Bắt buộc các tiệm vàng phải xuất hóa đơn điện tử.

Hiện nay, Nhà nước đang liên tiếp đưa ra các chỉ đạo yêu cầu cơ quan thuế tập trung và quyết liệt tuyên truyền, hỗ trợ các đơn vị kinh doanh vàng bạc triển khai áp dụng hóa đơn hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế để cung cấp cho khách hàng.

1. Bắt buộc các tiệm vàng phải xuất hóa đơn điện tử sau mỗi lần bán

• Bối cảnh chung:

​​- Từ cuối tháng 12-2022, ngành thuế đã chính thức triển khai giải pháp hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền cho các ngành có tần suất phát hành hóa đơn lớn như trung tâm thương mại, siêu thị, dược phẩm, kinh doanh vàng bạc.

– Thời gian vừa qua, việc quyết liệt triển khai xuất hóa đơn theo từng lần bán hàng đối với hoạt động kinh doanh, bán lẻ xăng dầu đã giải quyết và kiểm soát được doanh thu của từng cây xăng; Nhà nước thu được thuế và cũng chống được buôn lậu xăng dầu. Do đó, thời gian tiếp đây Nhà nước sẽ tiếp tục quyết liệt đẩy mạnh áp dụng triển khai hóa đơn điện tử đối với các ngành hàng như: Vàng bạc, bán lẻ trên sàn thương mại điện tử, siêu thị, hiệu thuốc… để giúp minh bạch thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và chống thất thu ngân sách thuế Nhà nước.

– Ngày 11/4/2024, Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo 160/TB-VPCP về kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp các giải pháp quản lý thị trường vàng trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra chỉ đạo liên quan đến việc xuất hoá đơn điện tử của cơ sở mua bán vàng:

“Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan: Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác giám sát, quản lý, điều hành thị trường vàng, nhất là việc cương quyết phải có hóa đơn điện tử trong việc thực hiện các giao dịch mua, bán vàng để nâng cao tính minh bạch, cải thiện hiệu quả giám sát, điều hành, bảo đảm thị trường vàng hoạt động an toàn, hiệu quả, công khai, minh bạch; xử lý thu hồi ngay giấy phép hoạt động đối với doanh nghiệp không thực hiện nghiêm quy định của pháp luật.”

• Rút giấy phép kinh doanh đối với các tiệm vàng không áp dụng HĐĐT sau ngày 15/06

– Ngày 16/5/2024, tại cuộc họp về chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu kiên quyết thực hiện nghiêm quy định về hóa đơn điện tử trong hoạt động kinh doanh, mua bán vàng. Theo đó, sau ngày 15/06/2024, đơn vị nào không thực hiện hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế trong mua bán vàng sẽ bị rút giấy phép.

2. Thực trạng thị trường ngành vàng trong bối cảnh Nhà nước ra quy định bắt buộc các tiệm vàng phải sử dụng HĐĐT

Trong bối cảnh Nhà nước đang có những chỉ đạo quyết liệt về quyết định bắt buộc các tiệm vàng sử dụng hóa đơn điện tử cho từng lần giao dịch, thì thực tế thị trường ngành vàng đang có những cơ hội và những rào cản, thách thức sau:

Cơ hội:

• Một số đơn vị kinh doanh vàng cho biết đã triển khai áp dụng hóa đơn điện tử từ hơn 1 năm nay. Các tiệm đã trang bị máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Sau khi nhận tiền thanh toán, nhân viên bán hàng sẽ khởi tạo hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, cung cấp cho khách hàng. Mỗi khách hàng mua vàng với giá trị từ 200.000đ trở lên đều nhận được hóa đơn điện tử sau mỗi giao dịch.
• Theo thông tin thống kê từ Tổng cục Thuế, cho đến thời điểm hiện tại, toàn quốc đã có 53.425 cơ sở KD đã áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, trong đó có 5.835 cơ sở kinh doanh vàng, bạc và sử dụng trên 1 triệu hóa đơn điện tử.
• Khảo sát thực tế cho thấy, quan điểm của người dân (người tiêu dùng) về việc các tiệm vàng cần phải xuất hóa đơn điện tử cho khách hàng là “cần thiết” và rất ủng hộ.

Rào cản, thách thức:

• Nhiều doanh nghiệp chủ yếu mua vàng trôi nổi trên thị trường do trước đây Ngân hàng Nhà nước không cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng. Điều này gây khó khăn cho các DN trong việc cung cấp và hoàn thiện chứng từ về nguồn gốc xuất xứ vàng.
• Đối với lĩnh vực gia công vàng bạc, một số trường hợp người mua là cá nhân không lấy hóa đơn, khiến việc kiểm soát của cơ quan thuế gặp nhiều khó khăn.
• Nhiều tiệm vàng lo ngại về việc chưa hiểu rõ các quy định, luật pháp và cách sử dụng các phần mềm (phần mềm xuất hóa đơn kết nối với máy tính tiền, phần mềm quản lý vàng…). Do đó cần sự hướng dẫn từ cơ quan thuế để từng bước hoàn thiện chứng từ và thực hiện đúng quy định về hóa đơn điện tử.

Như vậy:

Để bình ổn thị trường vàng, việc xuất hóa đơn theo từng lần bán đối với các cửa hàng kinh doanh vàng là biện pháp hiệu quả. Điều này góp phần tạo sự minh bạch cho thị trường và hạn chế việc buôn lậu, đầu cơ thao túng giá vàng.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, để giải pháp này thực sự phát huy tác dụng cần sự vào cuộc đồng bộ của nhiều cơ quan liên quan, sự hỗ trợ và định hướng chặt chẽ từ phía Nhà nước và cơ quan thuế, tránh tình trạng các đơn vị kinh doanh vàng kết nối hoá đơn điện tử “cho có”.

3. Lợi ích của việc triển khai và áp dụng hóa đơn điện tử máy tính tiền cho ngành vàng

Đối với Nhà nước:

• Giúp minh bạch thị trường vàng: Khi giao dịch vàng không có hóa đơn, cơ quan quản lý sẽ khó nắm bắt thị trường, dẫn đến các vấn đề như trốn thuế, buôn lậu, thao túng giá. Sử dụng hóa đơn điện tử sẽ giúp cơ quan quản lý theo dõi sát thị trường vàng cho từng giao dịch, bao gồm mặt hàng, số lượng, giá cả, thời gian, đối tác. Đồng thời cả việc ghi nhận những địa phương nào đang đẩy giá lên và có dấu hiệu “thao túng”, ảnh hưởng đến giá vàng toàn thị trường. Từ đó kịp thời có những phương án quản lý và xử lý kịp thời để thị trường hoạt động an toàn, hiệu quả, công khai, minh bạch.
• Hạn chế được việc buôn lậu vàng: Với hóa đơn điện tử, các giao dịch vàng phải được minh bạch, bởi nếu vàng được nhập lậu thì không có đầu vào hợp pháp để xuất hóa đơn đầu ra. Như vậy, hóa đơn điện tử sẽ giúp cơ quan quản lý kiểm soát được nguồn gốc vàng, từ đó ngăn chặn tình trạng buôn lậu, vàng không rõ nguồn gốc.
• Hạn chế trốn thuế, gian lận thuế: HĐĐT giúp cơ quan quản lý nắm bắt chính xác doanh thu của các tiệm vàng, từ đó quản lý tốt việc nộp thuế của các cơ sở kinh doanh vàng. Như vậy, Nhà nước không bị thất thu thuế qua hoạt động kinh doanh vàng.

Đối với các cơ sở kinh doanh vàng:

• Tăng tính cạnh tranh: Việc áp dụng các công nghệ và chuyển đổi số trong công tác đăng ký và sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế giúp các cơ sở kinh doanh vàng minh bạch hóa hoạt động, thể hiện sự chuyên nghiệp, nâng cao uy tín và tăng sự tin tưởng của khách hàng, từ đó thúc đẩy kinh doanh.
• Tăng hiệu quả quản lý, kiểm soát tình hình kinh doanh của cửa hàng: Hóa đơn điện tử tiệm vàng cho phép theo dõi, kiểm soát các giao dịch mua bán một cách chính xác và kịp thời. Dữ liệu giao dịch được lưu trữ, quản lý tập trung, dễ dàng truy xuất khi cần.
• Nâng cao hiệu suất, giảm chi phí: Các cơ sở kinh doanh vàng bạc khi sử dụng HĐĐT sẽ giảm được 90% chi phí in ấn, chuyển phát, lưu trữ hóa đơn giấy. Đồng thời giúp tự động hóa các quy trình thanh toán, quản lý kho và các nghiệp vụ kế toán của doanh nghiệp.
• Tăng tính tuân thủ, minh bạch: HĐĐT đáp ứng đầy đủ các quy định pháp luật về hóa đơn, dữ liệu giao dịch được lưu trữ an toàn. Từ đó, các tiệm vàng có thể dễ dàng cung cấp dữ liệu kê khai thuế khi cơ quan quản lý yêu cầu.

Đối với người tiêu dùng:

• Tăng tính minh bạch: Giúp người tiêu dùng có thể yên tâm về nguồn gốc, chất lượng sản phẩm vàng khi mua hàng.

• Đảm bảo quyền lợi: Khi người dân bán lại vàng có hóa đơn điện tử, sẽ giúp chứng minh nguồn gốc của sản phẩm, tránh bị “ép” tuổi vàng và bảo vệ quyền lợi người mua.
• Hóa đơn điện tử dễ dàng lưu trữ, tra cứu, giúp người tiêu dùng quản lý tốt hơn các giao dịch mua bán vàng.

4. Chủ trương của cơ quan thẩm quyền

• Cục quản lý thị trường và các cơ quan quản lý tăng cường kiểm tra các doanh nghiệp kinh doanh vàng trên địa bàn, yêu cầu các cơ sở kinh doanh xuất trình đầy đủ giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, kiểm tra nguồn gốc hàng hóa, tình trạng xuất hóa đơn, nhãn hàng hóa…
• Tổng cục Thuế tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, đôn đốc các tiệm vàng thực hiện áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền. Phối hợp cùng các đơn vị cung cấp giải pháp hóa đơn máy tính tiền cho ngành vàng uy tín để thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo nhằm đào tạo, hỗ trợ DN, người dân nắm được quy định, cách thức triển khai.
• Ngành Thuế kiến nghị Ngân hàng Nhà nước quy định thanh toán không dùng tiền mặt cho giao dịch vàng, đồng thời tăng cường kiểm soát.
• UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo rà soát, xử lý vi phạm về xuất hóa đơn, và giám sát, kiểm tra việc áp dụng hóa đơn điện tử tại các cơ sở kinh doanh vàng.

5. Các cơ sở kinh doanh vàng bạc cần làm gì?

Trong bối cảnh Nhà nước, cơ quan thuế và các cơ quan chức năng đang quyết liệt và “siết chặt” quy định bắt buộc các cơ sở kinh doanh vàng bạc cần áp dụng ngay hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế để cung cấp cho khách hàng, DN cần chuẩn bị những công tác sau:

Bước 1: Chuẩn bị về mặt hạ tầng và chi phí để cài đặt bộ giải pháp xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với CQT chuẩn quy định.

Bước 2: Đăng ký sử dụng HDDT khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế.

Đơn vị, cá nhân liên hệ với các đơn vị cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử từ máy tính tiền uy tín để được hỗ trợ chi tiết:

• Nếu đơn vị đang sử dụng hóa đơn điện tử GTGT thông thường > Cần chuyển đổi sang Hóa đơn điện tử máy tính tiền.
• Nếu đơn vị chưa sử dụng hóa đơn điện tử > Cần đăng ký triển khai Hóa đơn điện tử máy tính tiền.

* Lưu ý & Khuyến cáo:

• Để phát hành được hóa đơn điện tử trên máy tính tiền, đơn vị/cá nhân cần lựa chọn nhà cung cấp hóa đơn điện tử có kết nối với phần mềm quản lý bán hàng mình đang sử dụng.
• Nên sử dụng đồng bộ cả 2 giải pháp hóa đơn điện tử và phần mềm bán hàng của của cùng một nhà cung cấp để tránh xung đột dữ liệu và dễ dàng, thuận tiện hơn trong công tác liên hệ hỗ trợ.

Kiên Trung