Tượng đài N’Trang Lơng - Biểu tượng cho lòng yêu nước của dân tộc Tây Nguyên
Trên mảnh đất Tây Nguyên hùng vĩ, vị thủ lĩnh N’Trang Lơng trong phong trào kháng chiến chống pháp (1912-1936) đã trở thành biểu tượng anh hùng cao đẹp.
Thủ lĩnh N’Trang Lơng sinh năm 1870, tại bon Pu Par (Pu Pơ) thuộc khu vực suối Đắk Dưr, dưới chân núi Nâm Drôn, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông ngày nay. Ông là một người con ưu tú của đồng bào M’Nông Đắk Nông.
Để ghi nhớ, phát huy truyền thống lịch sử của anh hùng dân tộc N’Trang Lơng, giáo dục truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm cho các thế hệ mai sau; nêu cao đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Năm 2012, nhân Kỷ niệm 100 năm Phong trào khởi nghĩa N’Trang Lơng, Đắk Nông long trọng tổ chức Lễ đặt đá xây dựng tượng đài N’Trang Lơng. Đến ngày 20 tháng 12 năm 2022, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ Việt Nam tỉnh Đắk Nông đã tổ chức Lễ Kỷ niệm 110 năm Phong trào khởi nghĩa N’Trang Lơng và Khánh thành Tượng đài N’Trang Lơng.
Tượng đài N’Trang Lơng được làm bằng chất liệu chính là đá Grannite & đá xanh được đưa từ tỉnh Thanh Hóa và tỉnh Ninh Bình vào.
Tượng đài tọa lạc tại đồi Đắk Nút B, tổ 4, Phường Nghĩa Đức, Thành phố Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông. Với khuôn viên có tổng diện tích là 5,9 ha; kích thước tổng thể tượng đài cao 18,5 m; Tượng cao 13 m (Tượng cao 11m, chân tượng cao 2m), phù điêu cao: 5,5 m, chiều ngang phù điêu 25 m. (Trọng lượng hơn 2000 tấn).
Tượng đài gồm 2 phần chính:
Phần tượng: Thể hiện chân dung thủ lĩnh N’Trang Lơng đứng oai nghiêm hướng về phía Tây Bắc, nhìn ra hồ Đắk Nông. Tượng thể hiện khí phách hiên ngang của một vị thủ lĩnh, tập hợp các dân tộc Tây Nguyên đoàn kết cùng khởi nghĩa chống thực dân Pháp (lưng đeo gùi đựng nỏ và mũi tên, tay phải ông cầm xà gạc, tay trái cầm tẩu thuốc lá (cây xà gạc không chỉ là vật dụng dùng trong sinh hoạt hằng ngày của đồng bào bản địa tại Đắk Nông mà còn là một vũ khí dùng để chiến đấu chống giặc).
Phần phù điêu: (Gồm 4 mảng phù điêu dưới chân tượng đài) thể hiện tinh thần đoàn kết, bất khuất của Nhân dân Tây Nguyên nối tiếp truyền thống yêu nước, tinh thần quật khởi của thủ lĩnh N’Trang Lơng trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân pháp và đế quốc Mỹ.
Mảng phù điêu đầu tiên: Thể hiện khung cảnh yên bình, sinh hoạt cộng đồng thường ngày của đồng bào M’Nông giữa núi rừng Tây Nguyên khi thực dân Pháp chưa tới xâm lược.
Mảng phù điêu thứ 2: Mô tả thực dân Pháp đến xâm lược, đốt phá nương rẫy, giết hại người dân vô tội… gây nhiều đau thương, mất mát, khiến người dân căm hận.
Mảng phù điêu thứ 3: Thể hiện sự đoàn kết, tinh thần yêu nước của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên, cùng nhau hội tụ về dưới chân núi Nâm Nung đi theo khởi nghĩa dưới sự lãnh đạo của thủ lĩnh N’Trang Lơng chống thực dân Pháp xâm lược.
Mảng phù điêu thứ 4: Đồng bào các dân tộc vùng Tây Nguyên nói riêng và đồng bào các dân tộc cả nước nối tiếp tinh thần bất khuất của cuộc khởi nghĩa N’Trang Lơng; tiếp tục, giương cao ngọn cờ độc lập, kiên cường đấu tranh chống thực dân xâm lược, bảo vệ quê hương, đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.
.jpg)
Đây là công trình nhằm ghi nhớ công lao to lớn của thủ lĩnh N'Trang Lơng và nhắc nhở về những chiến công chống Pháp oanh liệt của đồng bào Tây Nguyên. Việc xây dựng tượng đài N’Trang Lơng góp phần giáo dục lịch sử, truyền thống yêu nước, sức mạnh đại đoàn kết các dân tộc của cộng đồng các dân tộc Tây Nguyên, khơi dậy khát vọng phát triển, quyết tâm xây dựng quê hương Đắk Nông giàu đẹp. Tầm vóc của công trình với những giá trị cao về mặt nghệ thuật, kiến trúc, tượng đài N’Trang Lơng đã tạo điểm nhấn về cảnh quan cho đô thị; trở thành địa điểm sinh hoạt văn hóa, tinh thần của Nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.