Mùa gieo hạt trên cánh đồng núi lửa

Sau 2 trận mưa liên tục, trên cánh đồng rộng khoảng 1ha ở thôn Phú Sơn, xã Quảng Phú, huyện Krông Nô (Đắk Nông) nhộn nhịp người tra hạt (tỉa) bắp. Đây là thời điểm thuận lợi để tra hạt, khi đất còn ẩm, lượng đất mùn nằm lẫn trong các khe đá vẫn chưa bị cuốn trôi.

Chị Thị Riêng (38 tuổi), thôn Phú Sơn, xã Quảng Phú cuốc từng lớp đá ong để lộ một phần đất mỏng. Tiếng cuốc va chạm vào đá chan chát, phần nào cho thấy những vất vả của công việc này.

Chị Thị Riêng cho biết, cánh đồng chỉ nằm cách núi lửa Nâm Ka khoảng vài trăm mét. Hàng chục năm qua, trên cánh đồng này hầu như chỉ có cỏ dại phát triển, bởi đất rất ít, lại nằm sâu dưới đá nên không có cây trồng nào có thể bám rễ.

Để tỉa bắp, từ cuối mùa khô, người dân tiến hành phát dọn cỏ, đốt lớp thực bì. Đây cũng là cách để bổ sung lượng đất mùn, giúp cây bắp có thể phát triển tốt hơn.

Chia sẻ về công việc, chị Thị Riêng nói: “Từ bao đời nay, người M’nông ở thôn Phú Sơn vẫn tỉa bắp như thế này. Do nhiệt độ ngoài trời ở cánh đồng cao và thiếu nước tưới nên tra hạt vào từng hốc đá là cách tốt nhất để khai thác được lợi thế của những cánh đồng núi lửa”.

Vào mùa mưa, dưới chân cánh đồng đá ong tại thôn Phú Thuận, người dân tất bật với việc tỉa bắp. Cách tỉa bắp của người dân địa phương rất đặc biệt khi dùng những chiếc cuốc nhỏ hoặc gậy được bọc sắt, “vạch” từng khe đá để tra bắp giống.

Bà Nguyễn Thị Hường (72 tuổi), thôn Phú Trung, xã Quảng Phú đã có hơn nửa thế kỷ gắn bó với vùng đất này. Theo bà Hường, khu vực canh tác là sỏi đá nhưng cây bắp rất dễ phát triển và cho năng suất cao.

“Phía dưới lớp đá dung nham là phần đất giàu chất dinh dưỡng từ núi lửa phun ra. Chính điều này đã giúp nông dân giảm bớt chi phí đầu tư sản xuất, nhất là không phải sử dụng phân bón”, bà Hường tiết lộ.

Theo người dân địa phương, mỗi năm chỉ sản xuất được một vụ bắp. Do đặc điểm thổ nhưỡng, địa hình nên người dân không tính diện tích bắp mà chỉ tính lượng bắp giống gieo trồng. Với khoảng 20kg bắp giống, người dân có thể thu hoạch được khoảng 10 tấn hạt sau 4 - 5 tháng gieo trồng.

“Những năm qua, giống bắp được cải tiến nhằm thích ứng hơn với điều kiện tự nhiên vùng này. Với giá bắp dao động khoảng 8.000 - 9.000 đồng/kg, những cánh đồng toàn đá núi lửa này mang lại giá trị kinh tế cho người dân chúng tôi”, bà Hường nói.

Trưởng Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Krông Nô Doãn Gia Lộc cho biết, vùng dung nham núi lửa tỷ lệ đá phong hóa bề mặt rất lớn, nắng hạn gay gắt, thiếu nước tưới, canh tác rất khó khăn, không thể áp dụng các biện pháp canh tác hiện đại cho nên người dân chỉ canh tác được một vụ bắp vào mùa mưa.

Theo ông Doãn Gia Lộc, việc tra hạt của người dân vào các khe đá có thể xem là giải pháp canh tác phù hợp thổ nhưỡng, điều kiện thực tế, nhiều năm nay đã đem lại thu nhập cao và cải thiện đời sống của Nhân dân địa phương.

Dương Phong