Mòn mỏi chờ dữ liệu đất ở Đắk Nông
Dù đã triển khai nhiều năm nhưng việc xây dựng, vận hành cơ sở dữ liệu (CSDL) đất tại Đắk Nông còn rất chậm, ảnh hưởng đến quản lý Nhà nước, kìm hãm nguồn lực phát triển kinh tế-xã hội.
Kỳ 1: Hợp đồng hàng chục tỷ vẫn trễ hẹn nhiều năm
Cả 8 huyện, thành phố của Đắk Nông được đầu tư hàng trăm tỷ đồng để xây dựng CSDL về đất đai nhưng đều trễ hẹn.
Nhiều lần gia hạn
Tháng 12/2019, Phòng Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) TP. Gia Nghĩa và Công ty Cổ phần TN-MT Biển (ở Hà Nội) ký hợp đồng số 2012-HĐ-TNMT. Hợp đồng này thực hiện gói thầu số 02, Dự án Đo đạc bản đồ địa chính, cấp giấy chứng nhận (GCN) quyền sử dụng đất (QSDĐ), xây dựng CSDL quản lý đất đai TP. Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông.
Hợp đồng có giá trị hơn 79,9 tỷ đồng và có thời gian thực hiện trong vòng 24 tháng. Trong đó, từ tháng 1 - 2/2020, Công ty Cổ phần TN-MT Biển sẽ hoàn thành công việc xây dựng lưới địa chính trên địa bàn các xã, phường. Từ tháng 3 - 12/2020, doanh nghiệp sẽ hoàn thành toàn bộ việc đo đạc, lập bản đồ địa chính, kê khai đăng ký cấp mới và cấp đổi GCN để bàn giao cho cấp xã xét, duyệt theo quy định.
Từ tháng 1/2021 - 12/2021, Công ty Cổ phần TN-MT Biển tiếp tục thực hiện các nội dung công việc theo kết quả xét duyệt của cấp xã, cấp huyện. Doanh nghiệp hoàn thiện hồ sơ địa chính, CSDL địa chính để giao nộp.
Theo hợp đồng, sản phẩm hoàn thành sẽ gồm: 3 bộ hồ sơ lưới địa chính và 3 bộ hồ sơ địa chính dạng số và dạng giấy để sử dụng cho 3 cấp (tỉnh, huyện, xã) theo quy định. Sản phẩm còn bao gồm CSDL địa chính các xã, phường và các sản phẩm khác theo quy định trong thiết kế kỹ thuật - dự toán của dự án.
Theo UBND TP. Gia Nghĩa, đến tháng 4/2024, Công ty Cổ phần TN-MT Biển đã đo được 9.992,2ha trong số 14.262,21ha cần đo. Doanh nghiệp đã đo đạc, chỉnh lý bản đồ địa chính theo thửa đối với hơn 4.670 thửa. Đơn vị đo đạc đã tiến hành kê khai, đăng ký cấp mới, cấp đổi giấy chứng nhận đối với 14.345 hồ sơ thuộc địa bàn 6 xã, phường (riêng xã Đắk Nia và phường Nghĩa Trung đang thực hiện kê khai, đăng ký).
TP. Gia Nghĩa đã thanh toán cho đơn vị tư vấn dự án số tiền hơn 32,9 tỷ đồng. Hiện bản đồ 8/8 xã, phường và việc đăng ký, cấp GCN QSDĐ ở cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, nghiệm thu, phê duyệt làm cơ sở thanh toán. Tuy nhiên, sản phẩm này chỉ phục vụ công tác kê khai, đăng ký do chất lượng chưa bảo đảm. Sản phẩm do đơn vị tư vấn chưa thực hiện đến kết quả cuối cùng như hợp đồng được ký kết.
Sau khi hết hạn hợp đồng, TP. Gia Nghĩa đã đề xuất gia hạn đến hết ngày 31/12/2022. Sở TN-MT thống nhất việc gia hạn thực hiện dự án nhưng đề nghị thành phố tổ chức rà soát lại toàn bộ nhiệm vụ của dự án như: khối lượng, kinh phí, thời gian hoàn thành… để trình UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh dự án theo quy định.
Đến tháng 4/2024, giữa TP. Gia Nghĩa và Công ty Cổ phần TN-MT Biển vẫn chưa chốt lại được số liệu rà soát. Hiện Phòng TN-MT TP. Gia Nghĩa đang đề xuất UBND thành phố xem xét, trình cấp có thẩm quyền gia hạn thời gian thực hiện dự án đến 30/12/2025.
Chưa hẹn ngày hoàn thành
Tháng 12/2008, UBND tỉnh Đắk Nông phê duyệt Dự án tổng thể xây dựng hồ sơ địa chính, xây dựng CSDL quản lý đất đai tỉnh Đắk Nông. Nội dung chính của dự án lập, chỉnh lý và hoàn thiện bản đồ địa chính, hồ sơ địa chính, đăng ký đất đai, cấp GCN QSDĐ, xây dựng CSDL địa chính.
Dự án được triển khai trên 8 huyện, thành phố của Đắk Nông. Trong đó, Sở TN-MT được giao chủ đầu tư thực hiện dự án tại 5 huyện: Đắk R’lấp, Tuy Đức, Đắk Song, Đắk Glong và Đắk Mil. Huyện Đắk R’lấp được triển khai năm 2009 và 4 huyện còn lại thực hiện trong giai đoạn 2013 - 2018.
Việc đo đạc, xây dựng CSDL tại huyện Cư Jút, Krông Nô và TP. Gia Nghĩa do UBND các địa phương làm chủ đầu tư. Huyện Cư Jút triển khai dự án năm 2018. Huyện Krông Nô và TP. Gia Nghĩa cùng triển khai dự án năm 2020.
Tới nay, tổng diện tích đo đạc bản đồ địa chính toàn tỉnh Đắk Nông là hơn 222.000ha, có 289.162 thửa đã kê khai, đăng ký. Tổng kinh phí theo thiết kế kỹ thuật - dự toán toàn tỉnh là gần 795 tỷ đồng. Hiện các chủ đầu tư đã giải ngân được hơn 350 tỷ đồng.
Theo Phó Giám đốc Sở TN-MT Đắk Nông Bùi Thanh Hà, tiến độ thực hiện xây dựng và vận hành CSDL tại địa phương còn chậm so với thiết kế kỹ thuật - dự toán của dự án đã được phê duyệt. Đối với 5 huyện do Sở TN-MT làm chủ đầu tư, công tác đo đạc bản đồ địa chính và kê khai đăng ký đất đai theo số liệu bản đồ mới đã cơ bản hoàn thành. Trong đó, huyện Đắk R’lấp đã vận hành, chia sẻ dữ liệu, kết nối CSDL đến một số cơ quan liên quan.
Tại các địa phương tự làm chủ đầu tư, huyện Cư Jút và Krông Nô đã hoàn thành công tác đo đạc bản đồ địa chính. Riêng việc đo đạc tại dự án ở TP. Gia Nghĩa chưa hoàn thành. Hiện nay, thời hạn thực hiện dự án tại 7/8 đơn vị hành chính cấp huyện tại Đắk Nông đều đã hết.
Theo Bộ TN-MT, hiện 63/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đang xây dựng, hoàn thiện CSDL đất đai. Trong đó, 455/705 đơn vị cấp huyện đã hoàn thành CSDL địa chính với hơn 46 triệu thửa đất đưa vào vận hành phục vụ công tác quản lý Nhà nước về và giải quyết thủ tục hành chính về đất đai.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Lê Trọng Yên khẳng định, xây dựng CSDL đất đai là chủ trương lớn của Đảng và Chính phủ. Tỉnh Đắk Nông luôn xác định đây là bộ công cụ cơ bản để giải quyết các thủ tục hành chính về đất đai cho người dân và doanh nghiệp một cách nhanh nhất, tốt nhất và minh bạch nhất.
Tuy nhiên, kết quả xây dựng và vận hành CSDL tại Đắk Nông hiện chưa đáp ứng được yêu cầu. Ngoài huyện Đắk R’lấp đang vận hành thí điểm, việc xây dựng CSDL ở 7/8 đơn vị hành chính cấp huyện tại Đắk Nông đều trễ hẹn. Điều này gây ra nhiều khó khăn trong việc giải quyết các thủ tục hành chính về đất đai và các vấn đề phát sinh liên quan tại địa phương.
Kỳ 2: Kìm hãm nguồn lực phát triển kinh tế, xã hội