Trigger trong SQL là gì? Cách hoạt động và ứng dụng thực tế

Trigger trong SQL là gì?

Trigger trong SQL là một cơ chế tự động được thiết lập trên một bảng (table), có chức năng bảo vệ tính toàn vẹn của dữ liệu và thực thi các quy tắc. Khi có một sự kiện cụ thể xảy ra như thêm (INSERT), sửa (UPDATE) hoặc xóa (DELETE) dữ liệu, trigger sẽ kích hoạt và thực hiện một hoặc nhiều hành động đã được định nghĩa trước đó.

Trigger trong SQL là một khối mã lệnh trên cơ sở dữ liệu SQL. Bằng cách sử dụng trigger, bạn có thể xây dựng logic nghiệp vụ phức tạp, thực hiện kiểm tra điều kiện, và đảm bảo rằng dữ liệu của bạn luôn nhất quán và đáng tin cậy.

Các loại Trigger phổ biến

• Trigger trước khi (BEFORE): Thực hiện trước khi sự kiện xảy ra.
• Trigger sau khi (AFTER): Thực hiện sau khi sự kiện xảy ra.
• Trigger thay vì (INSTEAD OF): Thay thế cho một câu lệnh SQL cụ thể (thường dùng với view).

Ví dụ: Giả sử bạn có một bảng SinhVien và muốn ngăn chặn việc xóa một sinh viên nếu sinh viên đó đã đăng ký học phần nào đó. Bạn có thể tạo một trigger trước khi xóa để kiểm tra điều kiện này và hủy bỏ thao tác xóa nếu cần thiết.

Khi làm việc với SQL Server và các hệ thống cơ sở dữ liệu khác, sử dụng trigger là một kỹ năng thiết yếu cho những bạn theo đuổi phát triển phần mềm. Trigger không chỉ giúp bạn tự động hóa các tác vụ mà còn đảm bảo tính nhất quán và an toàn cho dữ liệu của bạn.

Vì sao nên sử dụng Trigger trong SQL?

Trigger trong SQL sẽ được sử dụng khi bạn cần thực hiện một hành động sự kiện cụ thể như chèn, cập nhật hoặc xóa dữ liệu trong một bảng.

Tại sao bạn nên sử dụng Trigger?

• Bảo đảm tính toàn vẹn dữ liệu: Ngăn chặn việc nhập liệu sai hoặc không hợp lệ, đảm bảo sự nhất quán giữa các bảng.
• Tự động hóa quy trình: Thay thế các tác vụ thủ công lặp đi lặp lại, nâng cao hiệu suất và giảm thiểu lỗi.
• Thực hiện các quy tắc nghiệp vụ: Áp dụng các quy tắc phức tạp trên dữ liệu, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn đã đặt ra.
• Tạo log audit: Ghi lại tất cả các thay đổi đối với dữ liệu, giúp theo dõi và phân tích hoạt động của cơ sở dữ liệu.

Cú pháp của Trigger trong SQL

Trong đoạn code sau đây, bạn sẽ thấy cú pháp CREATE TRIGGER để tạo trigger trong SQL cơ bản:

CREATE [OR REPLACE] TRIGGER trigger_name BEFORE | AFTER | INSTEAD OF {INSERT | UPDATE | DELETE} ON table_name [REFERENCING OLD AS old NEW AS new] [FOR EACH ROW] WHEN (condition) BEGIN -- body of the trigger END; / 

Trong đó:

• CREATE [OR REPLACE] TRIGGER trigger_name: Tạo hoặc thay thế một trigger với tên trigger_name.
• BEFORE | AFTER | INSTEAD OF {INSERT | UPDATE | DELETE}: Xác định thời điểm trigger được kích hoạt (trước, sau hoặc thay thế sự kiện).
• ON table_name: Chỉ định bảng mà trigger sẽ được áp dụng.
• [REFERENCING OLD AS old NEW AS new]: Cho phép tham chiếu đến giá trị cũ và mới của hàng dữ liệu.
• [FOR EACH ROW]: Xác định phạm vi tác động của trigger (cho từng hàng hoặc toàn bộ bảng).
• WHEN (condition): Đặt điều kiện để trigger chỉ được kích hoạt khi điều kiện này được thỏa mãn.
• BEGIN…END: Xác định khối lệnh của trigger. Gồm có các câu lệnh và logic mà Trigger sẽ thực hiện khi kích hoạt.

Các lớp Trigger trong SQL Server

Có hai lớp trigger trong SQL Server:

AFTER Trigger

Sau khi dữ liệu có sự thay đổi (ví dụ: chèn, cập nhật hoặc xóa một hàng), thì cơ chế này sẽ tự động thực hiện một loạt các hành động đã được thiết lập trước như gửi email thông báo, cập nhật bảng log hoặc thực hiện các tính toán phức tạp.

Ví dụ: Khi có một thông tin khách hàng mới được thêm vào thì trigger tự động gán một mã khách hàng duy nhất cho khách hàng đó.

INSTEAD OF Trigger

Thay vì được phép thực hiện trực tiếp các lệnh DML (INSERT, UPDATE, DELETE), thì cơ chế này sẽ chặn và thay thế các lệnh DML bằng một tập hợp các lệnh tùy chỉnh. Điều này giúp bạn kiểm soát chặt chẽ các sự thay đổi về dữ liệu trong bảng, đảm bảo chỉ có những thay đổi hợp lệ mới được phép thực hiện.

Ví dụ: Trước khi xóa một sản phẩm, trigger có thể kiểm tra xem sản phẩm đó có đang được sử dụng trong bất kỳ đơn hàng nào không.

Trigger trong SQL dùng để làm gì?

Ứng dụng đa dạng của Trigger

• Đảm bảo tính toàn vẹn dữ liệu: Kiểm tra các ràng buộc phức tạp, đảm bảo dữ liệu luôn nhất quán và chính xác.
• Tự động hóa tác vụ: Thực hiện các tính toán, cập nhật dữ liệu liên quan, đồng bộ dữ liệu giữa các bảng một cách tự động.
• Giám sát và ghi log: Theo dõi các thay đổi dữ liệu, ghi lại lịch sử hoạt động để phục vụ cho việc phân tích và kiểm tra.
• Bảo mật dữ liệu: Kiểm soát truy cập, ngăn chặn các thao tác trái phép, đảm bảo an toàn cho dữ liệu.

Ưu điểm và nhược điểm của Trigger

Trigger trong SQL Server cung cấp khả năng thực hiện những việc không thể thực hiện bởi stored procedure. Dưới đây là một số điểm mạnh và điểm yếu:

• Trigger rất dễ viết code, vì cú pháp giống như stored procedure.
• Trigger có thể sử dụng để tạo log kiểm tra (audit).
• Trigger có thể gọi các stored procedure và hàm.
• Trigger hữu ích để xác thực dữ liệu được insert hoặc update theo batch.
• Có thể sử dụng trigger để duy trì tính toàn vẹn tham chiếu giữa các bảng.
• Trigger đảm bảo các sự kiện luôn xảy ra khi dữ liệu được thay đổi (insert, update, delete).
• Có thể sử dụng CLR trigger để gọi mã .NET bên ngoài.

Tuy nhiên:

• Trigger có thể được lồng nhau đến 32 cấp, dẫn đến khó kiểm soát.
• BULK INSERT không kích hoạt trigger nếu không dùng tùy chọn FIRE_TRIGGERS.
• Rất khó xác định các trigger nếu không có tài liệu rõ ràng.
• Việc thực thi trigger đồng thời với lệnh DML có thể gây chậm trễ hoặc rối loạn logic.
• Trigger luôn thực thi khi được bật, không phân biệt điều kiện, dễ gây lỗi.
• Debug trigger phức tạp, nhất là khi trigger lồng nhau.
• Trigger có thể bị vô hiệu hóa nếu người dùng có quyền.
• CLR trigger có thể gây rủi ro bảo mật nếu không kiểm soát kỹ.

Ví dụ và cách tạo Trigger trong SQL

Tạo bảng ghi

Câu lệnh CREATE TABLE được dùng để tạo bảng production.product_audits nhằm ghi lại thông tin khi có sự kiện INSERT hoặc DELETE xảy ra trên bảng production.products:

CREATE TABLE production.product_audits( change_id INT IDENTITY PRIMARY KEY, product_id INT NOT NULL, product_name VARCHAR(255) NOT NULL, brand_id INT NOT NULL, category_id INT NOT NULL, model_year SMALLINT NOT NULL, list_price DEC(10,2) NOT NULL, updated_at DATETIME NOT NULL, operation CHAR(3) NOT NULL, CHECK(operation = 'INS' or operation='DEL') ); 

Bảng production.product_audits có tất cả các cột từ bảng gốc production.products, và bổ sung thêm các cột updated_at, operation, change_id để ghi lại lịch sử thay đổi.

Tạo DML Trigger

Để tạo trigger mới:

CREATE TRIGGER production.trg_product_audit ON production.products AFTER INSERT, DELETE AS BEGIN SET NOCOUNT ON; INSERT INTO production.product_audits( product_id, product_name, brand_id, category_id, model_year, list_price, updated_at, operation ) SELECT i.product_id, product_name, brand_id, category_id, model_year, i.list_price, GETDATE(), 'INS' FROM inserted i UNION ALL SELECT d.product_id, product_name, brand_id, category_id, model_year, d.list_price, GETDATE(), 'DEL' FROM deleted d; END 

Kiểm tra Trigger

Chèn một dòng mới vào bảng production.products:

INSERT INTO production.products( product_name, brand_id, category_id, model_year, list_price ) VALUES ( 'Test product', 1, 1, 2018, 599 ); 

Sau đó, xem nội dung bảng production.product_audits:

SELECT * FROM production.product_audits; 

Thực hiện một lệnh xóa:

DELETE FROM production.products WHERE product_id = 322; 

Sau khi trigger được kích hoạt, dữ liệu đã bị xóa sẽ được ghi lại trong bảng production.product_audits:

SELECT * FROM production.product_audits; 

Kết quả được xuất ra:

Lời kết

Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về trigger trong SQL và cách tạo trigger trong SQL như thế nào. Việc sử dụng trigger không bắt buộc và nó vẫn được sử dụng với nhiều mục đích riêng. Nếu có bất kỳ câu hỏi hoặc vấn đề cần giải đáp, đừng ngại để lại comment phía dưới nhé. Chúc các bạn thành công.

Lương Đàm