Nông dân Đắk Nông và xu hướng tiêu thụ nông sản mới

HTX Bình Minh ở xã Ea Pô, huyện Cư Jút là một trong những đơn vị tập hợp nông dân sản xuất hồ tiêu bền vững. Ngoài nâng cao chất lượng sản phẩm, trước mỗi vụ thu hoạch, HTX đều tổ chức tập huấn cách bán hồ tiêu cho thành viên, nông dân, góp phần nâng cao giá trị kinh tế.

Ông Phạm Đức Hùng ở xã Đắk Sắk, huyện Đắk Mil, thành viên HTX Bình Minh có 500 trụ tiêu, mỗi năm thu hoạch trên 2 tấn. Ông Hùng cho biết, trước đây, gia đình thu hoạch hồ tiêu xong thì gửi đại lý.

Năm nay, được HTX Bình Minh tập huấn nên ông hiểu rõ hơn về những rủi ro khi gửi hồ tiêu cho đại lý. Ông cũng biết cách bán sản phẩm sao cho hiệu quả.

"Sau khi phơi khô thì cất vào kho của gia đình lúc nào cần tiền mới bán. Cách làm này đã giúp tôi có thêm doanh thu trên 300 triệu đồng từ hồ tiêu, cao nhất trong 8 năm qua”, ông Hùng chia sẻ.

Chị Vũ Thị Thảo, ở xã Nâm N’Jang, huyện Đắk Song cho biết, chị từng ký gửi 1 tấn hồ tiêu cho đại lý nông sản. Sau đó, chủ đại lý bỏ trốn và chị mất trắng số lượng hồ tiêu này.

"Sau khi được tập huấn, thông tin về cách bán hàng, hiện nay tôi không còn ký gửi hồ tiêu hay bất kỳ nông sản nào khác”, chị Thảo cho hay.

Lâu nay, nhiều nông dân ở Đắk Nông nói riêng, Tây Nguyên nói chung thường có thói quen sau khi thu hoạch là chở tất cả nông sản đến đại lý, công ty để ký gửi.

Nông dân thường ký gửi bằng việc chốt giá hoặc chờ đến thời điểm giá cao thì bán. Thủ tục ký gửi nông sản thường chỉ là tờ giấy viết tay.

Ký gửi nông sản đã được cảnh báo rủi ro cao và là “kẽ hở” để những chủ đại lý, công ty lợi dụng. Thực tế, hàng năm ở Đắk Nông đều có những vụ vỡ nợ, phá sản do ký gửi nông sản. Điều này dẫn đến nhiều nông dân thiệt hại nặng nề về kinh tế, đời sống.

Ông Lê Anh Sơn, Giám đốc HTX Bình Minh cho biết, cần phải thay đổi thói quen này của nông dân. Việc ký gửi là thể hiện khâu bế tắc, bị động trong tiêu thụ nông sản.

Thực trạng này đã tồn tại nhiều năm qua không chỉ ở Đắk Nông mà các tỉnh khác cũng vậy. Do đó, cần phải hành động để nông dân nắm bắt được thông tin thị trường, nhu cầu của người tiêu dùng.

Các cấp, ngành, nhất là các hội nông dân, các HTX… cần đẩy mạnh tập huấn, tuyên truyền cho nông dân về cách bán hàng, tiêu thụ nông sản theo xu thế mới.

Cũng theo ông Sơn, đối với HTX Bình Minh, việc tiêu thụ sản phẩm của thành viên, nông dân của HTX thời gian qua đã có sự hỗ trợ từ Tổ chức chứng nhận sản xuất nông nghiệp bền vững Rainforest Alliance và các công ty kinh doanh hồ tiêu đầu ngành.

Riêng từ tháng 12/2023 đến nay, HTX Bình Minh đã tổ chức 22 lớp tập huấn về thị trường hồ tiêu, cách bán sản phẩm cho hơn 800 lượt nông dân tại Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Krông Nô, Đắk Glong...

Thông qua các lớp tập huấn, HTX đã tuyên truyền, khuyến khích nông dân các nội dung như: cần chi tiêu đến đâu, bán hàng đến đó; không ký gửi nông sản; không vay nóng để đầu cơ, tích trữ nông sản...

Theo Hội Nông dân tỉnh, hiện nay đã có nhiều nông dân ở Đắk Nông áp dụng chiến lược không ký gửi nông sản. Thay vào đó, sau thu hoạch, bà con tự sơ chế, bảo quản và chờ giá hợp lý, cần tiền chi tiêu mới đưa nông sản ra bán.

Phan Thanh Nga