Đắk Nông điều chỉnh hướng tuyến, tăng khả thi dự án cao tốc

Cân nhắc nhiều phương án

Vào tháng 6/2024, Quốc hội đã thông qua chủ trương Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam phía Tây, đoạn Gia Nghĩa (Đắk Nông) - Chơn Thành (Bình Phước). Cao tốc có chiều dài khoảng 128,8km, trong đó đi qua Bình Phước 101km và qua Đắk Nông 27,8km.

Cao tốc được triển khai theo hình thức đầu tư công kết hợp với đối tác công tư (PPP), tổng mức đầu tư 25.540 tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách Nhà nước là 12.770 tỷ đồng, vốn do nhà đầu tư PPP thu xếp là 12.770 tỷ đồng.

Cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành có 5 dự án thành phần. Trong đó, Dự án thành phần 1 là đầu tư xây dựng đường cao tốc do UBND tỉnh Bình Phước làm chủ đầu tư.

UBND tỉnh Đắk Nông và Bình Phước mỗi tỉnh phụ trách 2 dự án thành phần về GPMB và xây dựng đường gom, đoạn đi qua tỉnh mình.

Vào tháng 10/2024, UBND tỉnh Bình Phước đã ký thỏa thuận với Liên danh nhà đầu tư Tập đoàn Vingroup - Công ty Cổ phần và Ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ thương Việt Nam. Hiện liên danh nhà đầu tư đang tổ chức lập báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thành phần 1 theo quy định.

Tại vị trí đầu tuyến ở Đắk Nông, liên danh nhà đầu tư đã đưa ra 3 phương án về hướng tuyến với phân tích ưu và nhược điểm. Trong đó, phương án tiền khả thi xác định điểm đầu tuyến giao với đường Hồ Chí Minh tại Km1915+900, thuộc xã Nhân Cơ.

Đây là phương án có điểm đầu tuyến gần với trung tâm TP. Gia Nghĩa nhưng đi qua khu vực có địa hình chia cắt, địa chất phức tạp. Phương án này ảnh hưởng đến một số hạng mục của Nhà máy Alumin Nhân Cơ nên chi phí xây dựng và GPMB cao nhất, khoảng 3.277 tỷ đồng.

Phương án 1 có thiết kế tim tuyến dịch về hướng tây so với đường Hồ Chí Minh tại khoảng Km1919+400. Chi phí xây dựng khoảng 2.054 tỷ đồng và chi phí đền bù, GPMB 376 tỷ đồng.

Ưu điểm của phương án 1 là không ảnh hưởng đến hoạt động của Nhà máy Alumin Nhân Cơ và không gian phát triển của TP. Gia Nghĩa, thị trấn Kiến Đức.

Nhược điểm là địa hình xây dựng cao tốc bị chia cắt mạnh và đi qua một phần diện tích đất quốc phòng tại khu vực sân bay Nhân Cơ (khoảng 1,1ha). Phương án này cần nhiều thời gian để thực hiện các thủ tục điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất.

Phương án 2 thiết kế tim tuyến dịch về hướng tây so với phương án tiền khả thi khoảng 7,85km. Điểm đầu tuyến giao với đường Hồ Chí Minh tại khoảng Km1923+750, thuộc địa phận xã Kiến Thành, huyện Đắk R’lấp. Chi phí xây dựng khoảng 1.899 tỷ đồng và GPMB khoảng 326 tỷ đồng.

Không chỉ có chi phí thấp nhất, phương án 2 có địa hình thuận lợi và không ảnh hưởng tới tổ hợp Nhà máy Alumin Nhân Cơ. Nhược điểm của phương án này là đi qua mỏ bô xít và cần thời gian để Bộ Tài nguyên và Môi trường cập nhật báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Cao tốc bắt đầu tại xã Kiến Thành cũng sẽ ảnh hưởng tới không gian phát triển đô thị Đắk R’lấp trong tương lai. Khoảng cách từ TP. Gia Nghĩa tới cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành cũng sẽ xa nhất. Cao tốc giai đoạn sau (Buôn Ma Thuột - Gia Nghĩa) sẽ dài hơn nên tăng chi phí xây dựng.

Quyết phương án khả thi nhất

Cả 3 phương án liên danh nhà đầu tư đưa ra đều không làm thay đổi mục tiêu, quy mô của cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành đã được Quốc hội phê duyệt. Việc này cũng không ảnh hưởng tới quy hoạch mạng lưới giao thông đường bộ do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào năm 2021.

Trong 3 phương án liên danh nhà đầu tư đưa ra, Sở Giao thông - Vận tải (GTVT) Đắk Nông cho rằng, phương án 1 là tối ưu. Thế nhưng, phương án này có một phần phạm vi thực hiện dự án chồng lấn với đất quốc phòng tại sân bay Nhân Cơ.

Liên quan tới nội dung này, Sở GTVT đã có công văn xin ý kiến của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đắk Nông vào tháng 11/2024. Nhưng hơn 1 tháng sau, cơ quan chuyên môn vẫn chưa có ý kiến cụ thể.

Theo UBND tỉnh Đắk Nông, việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đối với phạm vi đất quốc phòng có thể mất nhiều thời gian, ảnh hưởng tới tiến độ dự án. Trong trường hợp này, UBND tỉnh Đắk Nông đề xuất lựa chọn phương án 2 vì thuận lợi hơn.

Căn cứ vào đề xuất của Ban cán sự Đảng UBND tỉnh, Thường trực Tỉnh ủy Đắk Nông đã thống nhất lựa chọn phương án 2. Thường trực Tỉnh ủy giao Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh chuẩn bị nội dung, báo cáo Thường vụ Tỉnh ủy trong hội nghị gần nhất.

Phó Giám đốc Sở GTVT Đắk Nông Hà Sỹ Sơn cho biết, hiện liên danh nhà đầu tư đang hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục theo quy định. Dự kiến muộn nhất vào tháng 9/2025, cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành sẽ khởi công để cơ bản hoàn thành cuối năm 2026, đưa vào khai thác năm 2027.

Cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành được chính quyền và người dân Đắk Nông kỳ vọng sẽ mở ra chương mới cho sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Sau khi dự án được Quốc hội phê duyệt, UBND tỉnh Đắk Nông đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương chủ động rà soát, xác định khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp tháo gỡ.

Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Hồ Văn Mười đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì tháo gỡ vướng mắc về quy hoạch bô xít và đất đắp. Sở GTVT có trách nhiệm phối hợp với cơ quan chuyên môn tỉnh Bình Phước trong quá trình lập hồ sơ và triển khai thực hiện cao tốc.

UBND tỉnh Đắk Nông yêu cầu UBND huyện Đắk R’lấp (nơi có cao tốc đi qua) rà soát, tính toán, xác định cụ thể số lượng tái định cư cần bố trí để có phương án chuẩn bị. Huyện Đắk R’lấp xác định sơ bộ chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư đoạn qua địa bàn tỉnh theo phương án đề xuất.

Hiện tại, UBND tỉnh Đắk Nông đã bố trí 250 tỷ đồng cho dự án cao tốc. UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài chính rà soát và bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương đối ứng để thực hiện dự án.

Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Hồ Văn Mười yêu cầu các đơn vị, địa phương thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ được giao, đặc biệt là trong công tác GPMB.

Đắk Nông quyết không để tình trạng vướng mắc hoặc tăng chi phí đền bù GPMB, làm tăng tổng mức đầu tư, ảnh hưởng tới tiến độ thực hiện dự án.

Lê Phước