Giếng khoan phun nước cao hàng chục mét ở Gia Lai có gì đặc biệt?

Do khoan phải túi khí

Ngày 21/8, Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung (thuộc Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia, Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, đã có báo cáo hiện tượng giếng khoan tự phun ra khí và nước ở xã Ia Kly, huyện Chư Prông, Gia Lai.

Theo Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung, hiện tượng nước và khí tự phun tại giếng khoan xảy ra cách 2 ngày sau thời điểm trận động đất có độ lớn 5.0 ở Kon Tum. Chính vì vậy, hiện tượng này rất ít có khả năng liên hệ với nhau.

Khí tự phun lên mặt đất có thể do quá trình khoan đã chạm đến chiều sâu phân bố của một túi khí, độ sâu 186m trở xuống. Kiểm tra tại hiện trường, đoàn chức năng nhận thấy nước trong, có vị the, hơi ngọt, nhiệt độ bình thường, không có mùi. Hỗn hợp khí, nước phun cao 20-22m.

Sở TN&MT tỉnh Gia Lai cho biết, cơ quan chức năng đã có kết quả kiểm nghiệm mẫu nước trong giếng khoan tự phun tại xã Ia Kly (huyện Chư Prông, Gia Lai). Theo đó, kết quả kiểm nghiệm mẫu nước lấy từ giếng khoan này bình thường, không có yếu tố khác lạ. Tuy nhiên, về nguyên nhân dẫn tới việc giếng nước phun trào, sở này đang đề nghị cơ quan chuyên môn tiếp tục nghiên cứu, kết luận.

Ngày 21/8, thông tin từ gia đình ông Đàm Xuân Hòa cho biết, giếng khoan của gia đình vẫn không ngừng phun ra dòng khí và nước cao hàng chục mét. Theo ông Hòa, gần một tháng nay, giếng nước của gia đình vẫn liên tục phun khí và nước. Gia đình đã thử rất nhiều cách để ngăn chặn nhưng không hiệu quả.

Được biết, gia đình ông Hòa hiện đang sở hữu hơn 2.000 cây cà phê. Trước đó để có nước tưới, ông Hòa đã đầu tư gần 100 triệu đồng khoan giếng nước. Giếng khoan đến 180m thì bất ngờ phun ra khí và nước từ 30/7 đến nay vẫn chưa dừng lại. Để tận dụng dòng chảy này, ông Hòa đang định sẽ lắp một hệ thống phun sương tưới mát cho cây trồng.

"Gia đình rất mong muốn cơ quan chức năng sớm đưa ra hướng khắc phục, ngăn chặn việc phun ra dòng khí và nước này. Mùa hạn sắp đến, tôi rất lo lắng khi giếng khoan không có nước phục vụ tưới cây trồng. Ngoài ra, cơ quan chuyên môn cần nghiên cứu phương án tận thu nguồn khí, nước dồi dào này để phục vụ sản xuất nông nghiệp…", ông Hòa nói.

Giếng nước sẽ phun trong bao lâu?

TS Vũ Mạnh Hải, Phó Liên đoàn trưởng Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung cho biết, Đoàn công tác đã khảo sát bao gồm việc thu thập thông tin từ người dân và chính quyền địa phương sở tại, cùng một số các quan sát, đo đạc/ước lượng chuyên môn, và lấy mẫu nước để phân tích.

Đoàn công tác cũng đã thu thập một số thông tin có liên quan về địa tầng, nguồn gốc, quá trình thi công lỗ khoan, hoàn cảnh, thời gian và địa điểm xuất hiện hiện tượng tự phun tại lỗ khoan thông qua phỏng vấn, thu thập thông tin từ người dân, chính quyền địa phương, đồng thời, tiến hành một số đo đạc/ước lượng chuyên môn như: tọa độ, vị trí, địa hình, địa mạo, địa tầng và cấu trúc lỗ khoan, test nhanh một số thông số chất lượng nước tại hiện trường và lấy mẫu nước để phân tích.

Theo TS Vũ Mạnh Hải, Đoàn công tác cũng đã lấy mẫu nước để kiểm tra việc liệu hiện tượng này có gây độc hại, ảnh hưởng đến môi trường, sức khỏe người dân hay không. Cho đến thời điểm này thì có thể kết luận đây là nguồn nước sạch, không ảnh hưởng đến sức khỏe.

Hiện tượng khí tự phun lên mặt đất do quá trình khoan đã chạm đến chiều sâu phân bố của một mỏ khí (độ sâu 186m trở xuống); nước trong hỗn hợp khí và nước có thể là đồng hành trong mỏ (chiều sâu 186m trở xuống) hoặc nước trong lỗ khoan ở phần trên của mỏ khí. Các thông số chất lượng nước được quan sát và đo đạc tại hiện trường chưa ghi nhận bất thường nào có thể gây nguy hại cho môi trường và đời sống nhân dân.

PGS.TS Nguyễn Việt Kỳ, nguyên Trưởng khoa Kỹ thuật địa chất và Dầu khí, Trường Đại học Bách khoa TPHCM, cho biết, với độ sâu như vậy của mũi khoan thì tầng áp suất này rất lớn và cân bằng nên việc phun ra khí kèm nước sẽ còn tiếp diễn rất dài. Người dân hoàn toàn có thể tận dụng mũi khoan này để lấy nước phục vụ sản xuất mà không ảnh hưởng gì đến cây trồng.

"Rất khó để đoán được giếng sẽ phun trong bao lâu vì phụ thuộc vào túi khí ngầm nhỏ hay lớn. Cần các công cụ đo đạc rất hiện đại mới có thể quan trắc và đưa ra những nhận định cụ thể", chuyên gia cho hay.

PGS.TS Nguyễn Việt Kỳ cũng cho biết, vào những năm 1980, tỉnh Đăk Nông cũng ghi nhận một giếng khoan tự phun cao hơn 18m. Người dân phải dùng hàng tấn xi măng đổ xuống nhằm ngăn chặn dòng khí phun.

Trước đó, sau đợt rung chấn động đất tại tỉnh Kon Tum, vào ngày 28/7, giếng khoan của gia đình ông Đàm Xuân Hòa, ở xã Ia Kly, huyện Chư Prông, Gia Lai, xuất hiện những tiếng động lạ. Ngày 30/7, gia đình đã khoan lại giếng xuống độ sâu 180m để tìm nguồn nước, bất ngờ có hiện tượng dòng nước và khí phun mạnh lên khỏi mặt đất, tạo thành cột cao hàng chục mét. Đến nay, giếng nước vẫn phun trào mạnh, chưa có dấu hiệu giảm.

PV