Nhiều nút thắt trong thực hiện quy hoạch tỉnh Đắk Nông

Cơ sở dữ liệu chưa hoàn thiện

Quy hoạch tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định 1757/QĐ-TTg, ngày 31/12/2023.

Sau 9 tháng triển khai, đến nay, các đơn vị đã hoàn thiện rà soát 8 hệ thống bản đồ quy hoạch và 34 chuyên đề thuộc hồ sơ Quy hoạch tỉnh.

Hiện nay, ngành chức năng đang hoàn thiện dự thảo Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tỉnh theo góp ý của các bộ, ngành Trung ương để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Dự kiến, trong tháng 10/2024, kế hoạch này sẽ được Thủ tướng Chính phủ thông qua.

Về phía các huyện, thành phố tại Đắk Nông đang triển khai điều chỉnh quy hoạch đô thị, quy hoạch sử dụng đất. Các quy hoạch chuyên ngành đang được gấp rút hoàn thiện để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với Quy hoạch tỉnh.

Theo Sở KH-ĐT, trong quá trình thực hiện quy hoạch, Đắk Nông đang gặp nhiều nút thắt. Trước hết, phải kể đến đó là hệ thống dữ liệu dùng chung chưa hoàn thiện. Điều này dẫn đến khó khăn trong khai thác thông tin, dữ liệu để phục vụ công tác triển khai quy hoạch, lập quy hoạch các ngành.

“

Quy hoạch tỉnh Đắk Nông là quy hoạch tích hợp, nội dung lớn, mới và khó. Quy trình, thủ tục trình thẩm định, phê duyệt phức tạp. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến việc cập nhật, hoàn thiện nội dung để bảo đảm đồng bộ với quy hoạch cấp trên còn lúng túng.

Phó Giám đốc Sở KH-ĐT Đắk Nông Nguyễn Dưỡng

Phó Giám đốc Sở KH-ĐT Nguyễn Dưỡng cho biết, đơn vị đã đề nghị Liên danh tư vấn lập Quy hoạch tỉnh khẩn trương hoàn thiện nội dung này.

Bên liên danh rà soát, cập nhật bổ sung đầy đủ các sơ đồ, bản đồ theo quy định, hoàn thiện về định dạng, thể thức trình bày sơ đồ.

“Việc rà soát bảo đảm các nội dung thể hiện trên sơ đồ, bản đồ các phương án phân bổ, khoanh vùng liên quan đến lĩnh vực tài nguyên môi trường. Nội dung nào có tính pháp lý khép góc mới khoanh định. Các nội dung khác chưa có tính pháp lý căn cứ hướng dẫn để thể hiện trong sơ đồ. Tất cả phải bảo đảm việc cập nhật thông tin, cơ sở dữ liệu về hồ sơ quy hoạch theo đúng quy định”, ông Dưỡng nhấn mạnh.

Chồng lấn, mâu thuẫn giữa các quy hoạch

Trong quá trình triển khai thực hiện Quy hoạch tỉnh, khó khăn nữa dẫn đến tiến độ thực hiện chậm là do sự chồng lấn, mâu thuẫn giữa các quy hoạch.

Thực tế, quá trình thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội theo Quy hoạch đã được duyệt xuất hiện thực trạng chồng lấn với các quy hoạch khác.

Qua khảo sát, không gian phát triển quy hoạch tại Đắk Nông đã chồng lấn đất rừng khoảng 28.281ha. Đất phi nông nghiệp bị chồng lấn rất lớn, như: cao tốc Bắc - Nam phía Tây 620ha; Khu công nghiệp Nhân Cơ 2 khoảng 400ha. Các tuyến đường Xuyên Á 37 ha, quốc lộ 14 khoảng 221ha; quốc lộ 28 là 124ha, các tuyến tỉnh lộ 373ha….

Không gian phát triển quy hoạch chồng lấn với các dự án, phương án tại quy hoạch tỉnh, với tổng diện tích khoảng 23.000ha. Quy hoạch đô thị của 5/8 huyện bị chồng lấn khoảng 18.880ha. Chưa kể, không gian quy hoạch chồng lấn quy hoạch mỏ, với 100/213 mỏ vật liệu xây dựng (khoảng 1.268 ha).

Cùng với sự chồng lấn, mâu thuẫn giữa quy hoạch, chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch khoáng sản cũng dẫn đến nhiều khó khăn nhất định.

Theo Quyết định 366/QĐ-TTg về việc phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, tổng chỉ tiêu đất phi nông nghiệp quy hoạch đến năm 2030 giao cho Đắk Nông 62.782 ha.

Trong số này, chỉ có 23.907ha cho các loại đất như: sinh hoạt cộng đồng, vui chơi giải trí, đất ở nông thôn, xây dựng đô thị. Số diện tích khác bao gồm các chỉ tiêu phân bổ cho đất quốc phòng, an ninh, đất phát triển hạ tầng quốc gia, đất xây dựng, xử lý bãi thải…

Tuy nhiên, thực hiện quyết định 866/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021 – 2030, tổng diện tích quy hoạch các dự án khai thác khoáng sản đến năm 2030 là 87.257ha. Như vậy, diện tích quy hoạch khoáng sản gấp 4 lần diện tích phi nông nghiệp.

Trong giai đoạn 2021-2030, tổng nhu cầu đăng ký khảo sát dự án, xây dựng phương án đầu tư các dự án bô xít tại Đắk Nông khoảng 4.500ha.

Hiện tại, các doanh nghiệp đăng ký khảo sát chiếm khoảng 9% diện tích so với quy hoạch các dự án theo quyết định 866/QĐ-TTg.

Theo Luật Quy hoạch, công tác lập, thẩm định dự án đầu tư phải phù hợp với quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền quyết định. Nếu có mâu thuẫn, quy hoạch thấp hơn phải điều chỉnh theo quy hoạch cao hơn.

Với quy định như trên, toàn bộ diện tích phi nông nghiệp của tỉnh phải chuyển sang đất quy hoạch cho khai thác bô xít. Điều này dẫn đến tình trạng các quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, các dự án đầu tư xây dựng bị ách tắc. Các dự án đường giao thông, trường học, đường điện… đang phải tạm dừng.

Khó khăn về kinh phí thuê tư vấn

Theo các huyện, thành phố, trong quá trình thực hiện quy hoạch tỉnh, việc chọn nhà thầu tư vấn còn những hạn chế. Quá trình triển khai điều chỉnh quy hoạch đô thị, quy hoạch sử dụng đất các huyện, thành phố, các quy hoạch chuyên ngành còn chậm. Kinh phí thuê đơn vị tư vấn còn gặp nhiều khó khăn.

Chủ tịch UBND TP. Gia Nghĩa Đỗ Tấn Sương cho biết, thành phố đang dính quy hoạch đô thị nên triển khai công việc rất chậm.

Nguyên nhân là do trước đây thành phố đã chọn được đơn vị tư vấn, nhưng quy hoạch trên diện tích 75.000ha (theo giải pháp mở rộng thêm). Sau này, Ban Thường vụ Tỉnh ủy thống nhất giữ nguyên quy hoạch Gia Nghĩa là 28.000ha như hiện nay.

“Việc điều chỉnh quy mô, buộc thành phố phải lựa chọn lại đơn vị tư vấn. Về phía TP. Gia Nghĩa đang đốc thúc, quyết liệt để hoàn thiện các bước”, ông Sương cho biết.

Theo ông Sương, nguồn kinh phí thực hiện kế hoạch quy hoạch phải trích từ nguồn vốn sự nghiệp. Tuy nhiên, nguồn vốn sự nghiệp của các địa phương rất hạn hẹp.

Tỉnh nên điều chuyển một phần nguồn đầu tư cho các huyện để ưu tiên đầu tư quy hoạch. Bởi vì, quy hoạch cần đi trước một bước sau đó mới có cơ sở triển khai thực hiện các bước tiếp theo.

Liên quan đến nguồn vốn này, Phó Giám đốc Sở KH-ĐT Nguyễn Dưỡng cho rằng, lâu nay, kinh phí để thực hiện các dự án quy hoạch đều lấy từ nguồn chi thường xuyên.

Mới đây, Luật Quy hoạch quy định chỉ có Quy hoạch cấp tỉnh mới dùng nguồn đầu tư công. Còn các quy hoạch ngành, địa phương phải lấy từ nguồn chi thường xuyên.

Tuy nhiên, nguồn kinh phí này khá lớn, trong khi, nguồn lực các địa phương hạn hẹp nên gặp không ít khó khăn.

Nguyễn Lương