Cột mốc quan trọng của Cộng hòa Chad

Sau những lùm xùm hậu bầu cử tổng thống, Hội đồng Hiến pháp Chad ngày 16/5 chính thức xác nhận, Tổng thống chuyển tiếp Mahamat Idriss Deby đã giành chiến thắng với 61% số phiếu ủng hộ, trong khi ứng cử viên đối lập hàng đầu, Thủ tướng chuyển tiếp Succes Masra tụt lại rất xa, với tỷ lệ 18,5%. Thông báo của Hội đồng Hiến pháp đã xác nhận kết quả sơ bộ được Cơ quan Quản lý bầu cử quốc gia Chad công bố hôm 9/5.

Phán quyết của Hội đồng cũng khẳng định, những khiếu nại về gian lận bầu cử là thiếu bằng chứng đầy đủ. Hội đồng nêu rõ, giành đa số tuyệt đối phiếu bầu, ông Mahamat Idriss Deby được tuyên bố đắc cử Tổng thống Chad là điều hoàn toàn phù hợp.

Phán quyết của Hội đồng Hiến pháp Chad giáng một đòn mạnh vào các đối thủ của ông Mahamat Idriss Deby, trong đó có Thủ tướng chuyển tiếp Succes Masra, người đã đệ đơn lên Hội đồng phủ nhận kết quả sơ bộ, với cáo buộc có gian lận bầu cử. Trước đó, ông Succes Masra, người được bổ nhiệm làm Thủ tướng chuyển tiếp tháng 1 vừa qua, thậm chí còn tuyên bố giành “chiến thắng vang dội” ở vòng đầu tiên bầu cử tổng thống quốc gia vùng Sahel châu Phi.

Nhiều nhà lãnh các nước chúc mừng ông Mahamat Idriss Deby đắc cử Tổng thống Chad. Vốn có quan hệ an ninh với Chad, Mỹ và Pháp bày tỏ hoan nghênh quốc gia Trung Phi tổ chức bầu cử. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller nêu rõ, Washington hoan nghênh những cột mốc quan trọng trong tiến trình chuyển tiếp tại Chad, gồm cả cuộc bầu cử tổng thống và các cuộc đàm phán với quân nổi dậy. Sau phán quyết của Hội đồng Hiến pháp, một số ứng cử viên vốn “thách thức” kết quả sơ bộ, cũng đã chính thức chúc mừng ông Mahamat Idriss Deby.

Ông Mahamat Idriss Deby lên nắm quyền lãnh đạo Chad từ tháng 4/2021. Cuộc bầu cử tổng thống hôm 6/5 được xem là cột mốc quan trọng, đánh dấu kết thúc quá trình chuyển tiếp kéo dài ba năm qua ở Chad. Có vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống thánh chiến trên khắp khu vực Sahel bất ổn của châu Phi, song Chad cũng trải qua đảo chính quân sự như nhiều nước ở khu vực Tây Phi và Trung Phi. Với sự kiện chính trị lớn vừa diễn ra, Chad được kỳ vọng là nước đầu tiên trong nhóm quốc gia này thực hiện lộ trình trở lại trật tự hiến pháp thông qua bầu cử.

Dù kết quả bị phe đối lập khiếu nại, song giới quan sát nhận định, Tổng thống chuyển tiếp Mahamat Idriss Deby đã thành công trong nỗ lực “tìm kiếm tính hợp pháp” khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vừa diễn ra. Phản bác những cáo buộc của phe đối lập là vô căn cứ, ông Mahamat Idriss Deby khẳng định giờ là lúc tập trung thực hiện cam kết tranh cử, nhất là mục tiêu mang lại hòa bình cho đất nước.

Trong chiến dịch tranh cử, một chương trình chính trị đầy hứa hẹn và tham vọng đã được ông Mahamat Idriss Deby công bố, chia thành 12 điểm thiết yếu, xoay quanh việc cải cách bộ máy an ninh, đoàn kết xã hội và phát triển cơ sở hạ tầng, phục hồi nền kinh tế, công nghiệp hóa và hiện đại hóa các lĩnh vực then chốt, thúc đẩy các giá trị phụ nữ và gia đình...

Đắc cử Tổng thống Chad, ông Mahamat Idriss Deby đứng trước nhiệm vụ không dễ dàng để tìm kiếm phương tiện và nhân lực nhằm hiện thực hóa lời hứa với 18 triệu dân, cũng như phát huy tiềm năng của quốc gia xuất khẩu dầu mỏ. Chưa hết, việc Thủ tướng chuyển tiếp Succes Masra và các đối thủ không hài lòng về kết quả bầu cử báo trước những thách thức lớn mà ông Mahamat Idriss Deby sẽ đối diện trong nỗ lực củng cố tính hợp pháp và thiết lập môi trường chính trị hòa bình. Khả năng xử lý tình huống này và mối quan hệ với các đối thủ của Tổng thống đắc cử sẽ có ý nghĩa quyết định đối với ổn định chính trị và xã hội của Chad thời gian tới.

HỒNG LĨNH