Đồng bào dân tộc Đắk Nông có nước sạch nhờ Chương trình 1719

Hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán

Năm 2024, gia đình anh Điểu Thương ở bon Bu Sê Rê 1, xã Đắk Ru, huyện Đắk R’lấp (Đắk Nông) là một trong 9 hộ dân tộc thiểu số (DTTS) được cấp bồn chứa nước inox giúp dự trữ nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Đây là một trong những nội dung thuộc Dự án 1, Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, giai đoạn 2021-2025 (Chương trình 1719).

Gia đình đông người, nhu cầu sử dụng nước sinh hoạt hằng ngày khá cao, song vì kinh tế khó khăn nên gia đình anh Điểu Thương dùng bể xi măng, chum, vại để trữ nước. Do độ bền không cao, không có mặt che đậy nên nước hay bị bụi bẩn, nhiều loăng quăng trú ngụ. Từ khi được hỗ trợ bồn nước inox có dung tích 1.500 lít góp phần giải quyết vấn đề thiếu nước sinh hoạt, gia đình anh an tâm hơn trong cuộc sống hằng ngày.

“Trước đây, nguồn nước sinh hoạt không ổn định, nhiều lúc thiếu nước vào mùa khô, phải đi xin nhờ nhà hàng xóm. Từ khi được cấp bồn nước, gia đình tôi yên tâm hơn nhiều, sinh hoạt thuận tiện hơn”, anh Điểu Thương chia sẻ.

Tại xã Đắk Ru, tổng cộng 18 hộ đồng bào DTTS ở bon Bu Sê Rê 1 và Bu Sê Rê 2 đã được hỗ trợ bồn nước. Việc cấp bồn chứa nước giúp hộ nghèo đồng bào DTTS trên địa bàn xã được tiếp cận, sử dụng nước hợp vệ sinh trong sinh hoạt, góp phần bảo đảm sức khỏe cho người dân. Nhờ vậy, hiện nay, 100% hộ dân trong xã đều có nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán là một trong những nội dung nhằm đáp ứng nhu cầu tối thiểu trong sinh hoạt của người dân vùng DTTS. Ở xã Trường Xuân, huyện Đắk Song (Đắk Nông) có 24 dân tộc cùng sinh sống với 50% hộ đồng bào DTTS. Việc triển khai Chương trình 1719 cũng mang lại những hiệu quả rõ rệt. Từ năm 2022 đến nay, xã đã hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 130 hộ với tổng mức đầu tư gần 390 triệu đồng. Các hộ nghèo, cận nghèo thuộc bon đặc biệt khó khăn được nhận bồn nước. Riêng năm 2024, tại bon đặc biệt khó khăn N’Jang Bơ, xã Trường Xuân đã có 24 hộ được cấp bồn nước.

Anh Điểu Khoeng, một hộ dân người M’nông ở bon N’Jang Bơ chia sẻ: “Gia đình tôi chưa có điều kiện mua bồn nước, thường sử dụng thùng phi cũ để tích trữ nước sinh hoạt. Do tích trữ lâu ngày ngoài trời, dụng cụ chứa nước không có nắp đậy, nhiều khi không bảo đảm vệ sinh. Nay được địa phương hỗ trợ bồn chứa nước, gia đình tôi được thuận tiện hơn trong sinh hoạt, nguồn nước sạch được tích trữ trong bồn cũng bảo đảm vệ sinh hơn”.

Không chỉ Điểu Khoeng, nhiều hộ dân khác cũng hưởng lợi từ chương trình. Bà H’Linh, hộ cận nghèo tại bon N’Jang Bơ, trước đây phải dùng chung bồn nước với gia đình con gái, nay đã có bồn riêng, thuận tiện hơn trong sinh hoạt. “Từ khi có bồn chứa, tôi không còn phải chờ đợi, canh giờ lấy nước nữa”, bà H’Linh nói.

Trong giai đoạn 2022 - 2024, huyện Đắk Song đã triển khai Dự án 1 của Chương trình 1719, giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt với tổng vốn hơn 2,6 tỷ đồng. Đến nay đã giải ngân được hơn 1,9 tỷ đồng. Riêng hạng mục hỗ trợ nước sinh hoạt, địa phương đã hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 281 hộ dân. Nhờ đó, tỷ lệ đồng bào DTTS được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh tại huyện đã tăng lên 98%.

Phấn đấu 90% đồng bào DTTS có nước sinh hoạt hợp vệ sinh vào cuối năm 2025

Theo Ban Dân tộc tỉnh Đắk Nông, tổng nguồn vốn dành cho Dự án 1 của Chương trình 1719 trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022-2025 là hơn 98 tỷ đồng. Trong đó, vốn đầu tư phát triển hơn 85,4 tỷ đồng, vốn sự nghiệp hơn 12,6 tỷ đồng. Tính đến nay, tỉnh đã giải ngân hơn 54,2 tỷ đồng, đạt hơn 55%.

Đối với nội dung hỗ trợ nước sinh hoạt, chương trình đã hỗ trợ cho 1.065 hộ tiếp cận nước sạch theo hình thức cấp bồn chứa nước. Đây được xem là một trong những giải pháp hữu hiệu giúp người dân vùng sâu, vùng xa, vùng DTTS trữ nguồn nước an toàn bất kể mùa mưa nắng. Đồng thời xây dựng 5 công trình nước tập trung. Trong số này, 3 công trình đã hoàn thành, 2 công trình đang tiếp tục triển khai. Qua đó, tỷ lệ đồng bào DTTS được sử dụng nước hợp vệ sinh đã tăng từ 70% năm 2021 lên 80% cuối năm 2024. Sự thay đổi này không chỉ giúp cải thiện điều kiện sinh hoạt mà còn góp phần nâng cao sức khỏe người dân, phòng tránh nhiều bệnh tật do sử dụng nguồn nước ô nhiễm.

Hiện toàn tỉnh có 89 công trình cấp nước tập trung đang hoạt động. Từ đầu năm 2024 đến nay, gần 1.000 hộ dân đã được tiếp cận nguồn nước hợp vệ sinh, nâng tỷ lệ hộ dân nông thôn có nước sạch lên 94%. Trong đó, số hộ dân sử dụng nước sạch đạt chuẩn theo quy định là hơn 69.800 hộ, tương ứng 54%.

Không chỉ giải quyết vấn đề thiết yếu trong đời sống, Chương trình 1719 còn góp phần làm thay đổi diện mạo vùng DTTS, hướng tới sự phát triển bền vững và nâng cao chất lượng sống cho cộng đồng.

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, song việc bảo đảm nước sạch cho đồng bào DTTS vẫn còn nhiều thách thức. Ở một số khu vực, nguồn nước tự nhiên bị ô nhiễm hoặc khan hiếm vào mùa khô, việc duy trì hệ thống cấp nước tập trung gặp khó khăn. Do đó, bên cạnh sự hỗ trợ từ Nhà nước, chính quyền địa phương cũng vận động người dân nâng cao ý thức tiết kiệm và bảo vệ nguồn nước, sử dụng bồn nước lâu bền, hiệu quả.

Mẫn Doanh