Rốt ráo đồng bộ các quy hoạch ở Đắk Nông
Đắk Nông đang triển khai nhiều giải pháp để đồng bộ các quy hoạch ngành, lĩnh vực, giúp thống nhất với quy hoạch chung của tỉnh.
Xử lý các chồng chéo
Ngày 31/12/2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1757/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch 1757).
Hiện nay, tỉnh Đắk Nông đang gấp rút hoàn thành hồ sơ quy hoạch và xây dựng kế hoạch thực hiện Quy hoạch 1757.
Trong quá trình triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương theo Quy hoạch 1757, UBND tỉnh Đắk Nông nhận thấy còn nhiều khó khăn.
Trong đó, khó khăn mang tính then chốt, ảnh hưởng nhiều nhất là vấn đề chồng lấn quy hoạch bô xít trong quy hoạch khoáng sản quốc gia (Quy hoạch 866) được phê duyệt.
Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) Đắk Nông, qua xếp lớp, chồng lớp, đối chiếu giữa các quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thì phát hiện có nhiều sự chồng lấn với các phương án phát triển quan trọng.
Trong số này, Quy hoạch 866 có sự chồng lấn chỉ tiêu đất rừng; quy hoạch công trình, dự án quốc gia; chồng lấn các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường.
Về đất rừng, tổng diện tích quy hoạch bô xít chồng lấn là gần 28.300ha. Trong đó, chồng lấn diện tích rừng tự nhiên hơn 14.000ha và chồng lấn rừng sản xuất gần 14.300ha.
Riêng diện tích rừng tự nhiên theo Luật Lâm nghiệp quy định không được chuyển đổi qua mục đích khác, trừ các dự án quan trọng quốc gia, an ninh quốc phòng…
Tỉnh Đắk Nông được quy hoạch 213 mỏ vật liệu xây dựng thông thường. Nhưng qua rà soát, có 100 mỏ (chiếm khoảng 47%) bị chồng lấn với quy hoạch bô xít với diện tích 1.268ha.
Ngoài ra, một loạt công trình, dự án lớn của Đắk Nông đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt như: Cao tốc Bắc - Nam phía Tây; KCN Nhân Cơ; các tuyến đường quốc lộ và tỉnh lộ; các dự án điện gió, điện tái tạo… cũng bị chồng lấn với quy hoạch bô xít.
Quy hoạch bô xít bị chồng lấn với các dự án, phương án tại Quy hoạch tỉnh Đắk Nông. Trong đó, chồng lấn quy hoạch đô thị của 5/8 đơn vị hành chính cấp huyện với diện tích gần 19.000ha; chồng lấn với các vùng, dự án cấp huyện, cấp xã diện tích khoảng 18.600ha…
Quy hoạch bô xít bị chồng lấn với các dự án, phương án tại Quy hoạch tỉnh Đắk Nông. Trong đó, chồng lấn quy hoạch đô thị của 5/8 đơn vị hành chính cấp huyện với diện tích gần 19.000ha; chồng lấn với các vùng, dự án cấp huyện, cấp xã diện tích khoảng 18.600ha…
Giữa Quy hoạch 866 và quy hoạch sử dụng đất quốc gia có sự mâu thuẫn về chỉ tiêu. Bởi theo chỉ tiêu phân bổ đất phi nông nghiệp đến năm 2030, Đắk Nông được giao 62.782ha.
Trong đất phi nông nghiệp có chỉ tiêu phân bổ cho đất quốc phòng, phát triển hạ tầng, văn hóa… khoảng 38.875ha. Diện tích còn lại khoảng 23.907ha bao gồm cả đất sinh hoạt cộng đồng, đất ở nông thôn, đất sản xuất vật liệu xây dựng và đất cho hoạt động khoáng sản.
Tuy nhiên, Quy hoạch 866 thì tổng diện tích quy hoạch khai thác khoáng sản của Đắk Nông đến năm 2030 là 87.257ha.
Chỉ tiêu này gấp 4 lần so với diện tích đất phi nông nghiệp chưa được phân bổ. Đây là nội dung gây mâu thuẫn, chồng lấn giữa 2 quy hoạch quốc gia trên địa bàn Đắk Nông.
Rà soát, đồng bộ quy hoạch
Theo Phó Giám đốc Sở KH-ĐT Nguyễn Dưỡng, trước khi Quy hoạch 1757 được phê duyệt (tháng 12/2023), Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch khoáng sản quốc gia, phân bổ chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch mạng lưới giao thông đường bộ quốc gia…
Mới đây nhất, vào tháng 5/2024, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt các quy hoạch vùng Tây Nguyên. Tất cả đều quy hoạch giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Quy hoạch tỉnh là một khâu quan trọng trong hệ thống quy hoạch quốc gia. Khác với quy hoạch mang tính chuyên ngành, quy hoạch tỉnh có ranh giới hành chính cụ thể, là công cụ đưa ra các định hướng, chiến lược cho chính quyền trong thời kỳ quy hoạch.
Luật Quy hoạch năm 2017 quy định, quy hoạch cấp dưới phải phù hợp với quy hoạch cấp trên. Trường hợp quy hoạch cấp dưới có mâu thuẫn với quy hoạch cấp trên thì phải điều chỉnh và thực hiện theo quy hoạch cấp trên.
Như vậy, quy hoạch tỉnh Đắk Nông phải phù hợp với các quy hoạch cấp quốc gia và quy hoạch vùng. Đồng thời, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn và các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành cụ thể hóa quy hoạch tỉnh (nổi bật là quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và quy hoạch xây dựng) phải phù hợp với quy hoạch tỉnh.
Hiện nay, tỉnh Đắk Nông đang xây dựng kế hoạch thực hiện Quy hoạch 1757. Trong 3 nội dung chủ yếu của kế hoạch thì Sở KH-ĐT xác định, việc hoàn thiện đồng bộ hệ thống các quy hoạch đóng vai trò hàng đầu.
Trong đó, nhiệm vụ đặc biệt quan trọng khác là rà soát, lập, điều chỉnh các quy hoạch đô thị, nông thôn, các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành trên địa bàn tỉnh theo quy định của pháp luật chuyên ngành. Mục tiêu hướng tới là bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với Quy hoạch 1757 đã được phê duyệt.
Với vai trò chủ trì, Sở KH-ĐT Đắk Nông đã thuê đơn vị tư vấn xây dựng, cập nhật, quản lý, sử dụng cơ sở dữ liệu hồ sơ quy hoạch và sơ đồ, bản đồ Quy hoạch tỉnh.
Đơn vị tư vấn đã và đang làm việc với các sở, ngành, địa phương để xây dựng cơ sở dữ liệu theo Thông tư số 04 năm 2023 của Bộ KH-ĐT. Sau khi hoàn thành, cơ sở dữ liệu hồ sơ Quy hoạch tỉnh sẽ được cập nhật lên hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia.
Chủ động triển khai quy hoạch
Theo Sở Xây dựng Đắk Nông, Quy hoạch 1757 là cơ sở, căn cứ để lập quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành trên địa bàn tỉnh.
Việc lập quy hoạch xây dựng là cơ sở pháp lý để các cấp chính quyền định hướng trong chỉ đạo, quản lý đất đai, quản lý trật tự xây dựng và làm cơ sở kêu gọi đầu tư.
Sở Xây dựng đã chủ động tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch triển khai các nội dung liên quan đến quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn thời kỳ 2021 - 2030.
Trong giai đoạn 2024 - 2025, Sở Xây dựng phấn đấu hoàn thiện việc lập, điều chỉnh quy hoạch chung đô thị trên toàn bộ địa giới hành chính của TP. Gia Nghĩa, các huyện Đắk Mil, Đắk R’lấp và Cư Jút.
Sở Xây dựng hoàn thiện quy hoạch xây dựng vùng huyện trên địa giới hành chính 4 huyện còn lại và quy hoạch chung xây dựng 46 xã trên địa bàn.
Để thực hiện nhiệm vụ trên, Sở Xây dựng Đắk Nông đã chủ trì, phối hợp với các sở, ngành làm việc với các địa phương.
Trong năm 2024, Sở Xây dựng đặt mục tiêu hoàn thiện việc lập, phê duyệt chương trình phát triển đô thị cấp tỉnh, làm cơ sở đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội giai đoạn tiếp theo.
“UBND cấp huyện chịu trách nhiệm bố trí kinh phí để triển khai lập quy hoạch cấp mình. Trong trường hợp khó khăn, các huyện đề xuất để Sở Tài chính tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh hỗ trợ một phần kinh phí để thực hiện các nhiệm vụ liên quan tới quy hoạch”, Giám đốc Sở Xây dựng Phan Nhật Thanh cho hay.
Về đất đai, hiện quy hoạch sử dụng đất của 8 huyện, thành phố giai đoạn 2021 - 2030 đã được phê duyệt. Điều 253, Luật Đất đai 2024 quy định, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt trước ngày luật có hiệu lực thì được tiếp tục thực hiện và điều chỉnh khi rà soát quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Đối với chỉ tiêu đất nông nghiệp, Sở TN-MT tham mưu điều chỉnh theo hướng cập nhật chỉ tiêu đất khai thác bô xít không vượt quá chỉ tiêu đất được phân bổ giai đoạn 2021 - 2030.
Sở TN-MT tiếp tục tham mưu UBND tỉnh có các kiến nghị với Trung ương gỡ vướng bằng việc sửa đổi dự thảo Luật Địa chất Khoáng sản hoặc có cơ chế đặc thù đối với việc triển khai các hoạt động kinh tế - xã hội trong khu vực phát hiện có bô xít.
Khó khăn hiện tại là hồ sơ quy hoạch tỉnh Đắk Nông vẫn chưa được hoàn thiện và bàn giao cho các sở, ngành, địa phương. Do đó, UBND cấp huyện chưa có cơ sở để thực hiện việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Sở TN-MT đã đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở KH-ĐT và đơn vị tư vấn hoàn thiện phương án phân bổ, khoanh vùng đất đai theo khu chức năng, loại đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện và vùng liên huyện
Giám đốc Sở TN-MT Nguyễn Văn Hiệp
“Sở đã đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở KH-ĐT và đơn vị tư vấn hoàn thiện phương án phân bổ và khoanh vùng đất đai theo khu chức năng và theo loại đất đến từng đơn vị hành chính cấp huyện và vùng liên huyện”, Giám đốc Sở TN-MT Nguyễn Văn Hiệp cho hay.
Theo Phó Giám đốc Sở KH-ĐT Nguyễn Dưỡng, việc hoàn thiện hồ sơ dữ liệu khá chậm do đơn vị tư vấn chưa thực hiện đúng theo hướng dẫn tại Thông tư số 04 năm 2023 của Bộ KH-ĐT. Hiện Bộ KH-ĐT đã yêu cầu tỉnh hoàn thiện cơ sở dữ liệu theo quy định.
Ông Nguyễn Dưỡng cho rằng, quy hoạch chung định hướng cho sự phát triển chung của các tỉnh, thống nhất với quy hoạch vùng, quy hoạch quốc gia.
Quy hoạch tỉnh vừa bảo đảm xây dựng được khung định hướng phát triển, vừa bảo đảm tính linh hoạt, tạo dư địa cho các quy hoạch cấp dưới.
.jpg)
Do đó, ngoài việc nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ dữ liệu quy hoạch, Sở KH-ĐT yêu cầu đơn vị tư vấn phải xử lý các vấn đề về liên quan chồng lấn quy hoạch.
Đối với các dự án cùng được cấp trên phê duyệt, tư vấn cần phân tích rõ cho tỉnh lựa chọn nào tốt hơn, cách thức thực hiện để bảo đảm giải quyết hài hòa quy hoạch với sự phát triển kinh tế - xã hội.
“Ví dụ như Cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành được triển khai trong vùng quy hoạch bô xít, đều là do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Chúng ta lựa chọn đầu tư cao tốc thì phải có giải pháp đưa diện tích đó ra ngoài vùng quy hoạch bô xít hoặc có phương án tận thu”, ông Dưỡng cho hay.