Giảm áp lực nợ xấu, ngân hàng kỳ vọng tăng trưởng lợi nhuận năm 2025

Chất lượng tài sản được cải thiện tích cực

Dưới góc nhìn của các chuyên gia, các ngân hàng lớn đã hưởng lợi từ sự phục hồi của hoạt động vay mua nhà, trong khi các ngân hàng nhỏ vẫn đối mặt với áp lực nợ xấu và chi phí tín dụng cao. Dự báo, triển vọng ngành ngân hàng năm 2025 sẽ có nhiều tín hiệu khả quan hơn.

Trong năm qua, mặc dù nợ xấu vẫn gia tăng nhẹ trong hai quý liên tiếp, nhưng có dấu hiệu cho thấy đã đạt đỉnh và có thể cải thiện trong năm 2025. Theo đánh giá từ Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), chất lượng tài sản ngân hàng đã có sự cải thiện trong quý IV/2024, đặc biệt khi quy mô nợ xấu hình thành ròng giảm xuống mức thấp nhất kể từ quý I/2022 – thời điểm trước khi nợ xấu bước vào chu kỳ tăng mạnh.

Thống kê từ 27 ngân hàng niêm yết cho thấy, thu nhập từ thu hồi nợ xấu tăng 66% so với cùng kỳ, trong đó một số ngân hàng ghi nhận mức tăng trưởng mạnh như VPBank, Vietcombank, BIDV và VietinBank. Đồng thời, một số ngân hàng cũng ghi nhận nợ xấu giảm ròng (trước xử lý rủi ro) nhờ việc chuyển các khoản nợ xấu nội bảng sang các nhóm nợ tốt hơn, bao gồm VietinBank, MB, Techcombank, TPBank và NamABank.

Ông Nguyễn Mạnh Tùng, chuyên viên phân tích của VIS Rating, cho biết sự phục hồi của các khoản vay mua nhà với lợi tức cao cùng tỷ lệ hình thành nợ xấu chậm lại trong quý IV/2024 đã giúp các ngân hàng lớn cải thiện lợi nhuận và chất lượng tài sản. Một số ngân hàng lớn như VPBank đã chủ động kiểm soát chặt chẽ hoạt động cấp tín dụng tiêu dùng mới, trong khi Techcombank duy trì tỷ lệ nợ xấu vay mua nhà ở mức thấp hơn trong nửa cuối năm 2024.

Trong nhóm ngân hàng quốc doanh, tỷ lệ nợ xấu phát sinh mới tại VietinBank đã giảm mạnh trong nửa cuối năm 2024, trong khi BIDV và Vietcombank đã đẩy mạnh xóa nợ để giảm áp lực nợ xấu.

Ngược lại, các ngân hàng nhỏ vẫn gặp khó khăn do nợ xấu cao và chi phí tín dụng gia tăng, đặc biệt từ các khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs). Điều này gây áp lực lên biên lợi nhuận và thanh khoản giữa bối cảnh cạnh tranh huy động tiền gửi ngày càng gay gắt.

Những ngân hàng tập trung vào phân khúc khách hàng cá nhân và SMEs như Saigonbank, ABBank và Bac A Bank đang đối mặt với sự suy giảm chất lượng tài sản, chủ yếu do nợ xấu từ các khoản vay mua nhà.

Có sự khác biệt giữa các ngân hàng

Hệ thống ngân hàng được dự báo sẽ tiếp tục đối mặt với thách thức trong việc xử lý nợ xấu, đặc biệt là các khoản vay liên quan đến lĩnh vực bất động sản.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, nhận định ngành ngân hàng đang đối diện nhiều khó khăn, trong đó nổi bật là vấn đề nợ xấu. Các tổ chức tín dụng phải xử lý nợ xấu tiềm ẩn rủi ro trong bối cảnh Nghị quyết 42 hết hiệu lực vào cuối năm 2023, khiến công tác thu hồi nợ trở nên khó khăn hơn.

Theo ông Hùng, nhiều khách hàng thiếu hợp tác, tổ chức tín dụng không có quyền thu giữ tài sản, thậm chí một số khách hàng cố tình không trả nợ. Điều này tác động tiêu cực đến quá trình tái cơ cấu và xử lý nợ xấu của các ngân hàng.

Hiện tại, các ngân hàng đang đẩy mạnh công tác xử lý nợ xấu. Các chuyên gia dự báo xu hướng nợ xấu hình thành ròng có thể giảm nhờ khả năng trả nợ của khách hàng được cải thiện, qua đó góp phần nâng cao chất lượng tài sản của ngành ngân hàng trong năm 2025.

Ông Nguyễn Mạnh Tùng kỳ vọng điều kiện kinh doanh khả quan hơn sẽ giúp tỷ lệ nợ xấu giảm trong năm 2025. Đồng quan điểm, nhóm phân tích tại Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhận định nợ xấu toàn ngành ngân hàng sẽ hạ nhiệt nhờ đà phục hồi của nền kinh tế. Ngoài ra, tác động của bão Yagi đối với nợ xấu cũng không đáng lo ngại do có sự hỗ trợ từ Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại.

Tuy nhiên, VCBS cho rằng sẽ có sự phân hóa giữa các ngân hàng. Những ngân hàng có chất lượng tài sản tốt sẽ kiểm soát được nợ xấu và nợ tái cơ cấu ở mức hợp lý. Ngược lại, các ngân hàng có tỷ trọng tín dụng doanh nghiệp cao, bao gồm cả trái phiếu doanh nghiệp, và tỷ lệ bao phủ nợ xấu thấp có thể đối mặt với rủi ro gia tăng nợ xấu cũng như áp lực trích lập dự phòng lớn trong giai đoạn 2024 – 2025.

Nhóm phân tích tại Chứng khoán Tiên Phong dự báo tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng có thể giảm xuống 1,8% vào năm 2025, nhờ các biện pháp quản lý rủi ro chặt chẽ hơn và sự cải thiện trong chất lượng tài sản. Tuy nhiên, chi phí tín dụng dự kiến sẽ tăng nhẹ do bộ đệm dự phòng không còn dày như trước.

Nhìn chung, triển vọng cải thiện nợ xấu trong năm 2025 là tích cực, nhưng để đảm bảo sự ổn định của hệ thống ngân hàng, các chuyên gia nhấn mạnh sự cần thiết của việc quản lý rủi ro chặt chẽ và những biện pháp hỗ trợ kịp thời từ Chính phủ.

Thanh Cao