Cấp xã và tâm thế cho giai đoạn sáp nhập

Thực tế xã Đắk Ha

Năm 2022, chị H’Lan là cán bộ bán chuyên trách của xã Đắk Ha. Đến tháng 10/2024, chị H’Lan thi trúng tuyển công chức và đảm nhận công chức văn hóa xã hội xã.

Tốt nghiệp chuyên ngành Quản lý Nhà nước, Học viện Hành chính quốc gia, quá trình công tác, chị H’Lan luôn được đánh giá là cán bộ nữ, trẻ, dân tộc thiểu số có năng lực, trình độ, trách nhiệm cao với công việc. Gắn bó với xã nhiều năm, khi biết chủ trương của Trung ương về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, chị H’Lan không khỏi lo lắng.

Chị H’Lan cho biết: “Ban đầu, tôi cũng suy nghĩ, lo lắng. Nhưng sau khi được Đảng ủy, UBND xã quán triệt, động viên, tôi nhận thức được đây là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước nhằm xây dựng bộ máy cấp xã ngày càng mạnh hơn, hoạt động hiệu quả hơn. Từ đó, tôi coi thời gian này chính là thời điểm để mình phải cố gắng, nỗ lực cao nhất trong học tập, rèn luyện và thực hiện tốt nhất nhiệm vụ được giao, để xứng đáng khi được lựa chọn tiếp tục làm việc”.

Là cán bộ công chức Văn phòng Thống kê công tác tại bộ phận một cửa UBND xã Đắk Ha, đến nay, chị Đỗ Thị Xuân đã gác lại sự lo lắng phía sau để giải quyết tốt các thủ tục hành chính phục vụ Nhân dân. Chị Xuân cho biết: “Hiện nay, chúng tôi vẫn hoạt động như bình thường và giải quyết nhanh chóng mọi thủ tục hành chính cho người dân, tổ chức, doanh nghiệp. Trước chủ trương mới, tôi đã tự làm tư tưởng cho mình và sẵn sàng để chấp hành quyết định của tổ chức”.

Bà Hãng Thị Khua, người dân thôn 5, xã Đắk Ha cho biết: “Tôi lên xã để làm giấy khai sinh cho con. Tôi thấy, cán bộ bộ phận một cửa của xã rất nhiệt tình, trách nhiệm, hỗ trợ tôi làm thủ tục nhanh chóng, không thay đổi so với trước”.

Phó Chủ tịch UBND xã Đắk Ha K’Thuốt cho rằng, việc sắp xếp bộ máy hành chính các cấp là chủ trương đúng đắn của Đảng. Mục tiêu của việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã là nhằm xây dựng chính quyền gần dân, của dân, vì dân. Vì vậy, ông rất đồng thuận với chủ trương này.

Ông K’Thuốt cho biết: “Là cán bộ dân tộc thiểu số tại chỗ, tôi luôn được các cấp quan tâm, tạo điều kiện để học tập, phát triển. Gắn bó với xã, với bà con mình nhiều năm nên trước chủ trương sắp xếp tổ chức hành chính cấp xã, tôi ít nhiều cũng trăn trở. Tuy nhiên, suy đi nghĩ lại, tôi thấy là cán bộ, đảng viên thì cần đi trước nêu gương cho anh em. Dù xã có giữ nguyên hay sáp nhập vào địa phương khác thì đất và người Đắk Ha vẫn ở đó và sẽ được mở rộng hơn, đoàn kết rộng rãi hơn”.

Theo Bí thư Đảng ủy xã Đắk Ha Nguyễn Thị Quế, khi có chủ trương yêu cầu về sắp xếp, tổ chức đơn vị hành chính các cấp, trong đó có cấp xã, Đảng ủy đã kịp thời quán triệt, định hướng tư tưởng cho cán bộ, công chức, tạo được sự đồng thuận, thống nhất cao. So với thời điểm này của những năm trước, năm nay, cán bộ, công chức của xã làm việc với trách nhiệm cao hơn, thậm chí chạy đua với thời gian để về đích sớm một số nhiệm vụ đề ra như giải ngân các nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình “Xóa nhà tạm, nhà dột nát”, các thủ tục hành chính liên quan đến quyền lợi của Nhân dân…

“Trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy này, Đảng ủy, UBND xã yêu cầu cán bộ, công chức phát huy hết năng lực, làm hết sức trong khả năng để sau này dù có ra sao cũng vui vẻ, không tiếc nuối”, bà Nguyễn Thị Quế cho biết.

Xã Đắk Ha hiện có 25 cán bộ, công chức và 16 cán bộ bán chuyên trách. Trên 90% cán bộ, công chức xã đều tốt nghiệp đại học chính quy. Qua đánh giá hàng năm, hầu hết cán bộ đều hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên. Dù có những tâm tư, nhưng về cơ bản, địa phương đã sẵn sàng tâm thế cho cuộc cách mạng tinh gọn, sắp xếp bộ máy hành chính cấp xã.

Theo ông Trần Quốc Hiền, Trưởng Phòng Nội vụ huyện Đắk Glong, toàn huyện hiện có 7 đơn vị hành chính cấp xã. Từ ngày thành lập đến nay, với sự quan tâm của các cấp, ngành và sự nỗ lực trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện, các xã đã thực hiện tốt mọi nhiệm vụ chính trị đề ra. Không chỉ thay đổi diện mạo, cơ sở hạ tầng, đời sống Nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số cũng được cải thiện, nâng cao hơn trước.

Đắk Nông chủ động vào cuộc

Để việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã triển khai kịp thời, đồng bộ, thống nhất từ tỉnh đến cơ sở, ngay khi có chủ trương của Trung ương, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã. Ban Chỉ đạo gồm 32 thành viên do đồng chí Ngô Thanh Danh, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh làm Trưởng Ban Chỉ đạo.

Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan triển khai thực hiện xây dựng Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã theo đúng nguyên tắc, tiêu chuẩn, bảo đảm chính quyền địa phương cấp cơ sở gần dân, sát dân, phục vụ Nhân dân.

UBND tỉnh cũng đã ban hành kế hoạch về thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn tỉnh Đắk Nông. Kế hoạch xác định rõ lộ trình, các công việc phải thực hiện trong từng thời điểm, bảo đảm phù hợp với thực tiễn; phân công rõ nhiệm vụ, trách nhiệm và sự phối hợp giữa các sở, ban, ngành liên quan, UBND các huyện, thành phố…

Theo lãnh đạo Sở Nội vụ, Đắk Nông hiện có 71 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó: có 6 phường, 5 thị trấn và 60 xã. Thực hiện định hướng của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Trung ương, hiện đơn vị đã phối hợp xây dựng, tham mưu UBND tỉnh trình cấp có thẩm quyền về phương án, đề án tổ chức bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã theo yêu cầu giảm từ 60-70%.

Sau khi phương án được Ban Thường vụ Tỉnh ủy thông qua, sở sẽ tiến hành xây dựng đề án chi tiết, tổ chức lấy ý kiến các cơ quan, đơn vị và Nhân dân trên địa bàn; trình HĐND cấp xã, cấp huyện xem xét, biểu quyết về chủ trương sắp xếp.

Sau đó, đơn vị sẽ hoàn thiện đề án trình UBND tỉnh, Đảng ủy UBND tỉnh, Thường trực Tỉnh ủy và Ban Thường vụ Tỉnh ủy, trước khi UBND tỉnh trình HĐND tỉnh xem xét, biểu quyết thông qua.

Việc tổ chức lấy ý kiến cử tri về chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã trên địa bàn tỉnh dự kiến diễn ra từ ngày 19 - 20/4/2025. Việc lấy ý kiến cử tri được tiến hành theo từng tổ, mỗi tổ phụ trách ở một thôn, tổ dân phố bằng hình thức phát phiếu trực tiếp tại hộ gia đình; đồng thời phải được tiến hành chặt chẽ, khoa học, đề cao vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương và bảo đảm công khai, dân chủ, đúng quy định của pháp luật.

Ngoài ra, Sở Nội vụ cũng đã có văn bản đề nghị các huyện, thành phố cung cấp thông tin để phục vụ xây dựng đề án, trong đó có khảo sát nguyện vọng nghỉ hưu trước tuổi hoặc thôi việc trong giai đoạn từ năm 2025 - 2029 đến từng cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tại các cơ quan, đơn vị cấp xã và cấp huyện.

Việc khảo sát nhằm đánh giá lại thực trạng hoạt động cũng như nắm bắt tâm tư, nguyện vọng sắp xếp, bố trí công tác đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tại các cơ quan, đơn vị thuộc UBND huyện và UBND các xã, phường, thị trấn sau sắp xếp. Sau khi có hướng dẫn của Trung ương, Sở Nội vụ sẽ tham mưu UBND tỉnh kịp thời thực hiện các chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của cơ quan chịu tác động do sắp xếp đơn vị hành chính theo đúng quy định.

Chính quyền cấp xã mới sẽ hiệu quả hơn

Liên quan đến vấn đề này, tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, đây là một cuộc cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính và cải cách đổi mới để phát triển đất nước. Do đó, các cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu các cấp phải tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan triển khai quyết liệt các công việc trên tinh thần “đúng vai, thuộc bài” và phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng, chặt chẽ từ Trung ương đến địa phương và giữa các địa phương với nhau; không được có tư tưởng quyền anh, quyền tôi, địa phương này, địa phương kia; tất cả vì lợi ích chung của đất nước, vì Nhân dân.

Tổng Bí thư yêu cầu phải triển khai các công việc trên tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”, nhưng phải thận trọng, chắc chắn, không nóng vội, chủ quan, có thứ tự ưu tiên, làm việc nào trước, làm việc này tính đến việc khác liên quan và phải thực hiện đúng các quy trình, quy định, không làm tắt, không qua loa, đại khái. Bất cứ công việc nào cũng đều phải bám sát các mốc thời gian trong kế hoạch cụ thể, bảo đảm các công việc thực hiện đúng tiến độ trong thời gian quy định, nhất là các mốc thời gian quan trọng.

Có thể nói, cuộc cách mạng sắp xếp đơn vị hành chính các cấp đang bước vào giai đoạn nước rút. Theo lộ trình đề ra, bắt đầu kết thúc hoạt động của các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã mới đi vào hoạt động từ ngày 1/7/2025 theo lộ trình chuyển tiếp và hoàn thành toàn bộ trước ngày 15/8/2025; hoàn thành sáp nhập các tỉnh trước ngày 1/9/2025.

Để tiến hành cách mạng thành công, ngoài nỗ lực của các cấp, ngành, địa phương thì rất cần sự thống nhất về nhận thức, hành động trong toàn hệ thống chính trị và sự đồng lòng của toàn xã hội. Ngọn lửa niềm tin được thắp lên thì chủ trương sẽ đi vào cuộc sống và lan tỏa bằng sự thấu hiểu, hành động chia sẻ.

Ông Lê Hồng Bao, tổ dân phố 5, phường Nghĩa Phú, TP. Gia Nghĩa nhìn nhận, năm 1945, đất nước ta đã thực hiện thành công cuộc Cách mạng tháng Tám vĩ đại, lập nên nước Việt Nam dân chủ cộng hòa (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). 30 năm sau, vào ngày 30/4/1975, ta lại giành thắng lợi trong cuộc cách mạng giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau 50 năm, đất nước lại tiến hành cuộc cách mạng mới về tinh gọn tổ chức bộ máy, sắp xếp các đơn vị hành chính các cấp, xây dựng tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Do đó, người chiến sĩ cách mạng năm xưa nhìn nhận, chiến tranh ác liệt, sống chết mong manh, gian khổ như thế, đất nước còn giành được thắng lợi thì không cớ gì cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn bộ máy này lại không thành công. “Tôi tin rằng, với sự đồng sức, chung lòng của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy sẽ được thực hiện thành công, đất nước sẽ vững bước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam như Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định”, ông Bao cho biết.

Trưởng Phòng Nội vụ huyện Đắk Glong Trần Quốc Hiền cho rằng, bước đầu, việc triển khai thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, nhất là cấp xã chắc chắn sẽ có nhiều luồng ý kiến trái chiều. Bởi mô hình chính quyền địa phương 3 cấp đã tồn tại khá lâu, những tên tỉnh, tên huyện, tên xã đã ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người. Do đó, trước khi thay đổi này, mỗi người đều cần có thời gian để tiếp cận, làm quen. “Tôi tin rằng, dù có khó khăn bước đầu nhưng sau sắp xếp lại cấp xã sẽ được mở rộng không gian, tạo đà cho sự phát triển trong tương lai”, ông Hiền cho biết.

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, việc sắp xếp đơn vị hành chính địa phương lần này được xây dựng trên tinh thần khoa học, đột phá, sáng tạo, bám sát thực tiễn với tầm nhìn xa, trông rộng, ít nhất là 100 năm, bảo đảm hình thành và mở rộng không gian phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa mới phù hợp cho phát triển đất nước. Bằng niềm tin với Đảng, cũng như các địa phương khác, cán bộ, đảng viên, Nhân dân tỉnh Đắk Nông luôn đồng thuận, tin tưởng chủ trương của Đảng sẽ sớm đi vào cuộc sống, cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy sẽ thành công, đất nước sẽ phát triển thịnh vượng.

PV