tây Nguyên.

P.V