“Luồng gió mới” trên chính trường Canada

Ngôi sao quốc tế trong lĩnh vực tài chính

Là một ngôi sao quyến rũ và hiện đại của LPC, ông Justin Trudeau đã có màn ra mắt ngoạn mục vào chính trường Canada vào năm 2015. Sau 10 năm nắm quyền, đầu tháng 1-2025, ông Justin Trudeau tuyên bố từ chức vị trí lãnh đạo LPC trước sức ép từ các thành viên trong đảng, trong bối cảnh kết quả của những cuộc thăm dò dư luận gần đây đều cho thấy đảng này sẽ thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử tiếp theo.

Ngay sau tuyên bố từ chức của ông Trudeau, cuộc đua giành vị trí người đứng đầu LPC chính thức khởi động và diễn ra không cân xứng giữa 4 ứng cử viên, trong đó, cựu Thống đốc Ngân hàng Canada Mark Carney luôn dẫn đầu với khoảng cách khá xa so với người đứng thứ hai. Kết quả bầu chọn công bố ngày 9-3 cho thấy, ông Carney giành được 85,9% số phiếu bầu, vượt xa so với các ứng viên còn lại là cựu Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland (được 8%), nghị sĩ Karina Gould (3,1%) và nghị sĩ Frank Baylis (3%).  

Tân Chủ tịch Đảng Tự do Canada (LPC), ông Mark Carney sẽ trở thành Thủ tướng thứ 24 của Canada. Ảnh: REUTERS

Không phải ngẫu nhiên ông Carney được lòng hàng trăm nghìn đảng viên LPC. Là một ngôi sao quốc tế trong lĩnh vực tài chính, ông Carney đã lãnh đạo Ngân hàng Trung ương Canada vượt qua khó khăn trong các cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Sinh năm 1965 ở miền bắc Canada, ông Carney từng theo học tại Đại học Harvard (Mỹ) và sau đó tại Đại học Oxford (Anh), nơi ông lấy bằng thạc sĩ và tiến sĩ. Ông Carney bắt đầu sự nghiệp chuyên môn của mình tại Ngân hàng Goldman Sachs ở các chi nhánh như London (Anh), Tokyo (Nhật Bản), New York (Mỹ) và Toronto (Canada). Sau 13 năm làm việc ở Goldman Sachs, ông Carney được bầu làm Phó thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada vào năm 2003, sau đó là Thứ trưởng Bộ Tài chính vào năm 2004. Ông cũng đảm nhận vai trò đại diện của Canada tại G7 và G20.

Năm 2008, ông Carney được bầu làm Thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada trước khi đảm nhiệm vị trí tương tự tại Anh vào năm 2012. Ông là thống đốc đầu tiên không phải người Anh kể từ khi thành lập Ngân hàng Trung ương Anh vào năm 1693. Bộ trưởng Tài chính Anh khi đó là ông George Osborne mô tả ông Carney là “Nhà ngân hàng trung ương giỏi nhất thời kỳ này”. Ông Carney đã gây chú ý khi giải thích rằng Brexit có thể gây ra hậu quả kinh tế khủng khiếp ở Anh. Kết thúc nhiệm kỳ vào năm 2019, ông Carney rời Anh trở về Canada và gia nhập PLC.

Thách thức của người kế nhiệm

Trở thành người đứng đầu PLC, ông Carney sẽ được đề cử trở thành Thủ tướng. Theo quy trình chuyển giao quyền lực, Thủ tướng đương nhiệm Trudeau dự kiến sẽ vẫn tại vị trong vài ngày tới trước khi nhà lãnh đạo mới của PLC nhậm chức Thủ tướng thứ 24 của Canada. Thế nhưng, trước mắt nhà lãnh đạo tương lai của Canada là vô vàn thách thức.

Là người dày dạn kinh nghiệm trong việc xử lý khủng hoảng, ông Carney được kỳ vọng sẽ giải quyết êm thấm những bất đồng hiện tại giữa Canada với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump hiện nay. Trước đó, Tổng thống Donald Trump đã phát động một cuộc chiến thương mại bằng cách áp thuế đối với các sản phẩm của Canada và tiếp tục tuyên bố rằng ông muốn Canada trở thành “tiểu bang thứ 51 của Mỹ”. Tuyên bố trên khiến người dân Canada vô cùng tức giận, nhiều người đã hủy chuyến đi về phía Nam và tẩy chay các sản phẩm của Mỹ.

Trước thách thức từ phía nước láng giềng, ông Carney khẳng định sẽ kiên quyết bảo vệ chủ quyền và quyền lợi của Canada. Ông tuyên bố sẽ duy trì các mức thuế quan đáp trả Mỹ và sử dụng số tiền thu được từ các mức thuế này để hỗ trợ người lao động Canada.

Là một chiến lược gia tài ba, tân Chủ tịch PLC Carney hiểu rằng việc ông được bổ nhiệm làm Thủ tướng chỉ là một bước đi mong manh. Thử thách thực sự sẽ đến trong cuộc tổng tuyển cử, dự kiến diễn ra chậm nhất vào ngày 20-10-2025, trừ khi Quốc hội bị giải tán sớm. Trong cuộc tổng tuyển cử này, ông Carney sẽ phải đối mặt với lãnh đạo Đảng Bảo thủ Pierre Poilievre, người được mệnh danh là “Donald Trump” của Canada và đang ở vị trí khá mạnh. Cuộc khảo sát của Pallas Data vào đầu tháng 3 cho thấy, Đảng Bảo thủ chiếm 38% ý định bỏ phiếu, so với 29% của LPC. Mặc dù đã dẫn đầu trong các cuộc thăm dò từ lâu, nhưng lãnh đạo Đảng Bảo thủ đang chứng kiến khoảng cách đang dần thu hẹp.

Đối mặt với “cơn lốc Poilievre”, ông Carney phải chứng minh rằng mình cũng là người biết cách đáp trả. Cùng với lời hứa giảm thuế cho tầng lớp trung lưu, nhà tài chính này ủng hộ các dự án cơ sở hạ tầng lớn và đề xuất xây dựng nhà lắp ghép giá rẻ để giải quyết cuộc khủng hoảng nhà ở với phương châm: “Tôi có một nguyên tắc: Chi tiêu ít hơn, đầu tư nhiều hơn”.

Trong các tuyên bố của mình, ông Carney cam kết sẽ thực hiện các biện pháp để xây dựng một nền kinh tế vững mạnh hơn và tạo ra các mối quan hệ thương mại mới với các đối tác đáng tin cậy. Ông cho biết sẽ tập trung vào việc bảo vệ biên giới và mở rộng thị trường quốc tế cho Canada, giảm bớt sự phụ thuộc vào Mỹ. “Ông Carney hiểu rất rõ về hệ thống tài chính quốc tế cũng như điểm mạnh và điểm yếu của nền kinh tế Canada”, Stéphanie Chouinard, giáo sư khoa học chính trị tại Học viện Quân sự Hoàng gia Canada, nhận xét.

Với nền tảng kinh tế vững chắc và sự quyết đoán trong các tuyên bố của mình, ông Mark Carney đang được kỳ vọng sẽ mang lại một luồng gió mới trên chính trường Canada.

LINH OANH

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.