Đề xuất quy định mới quản lý tàu lặn hoạt động du lịch

Bộ Giao thông vận tải đang dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 58/2017/NĐ-CP ngày 10/5/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Bộ luật Hàng hải Việt Nam về quản lý hoạt động hàng hải, đã được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 69/2022/NĐ-CP ngày 23/9/2022 và Nghị định số 74/2023/NĐ-CP ngày 11/10/2023.

Bộ Giao thông vận tải cho biết, cùng với sự phát triển kinh tế, nhu cầu tham quan du lịch, vui chơi giải trí của người dân ngày càng tăng cao, nhất là hoạt động gắn liền với sông nước, du lịch biển. 

Mô hình tàu lặn du lịch là một sản phẩm du lịch mới mẻ, độc đáo đầu tiên có mặt tại Việt Nam không những đa dạng hóa dịch vụ, thu hút du khách du lịch góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương đồng thời cũng mang đến cho du khách những trải nghiệm thực tế về hệ sinh thái phong phú, đa dạng tại Việt Nam.

Bên cạnh lợi ích về phát triển kinh tế du lịch, công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động của loại hình phương tiện phục vụ hoạt động vui chơi giải trí dưới nước thuộc phạm vi hàng hải chưa được quy định đầy đủ, cụ thể, Bộ luật Hàng hải Việt Nam năm 2015 mới chỉ quy định về đăng ký và đăng kiểm đối với loại phương tiện này, các văn bản dưới luật liên quan cũng chưa hướng dẫn cụ thể.

Quản lý tàu lặn hoạt động trong vùng nước cảng biển Việt Nam

Tại dự thảo, Bộ Giao thông vận tải đề xuất một chương mới quy định về quản lý tàu lặn hoạt động trong vùng nước cảng biển Việt Nam

Chương mới đề xuất gồm 13 Điều. Bộ Giao thông vận tải cho biết, tàu lặn có đặc thù thiết kế riêng biệt, theo đơn đặt hàng không có sản xuất đồng loạt như các phương tiện khác nên hướng quản lý hoạt động tàu lặn theo vùng hoạt động tàu lặn và xem xét phê duyệt phương án đưa tàu lặn vào hoạt động cho từng tàu lặn. 

Việc quy định như dự thảo sẽ bảo đảm quản lý các loại tàu lặn có mục đích khác nhau như tàu lặn chở khách, tàu lặn phục vụ khảo sát, nghiên cứu. 

Quy định hoạt động tàu lặn có các bước: đề nghị chấp thuận vùng hoạt động; đáp ứng điều kiện thuyền viên tàu lặn (thuyền viên điều khiển tàu lặn, thuyền viên hỗ trợ điều khiển tàu lặn); đề nghị phê duyệt Phương án đưa tàu lặn vào hoạt động.

Vùng hoạt động tàu lặn do Cục Hàng hải Việt Nam xem xét hồ sơ đề nghị của tổ chức và chấp thuận sau khi lấy ý kiến của Bộ Quốc phòng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố liên quan.

Đào tạo, huấn luyện người phục vụ cho hoạt động lặn

Về quy định đào tạo, huấn luyện, theo Bộ Giao thông vận tải, thuyền viên làm việc trên tàu lặn gồm có thuyền viên điều khiển tàu lặn, thuyền viên hỗ trợ điều khiển tàu lặn. Vì tàu lặn sản xuất theo thiết kế riêng biệt nên việc đào tạo, huấn luyện người phục vụ cho hoạt động lặn không giao cho cơ sở đào tạo, cơ sở đào tạo tại Việt Nam không có phương tiện để huấn luyện thực hành.

Theo thực tế quản lý hoạt động tàu lặn hiện nay, việc cấp chứng chỉ vận hành tàu lặn do nhà sản xuất cấp. 

Để bảo đảm an toàn và tiêu chuẩn thuyền viên làm việc trên tàu lặn, dự thảo Nghị định đề xuất quy định điều kiện thuyền viên điều khiển tàu lặn, thuyền viên hỗ trợ tàu lặn phải: Có đủ tiêu chuẩn sức khỏe theo quy định và đảm bảo tuổi lao động theo quy định của pháp luật Việt Nam; có Giấy chứng nhận huấn luyện nghiệp vụ cơ bản của thuyền viên tàu biển; có chứng chỉ về vận hành tàu lặn được nhà sản xuất cấp. 

Ngoài đáp ứng các quy định nêu trên, thuyền viên điều khiển tàu lặn phải: Tốt nghiệp chuyên ngành điều khiển tàu biển, trình độ cao đẳng trở lên; đã đảm nhiệm chức danh sỹ quan boong tàu biển 06 tháng trở lên; có giấy chứng nhận khả năng chuyên môn cho vị trí điều khiển tàu lặn được nhà sản xuất cấp.

Thuyền viên hỗ trợ điều khiển tàu lặn phải: Tốt nghiệp chuyên ngành điều khiển tàu biển, trình độ trung cấp trở lên; đã đảm nhiệm chức danh thủy thủ trực ca AB 06 tháng trở lên; có giấy chứng nhận hoàn thành khóa đào tạo cho thuyền viên hỗ trợ điều khiển tàu lặn được nhà sản xuất cấp.

Về định biên an toàn tối thiểu tàu lặn, Bộ Giao thông vận tải cho biết, định biên an toàn tối thiểu tàu lặn được bố trí theo hướng dẫn của nhà sản xuất và không ít hơn số lượng thuyền viên tàu lặn được ghi trên Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu lặn; chủ tàu lặn có trách nhiệm bố trí đủ định biên làm việc trên tàu lặn theo quy định.

Về phê duyệt Phương án đưa tàu lặn vào hoạt động, theo Bộ Giao thông vận tải, Cảng vụ hàng hải tiếp nhận hồ sơ đề nghị phê duyệt Phương án đưa tàu lặn vào hoạt động theo quy định (bao gồm Giấy chứng nhận đăng ký, đăng kiểm tàu lặn; quyết định giao khu vực biển; phương án bố trí người khai thác tàu lặn; phương án bảo đảm an toàn, an ninh hàng hải, phòng ngừa ô nhiễm môi trường và tìm kiếm cứu nạn) và lấy ý kiến của các cơ quan (Ban Chỉ huy quân sự tỉnh, thành phố; Sở Giao thông vận tải và các cơ quan có liên quan) để xem xét chấp thuận phương án đưa tàu lặn vào hoạt động. 

Phương án đưa tàu lặn vào hoạt động sẽ chấm dứt với một số trường hợp, trong đó có trường hợp không tổ chức hoạt động trong thời gian 12 tháng kể từ ngày phê duyệt phương án.

Thực hiện hoạt động lặn

Về thực hiện hoạt động lặn, theo dự thảo, chậm nhất trước 01 giờ mỗi chuyến lặn, tổ chức khai thác hoạt động tàu lặn phải gửi thông báo bằng văn bản hoặc fax hoặc email đến Cảng vụ hàng hải thông tin của thuyền viên tàu lặn và hành khách trên tàu lặn (Bao gồm các nội dung chính: Tên tàu lặn; họ, tên, chức danh thuyền viên tàu lặn; họ và tên hành khách; số định danh cá nhân đối với người Việt Nam, số hộ chiếu đối với người nước ngoài) để thực hiện công tác giám sát kiểm tra.

Dự thảo Nghị định cũng quy định trách nhiệm của tổ chức khai thác hoạt động lặn; trách nhiệm của Thuyền trưởng tàu mẹ hỗ trợ tàu lặn, thuyền viên điều khiển tàu lặn, thuyền viên hỗ trợ điều khiển tàu lặn; trách nhiệm của hành khách; trách nhiệm của Cảng vụ hàng hải; quy định về công tác phối hợp trong công tác tìm kiếm cứu nạn khi có sự cố xảy ra trong quá trình hoạt động lặn; báo cáo tai nạn, sự cố; điều tra tai nạn, sự cố.

Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.