Kế hoạch sử dụng đất ở Đắk Nông: Đến hẹn lại... chậm
Dù Đắk Nông đã chỉ đạo quyết liệt nhưng việc lập kế hoạch sử dụng đất (KHSDĐ) tại các huyện, thành phố năm nào cũng chậm tiến độ.
Điệp khúc chậm
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Đắk Nông, đến ngày 8/1/2025, sở đã nhận được hồ sơ đề nghị thẩm định KHSDĐ của 4/8 đơn vị hành chính cấp huyện. 4 địa phương đã nộp hồ sơ bao gồm: Tuy Đức, Cư Jút, Krông Nô và Đắk Mil.
Trong số này, hồ sơ của huyện Tuy Đức và Cư Jút đã được thông báo kết quả thẩm định. Hồ sơ của huyện Đắk Mil và Krông Nô đang được Sở TN-MT tổ chức lấy ý kiến của các sở, ban, ngành có liên quan.
Tính đến tháng 1/2025, chưa có địa phương nào trong 8 đơn vị hành chính cấp huyện của Đắk Nông được phê duyệt KHSDĐ năm 2025.
Lãnh đạo UBND huyện Đắk Mil thừa nhận, có sự chậm trễ trong lập KHSDĐ năm 2025. Việc lập kế hoạch sử dụng đất năm 2025 gặp khó khăn do Luật Đất đai năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/8/2024) thiếu các hướng dẫn cụ thể.
Mặc dù quy hoạch tỉnh Đắk Nông đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 1757/QĐ-TTg ngày 30/12/2023 nhưng việc hoàn thiện hồ sơ quy hoạch hiện mới hoàn thành. Các huyện, thành phố chưa được cung cấp đầy đủ tài liệu để rà soát, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất.
Một số địa phương khác thì cho rằng, gặp khó do thiếu hướng dẫn về định mức kinh tế kỹ thuật để lập KHSDĐ. Sau khi Luật Đất đai có hiệu lực, các địa phương lúng túng khi áp dụng quy định của Bộ TN-MT về xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật trong lập KHSDĐ.
Việc lập KHSDĐ năm 2025 được UBND tỉnh Đắk Nông chỉ đạo từ sớm và rất quyết liệt. Trong năm 2024, Sở TN-MT Đắk Nông đã có 8 văn bản liên quan đến việc đôn đốc, hướng dẫn các địa phương lập KHSDĐ.
Lãnh đạo Sở TN-MT khẳng định, có một số nguyên nhân khách quan liên quan đến việc lập KHSDĐ năm 2025. Nhưng về mặt chủ quan, các địa phương chưa thực sự quan tâm, quyết liệt chỉ đạo lập KHSDĐ. Đến tháng 1/2025, nhiều địa phương chưa có hồ sơ KHSDĐ gửi Sở TN-MT hướng dẫn và trình UBND tỉnh Đắk Nông phê duyệt.
Đây không phải là năm đầu tiên các địa phương của Đắk Nông chậm trễ trong việc lập, trình phê duyệt KHSDĐ hàng năm. Việc chậm trễ lập KHSDĐ cấp huyện đã trở thành điệp khúc, duy trì từ năm 2022 đến năm 2025.
Vào năm 2024, KHSDĐ của một số địa phương được phê duyệt vào cuối tháng 4/2024, tức là chỉ còn 8 tháng để thực hiện. KHSDĐ năm 2023 của một số địa phương được phê duyệt vào cuối tháng 8/2023, tức là chỉ còn 4 tháng để thực hiện.
Đáng lưu ý là vào năm 2022, KHSDĐ của một số địa phương được phê duyệt vào tháng 12/2022. Nguyên nhân là do KHSDĐ phải chờ quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 được phê duyệt.
Tác động tiêu cực nhiều mặt
Việc lập KHSDĐ hàng năm của cấp huyện từ năm 2022 tới nay cơ bản được thực hiện theo hướng dẫn của Luật Đất đai năm 2013, Nghị định 43 năm 2014 của Chính phủ và các văn bản hướng dẫn liên quan.
KHSDĐ cấp huyện được xây dựng hàng năm dựa trên quy hoạch sử dụng đất đã được cấp tỉnh phê duyệt (theo Điều 48, Luật Đất đai năm 2013).
Nghị định 43 năm 2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai và Thông tư 29 năm 2014 của Bộ TN-MT đã hướng dẫn rõ về lập quy hoạch, KHSDĐ. Thời gian cụ thể đối với việc lập, trình, phê duyệt KHSDĐ hàng năm của cấp huyện đã được quy định rất rõ.
Trước ngày 31/7 hàng năm, UBND cấp huyện phải hoàn thành việc lập KHSDĐ của năm tiếp theo. Hồ sơ KHSDĐ được gửi đến Sở TN-MT để thẩm định và chuẩn bị trình UBND cấp tỉnh phê duyệt.
UBND cấp tỉnh phải phê duyệt KHSDĐ cấp huyện trước ngày 31/12 hàng năm để triển khai cho năm tiếp theo. Sau khi được phê duyệt, KHSDĐ phải được công khai trong cộng đồng dân cư và các tổ chức liên quan để bảo đảm tính minh bạch.
Pháp luật quy định và hướng dẫn cụ thể thời hạn việc lập KHSDĐ hàng năm của cấp huyện. Việc quy định thời hạn nhằm bảo đảm KHSDĐ cấp huyện được xây dựng kịp thời, sát với nhu cầu thực tế của địa phương.
KHSDĐ hàng năm của cấp huyện được phê duyệt phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và tránh các xung đột lợi ích trong việc sử dụng đất. KHSDĐ là cơ sở pháp lý để triển khai các dự án đầu tư, thu hồi đất và chuyển mục đích sử dụng đất trong năm tiếp theo.
Lãnh đạo Sở TN-MT cho rằng, KHSDĐ hàng năm cụ thể hóa quy hoạch sử dụng đất, nhằm quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai. Những năm qua, việc lập KHSDĐ hàng năm ở các huyện, thành phố đều chậm trễ. Chất lượng hồ sơ KHSDĐ cũng khá thấp, gây ra nhiều khó khăn trong quá trình triển khai.
Luật Đất đai và các văn bản liên quan quy định cụ thể trách nhiệm của các cơ quan khi chậm ban hành KHSDĐ cấp huyện. Nếu không lập KHSDĐ đúng thời hạn, chủ tịch UBND cấp huyện phải chịu trách nhiệm chính và UBND cấp tỉnh có thể yêu cầu giải trình, xử lý. Các cơ quan Nhà nước, cá nhân không thực hiện hoặc thực hiện không đúng KHSDĐ có thể bị xử lý theo mức độ, quy định tại Điều 208, Luật Đất đai năm 2013 (từ 31/7/2024 trở về trước) và Điều 240, Luật Đất đai năm 2024 (có hiệu lực từ 1/8/2024).
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Lê Trọng Yên, những năm qua, UBND tỉnh và Sở TN-MT đã sớm và nhiều lần đôn đốc, hướng dẫn các địa phương lập KHSDĐ. Tuy nhiên, việc lập, trình phê duyệt KHSDĐ của các huyện, thành phố những năm qua đều rất chậm.
“Việc lập KHSDĐ của UBND cấp huyện được thực hiện bị động và thiếu quyết liệt. UBND tỉnh Đắk Nông đã phê bình các địa phương và yêu cầu phải nghiêm túc chấn chỉnh”, ông Yên khẳng định.