Báo chí Đắk Nông dấn thân và phụng sự
Trải qua hơn 21 năm xây dựng và trưởng thành, báo chí Đắk Nông từng bước khẳng định vai trò là kênh thông tin chủ lực, cầu nối giữa Đảng, chính quyền và Nhân dân. Mỗi giai đoạn phát triển đều in đậm dấu ấn đổi mới, đồng hành, lan tỏa tiếng nói chung, góp phần vào sự phát triển của tỉnh.
Dấu mốc ra đời
Ngày 1/1/2004, thời khắc lịch sử khi tỉnh Đắk Nông chính thức được công bố tái thành lập, cũng là thời điểm đánh dấu sự ra đời của nền báo chí tỉnh nhà. Trong niềm vui của một sự kiện chính trị, xã hội trọng đại, báo chí tỉnh nhà đã bắt đầu đặt những “viên gạch” đầu tiên trên vùng đất mới.
Ngay ngày tái lập tỉnh, Báo Đắk Nông chính thức ra đời. Với vỏn vẹn 8 cán bộ, phóng viên từ tỉnh Đắk Lắk chuyển về, trong điều kiện còn thiếu thốn đủ bề, nhưng bằng tinh thần dấn thân, số báo đầu tiên đã kịp ra mắt đúng vào ngày lịch sử ấy, trở thành “chứng nhân” cho thời khắc mở đầu. Những người làm báo đầu tiên không chỉ viết, biên tập mà còn kiêm cả thiết kế, phát hành, tất cả trong tinh thần “làm báo như làm cách mạng”.
Cũng trong ngày đầu năm 2004, Đài Phát thanh - Truyền hình Đắk Nông (PTD) chính thức phát sóng chương trình đầu tiên. Không phòng thu hiện đại, không kỹ thuật cao, nhưng giọng nói Đắk Nông lần đầu tiên vang lên, như nhịp cầu kết nối giữa Đảng với nhân dân, giữa chính quyền với cộng đồng. Trong gian phòng tạm, 22 cán bộ, phóng viên, hầu hết từ Đắk Lắk được điều chuyển về đã làm việc không kể giờ giấc, chạy đua từng phút để đưa tiếng nói Đắk Nông lên sóng đúng thời khắc trọng đại.
Chưa đầy một năm sau, ngày 20/9/2004, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Đắk Nông được thành lập. Dù ra đời muộn hơn, nhưng nhanh chóng trở thành mái nhà của những văn nghệ sĩ đầu tiên, những người không chỉ sáng tác mà còn trực tiếp tham gia phản ánh hơi thở đời sống, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc qua các tác phẩm văn học nghệ thuật.
Mỗi cơ quan một chức năng, một cách thể hiện, nhưng điểm chung là tất cả đều đặt những “viên gạch” đầu tiên cho dòng chảy báo chí tỉnh nhà. Từ những ngày đầu gian khó ấy, nền báo chí Đắk Nông đã hình thành bản sắc riêng, dần ổn định tổ chức và định hình hướng đi vững chắc cho tương lai.
Ổn định bộ máy, từng bước vượt khó
Sau khi được thành lập, giai đoạn 2004-2009, các cơ quan báo chí Đắk Nông bước vào chặng đường kiện toàn, ổn định tổ chức bộ máy và từng bước vượt khó cả về nhân lực, vật lực lẫn phương thức tác nghiệp.
Với Báo Đắk Nông, đây là giai đoạn “vừa chạy vừa xếp hàng”. Nơi làm việc tạm bợ, điều kiện ăn ở thiếu thốn, trong khi lực lượng chỉ vỏn vẹn 8 người. “Thời điểm bấy giờ khó khăn lắm, chúng tôi làm việc như những nhà báo đa năng. Không chỉ đảm trách một công việc mà đều phải linh hoạt, chủ động xoay xở mọi khâu”, ông Lê Văn Lành, Tổng Biên tập Báo Đắk Nông, giai đoạn 2005-2010 nhớ lại. Ông Lành cho biết thêm: “Chúng tôi từng phải chuyển nơi làm việc đến ba lần trước khi được xây trụ sở vào năm 2009. Trong khó khăn chồng chất, điều đáng quý là tinh thần đoàn kết, sự chủ động của cả tập thể, giúp bộ máy tổ chức sớm được kiện toàn, sản phẩm báo chí được định hình rõ ràng, đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển sau này”.
Trên cơ sở xác định rõ các nhiệm vụ cần ưu tiên, Ban Biên tập đã từng bước ổn định tổ chức, phân công công việc cụ thể, ban hành quy chế hoạt động, xây dựng quy chế làm việc khoa học. Bên cạnh việc khẩn trương giải quyết các điều kiện thiết yếu như trụ sở làm việc, nơi ở cho cán bộ, đơn vị chủ động tuyển dụng phóng viên, bổ sung nhân sự có năng lực, từ đó củng cố nguồn lực nội bộ, đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao.
Trong bối cảnh chung đầy thách thức đó, PTD và Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh cũng đối mặt với nhiều khó khăn tương tự. Nơi làm việc thì tạm bợ, nhân lực mỏng, cơ sở vật chất thiếu thốn, song bằng tinh thần trách nhiệm, các đơn vị đã vượt lên chính mình.
Bên cạnh việc đổi mới nội dung và nâng cao chất lượng thông
tin, các cơ quan báo chí còn tích cực chung tay thực hiện hiệu quả công tác xã hội, từ thiện với tổng kinh phí hơn 60 tỷ đồng. Nguồn lực này được sử dụng để xây dựng hàng trăm căn nhà tình thương, tình nghĩa; trao tặng hàng nghìn suất học bổng; tặng quà và tổ chức khám, cấp phát thuốc... cho hàng chục nghìn lượt người.
Chỉ sau 5 năm đi vào hoạt động từ 2004-2009, các cơ quan báo chí của tỉnh đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Báo Đắk Nông từ 8 cán bộ, phóng viên ban đầu đã tuyển dụng tăng lên 20 người để có thể đảm đương nhiệm vụ chính trị giao; thời điểm này Báo tăng từ 2 kỳ báo/tuần 2004 lên 3 kỳ năm 2007; đồng thời ra mắt Trang thông tin điện tử tổng hợp vào ngày 23/3/2009, mở rộng kênh thông tin phục vụ bạn đọc. PTD cũng phát triển mạnh về tổ chức và nội dung, nhân lực từ 22 cán bộ ban đầu đã tăng lên 40 người, các chương trình phát thanh - truyền hình ngày càng phong phú, chất lượng, thu hút khán thính giả trong và ngoài tỉnh. Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh từng bước ổn định tổ chức, thành lập 2 bộ phận chuyên môn, tuyển dụng 3 biên tập viên, xuất bản tạp chí Nam Nung 1 kỳ/tháng, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa tinh thần của người dân Đắk Nông.
Đổi mới nội dung, đa dạng sản phẩm
Giai đoạn 2010-2020 đánh dấu sự đổi mới mạnh mẽ về nội dung và sản phẩm báo chí của tỉnh. Một minh chứng cho sự thay đổi ấy là câu chuyện của ông K’tiêng, tổ 5, phường Nghĩa Đức, thành phố Gia Nghĩa. Ông vẫn còn vẹn nguyên ký ức vào năm 2012 khi được phát tờ báo ảnh song ngữ trong đó có tiếng M’nông, ngôn ngữ của chính dân tộc ông. Ngồi trong căn nhà mộc mạc, ông chậm rãi nói: “Tôi không nhớ rõ ngày tháng, nhưng năm 2012, khi thấy báo có chữ của mình, vui lắm. Cảm giác như Đắk Nông đang kể chuyện của mình…”
Câu chuyện giản dị của ông K’tiêng không chỉ là niềm tự hào cá nhân, mà còn là minh chứng rõ nét cho bước chuyển mình quan trọng của báo chí Đắk Nông. Từ những dòng tin tức đơn thuần, báo chí nơi đây đã biết cách “nói bằng ngôn ngữ của người đọc”, mở rộng tầm tiếp cận, góp phần đưa tiếng nói của Đảng, chính quyền và Nhân dân lan sâu hơn vào mọi tầng lớp, mọi cộng đồng.
Ông Nguyễn Hồng Hải, Tổng Biên tập Báo Đắk Nông giai đoạn 2010 - 2020 chia sẻ: Việc xuất bản báo ảnh song ngữ Việt - M’nông vào năm 2012 là một bước đột phá. Đây không chỉ là tờ báo ảnh song ngữ đầu tiên ở Tây Nguyên, mà còn nằm trong số ít ấn phẩm báo chí trên cả nước thực hiện được điều này.
Sau khi được Thường trực Tỉnh ủy đồng thuận về chủ trương, Ban Biên tập Báo Đắk Nông đã nhanh chóng hoàn thiện đề án, cho ra mắt số báo ảnh đầu tiên vào ngày 17/1/2012. Sự xuất hiện của báo ảnh song ngữ đã mở ra một kênh truyền thông mới, hiệu quả, mang tiếng nói của Đảng và chính quyền đến gần hơn với đồng bào bằng chính ngôn ngữ của họ, góp phần củng cố niềm tin và tăng cường khối đại đoàn kết dân tộc.
Cùng với việc đa dạng sản phẩm, Báo quan tâm tăng thời lượng, mở rộng nội dung. Báo in của Báo Đắk Nông liên tục tăng kỳ phát hành giai đoạn này. Từ 3 kỳ/tuần năm 2007 lên 4 kỳ/tuần năm 2011 và lên 5 kỳ/tuần từ năm 2014 đến nay. Báo ảnh cũng được nâng từ 4 trang lên 8 trang kể từ năm 2015 đến nay. Đặc biệt, năm 2019, Báo Đắk Nông điện tử chính thức ra đời, đánh dấu bước phát triển quan trọng trong hệ sinh thái truyền thông của tỉnh. Mô hình đa nền tảng gồm báo in, báo ảnh, báo điện tử, truyền hình Internet và mạng xã hội được chú trọng đầu tư cả về nội dung lẫn hình thức. Nhiều chuyên mục, tuyến bài mới được triển khai sâu sắc, đáp ứng tốt hơn nhu cầu tuyên truyền và thị hiếu ngày càng đa dạng của độc giả.
Không chỉ riêng Báo Đắk Nông, PTD cũng có bước tiến vượt bậc trong giai đoạn 2010 - 2020. Đài chủ động sản xuất nhiều chương trình mới, mở rộng thời lượng phát sóng truyền hình lên hơn 18 giờ/ngày, phát thanh trên 12 giờ/ngày với hàng chục chương trình, chuyên mục. Những chương trình như “Lan tỏa yêu thương”, “Khám phá cùng PTD” hay tọa đàm “Đưa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh vào cuộc sống”... đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng khán giả.
Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh cũng không ngừng đổi mới. Từ năm 2014, tạp chí Nâm Nung được phát hành rộng rãi đến các trường học và 71 xã, phường trong tỉnh, với số lượng in nâng lên 1.200 cuốn mỗi tháng. Từ chỗ là ấn phẩm dành riêng cho giới văn nghệ sĩ, tạp chí từng bước trở thành kênh văn hóa - nghệ thuật gần gũi với đông đảo bạn đọc. Những tác phẩm viết về nông thôn mới, sự đổi thay ở các bon làng, bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số… đã góp phần phản ánh sinh động đời sống Đắk Nông qua lăng kính nghệ thuật, trở thành chất liệu quý giá trong dòng chảy văn hóa của tỉnh nhà.
Trong hơn 21 năm qua, các cơ quan báo chí tỉnh Đắk Nông đã có gần 350 tác phẩm được tuyển chọn tham dự Giải Báo chí quốc gia. Kết quả, có 4 tác phẩm đoạt giải C và 2 tác phẩm đạt giải Khuyến khích. Những kết quả này phản ánh sự nỗ lực không ngừng của các cơ quan báo chí địa phương trong việc nâng cao chất lượng thông tin, tuyên truyền hiệu quả các vấn đề kinh tế - xã hội.
Đẩy mạnh chuyển đổi số, vận hành mô hình hội tụ
Tiếp nối nền tảng đã được vun đắp trong hơn một thập kỷ trước, từ năm 2020 đến nay, các cơ quan báo chí Đắk Nông bước vào thời kỳ chuyển đổi số mạnh mẽ, vận hành mô hình hội tụ.
Tiên phong trong hành trình này là Báo Đắk Nông, với những dấu ấn chuyển đổi rõ nét. Từ năm 2017, Báo đã mạnh dạn triển khai quy trình xuất bản báo in không giấy, một bước đi mở đường cho tiến trình số hóa toàn diện sau này. Đầu năm 2021, Báo xác định mục tiêu chuyển đổi số theo ba nhóm nội dung cốt lõi. Báo bắt đầu ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), tiêu biểu là sử dụng MC ảo để dẫn chương trình truyền hình tin tức trên nền tảng Internet.
Đến tháng 3/2023, Báo Đắk Nông chính thức vận hành tòa soạn hội tụ với hạ tầng kỹ thuật hiện đại, hệ thống quản lý nội dung CMS tích hợp và AI hỗ trợ biên tập, xuất bản, phân phối thông tin. Trải nghiệm cá nhân hóa cho người đọc được chú trọng, sản phẩm báo chí được tối ưu trên nhiều nền tảng số. Nhờ cách làm bài bản, chỉ sau ba tháng triển khai mô hình mới, Báo Đắk Nông điện tử đã vươn lên dẫn đầu khu vực Tây Nguyên về lượng truy cập, có thời điểm vươn lên tốp 1 báo Đảng địa phương. Đặc biệt, toàn bộ hoạt động nội bộ của Báo cũng được số hóa, từ quy trình điều hành đến lưu trữ và quản lý dữ liệu. Nhờ đó, năm 2023, Báo Đắk Nông xếp thứ 12 toàn quốc về chuyển đổi số trong khối cơ quan báo chí và tiếp tục giữ vị trí tốp đầu trong năm 2024.
Cùng với báo in và báo điện tử, lĩnh vực phát thanh - truyền hình tỉnh Đắk Nông cũng có những đột phá đáng kể trong tiến trình chuyển đổi số. Từ năm 2020, PTD đã chuyển dịch mạnh mẽ từ công nghệ analog sang hệ thống số hóa đồng bộ. Từ năm 2021, PTD chính thức vận hành theo mô hình hội tụ. Đến tháng 6/2023, Đài triển khai đồng bộ hệ thống quản lý sản xuất - phát sóng hiện đại. Nhờ đó, các chương trình không chỉ phát trên kênh truyền hình truyền thống mà còn được phân phối rộng rãi qua website, ứng dụng PTDGo, truyền hình cáp, vệ tinh và nhiều nền tảng mạng xã hội, giúp tiếng nói của Đắk Nông lan tỏa sâu rộng hơn trong cộng đồng. Theo xếp hạng của Bộ Thông tin và Truyền thông, năm 2023, Đài PTD đứng thứ 6/72 đơn vị (thuộc khối đài địa phương) về mức độ trưởng thành trong chuyển đổi số.
Không đứng ngoài dòng chảy đổi mới, mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh đang quyết tâm xây dựng phiên bản điện tử cho tạp chí Nâm Nung, đồng thời nghiên cứu ứng dụng các phần mềm hiện đại trong quy trình sản xuất, biên tập và xuất bản các ấn phẩm văn học - nghệ thuật. Đây là những nỗ lực thiết thực nhằm đưa các tác phẩm văn hóa nghệ thuật tỉnh nhà đến gần hơn với công chúng trong kỷ nguyên số, đồng thời góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc các dân tộc qua nền tảng công nghệ.
Chặng đường hơn 21 năm của báo chí Đắk Nông là hành trình khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và sự thích ứng linh hoạt với dòng chảy thời đại. Tới đây, dù cơ cấu tổ chức thay đổi theo yêu cầu phát triển và sắp xếp hành chính, nhưng sứ mệnh của báo chí tỉnh nhà vẫn luôn đồng hành với nhân dân, phản ánh trung thực hơi thở cuộc sống, giữ gìn và lan tỏa bản sắc văn hóa các dân tộc, góp phần xây dựng vùng đất Nam Tây Nguyên ngày càng văn minh, hiện đại và giàu bản sắc.