Khai phá tiềm năng hợp tác giữa New Zealand và các quốc gia Đông Nam Á

Theo thông báo của Chính phủ New Zealand, trong chuyến công du kéo dài từ ngày 14 đến 20/4, Thủ tướng Christopher Luxon dẫn đầu một phái đoàn doanh nghiệp cấp cao đến thăm ba quốc gia Đông Nam Á, với ưu tiên là xây dựng những mối liên kết mới; đổi mới quan hệ với các đối tác, khách hàng tại những thị trường quan trọng ở khu vực. Thông báo cũng khẳng định, Đông Nam Á là khu vực quan trọng hơn bao giờ hết đối với sự thịnh vượng và an ninh của New Zealand.

Trên thực tế, gần gũi nhau về mặt địa lý song mối quan hệ New Zealand-ASEAN chưa sôi động như kỳ vọng. Theo đài phát thanh RNZ, thời gian qua, phần lớn khu vực ASEAN dường như “bị bỏ qua” trong các điểm đến của lãnh đạo cấp cao New Zealand. Cựu Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern từng thăm Singapore năm 2022, trong khi chuyến thăm Thái Lan gần đây nhất của cựu Thủ tướng John Key là vào năm 2013. Bởi vậy, chuyến công du ba nước Đông Nam Á lần này của Thủ tướng Christopher Luxon cho thấy ưu tiên của New Zealand mở rộng không gian hợp tác với khu vực ASEAN.

Singapore là một trong những đối tác quan trọng nhất của New Zealand tại Đông Nam Á. Bộ Ngoại giao Singapore nêu rõ, chuyến thăm của Thủ tướng Christopher Luxon là sự tái khẳng định mối quan hệ tốt đẹp và lâu dài giữa hai nước, sau khi hai bên nâng cấp quan hệ lên Đối tác tăng cường vào năm 2019. Trong khi đó, Thái Lan có mối quan hệ truyền thống gần gũi với New Zealand trong 70 năm qua. Còn với Philippines, hiện có hơn 100 nghìn người dân Philippines đang sinh sống tại New Zealand.

Thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại là mục tiêu chính của chuyến công du này. Trước thềm chuyến đi, Thủ tướng Christopher Luxon đánh giá rất cao tiềm năng phát triển kinh tế của các đối tác châu Á và khẳng định rằng, tăng cường kết nối với các quốc gia trên toàn cầu, trong đó có Đông Nam Á, sẽ mang lại lợi ích cho nền kinh tế New Zealand. Theo tờ The New Zealand Herald, với sự am hiểu sâu sắc về thị trường Đông Nam Á, ông Luxon kỳ vọng sẽ tìm được động lực mới cho hợp tác giữa New Zealand với khu vực giàu tiềm năng này.

ASEAN và New Zealand thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược năm 2015. Hai bên có rất nhiều cơ hội tăng cường hợp tác kinh tế nhờ các thỏa thuận thương mại đa phương mà hai bên cùng tham gia, như Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) hay Hiệp định thành lập khu vực thương mại tự do ASEAN-Australia-New Zealand (AANZFTA) đang được đàm phán nâng cấp. Theo Bộ Ngoại giao và Thương mại New Zealand, ASEAN là một trong những thị trường xuất khẩu hàng hóa lớn nhất của New Zealand.

Về ngoại giao, New Zealand cũng mong muốn tăng cường vai trò, vị thế và tiếng nói trong việc bảo đảm an ninh, hòa bình, ổn định ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương, đồng thời thúc đẩy hợp tác nhằm ứng phó các thách thức đang nổi lên. Trong chuyến thăm Mỹ gần đây, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao New Zealand Winston Peters cho rằng, Hiệp ước Đối tác an ninh tăng cường ba bên Australia-Anh-Mỹ (AUKUS) đóng góp vào an ninh, thịnh vượng trong khu vực. Wellington cũng để ngỏ khả năng tham gia các cơ chế khu vực ở thời điểm thích hợp. New Zealand cũng công bố khoản đóng góp trị giá 10 triệu USD để thực hiện sáng kiến chung với Mỹ về kết nối số, nghiên cứu đánh bắt cá ở Thái Bình Dương.

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược thuộc Đại học Victoria (New Zealand) David Capie nhận định, căng thẳng, bất ổn gia tăng trên thế giới càng khiến việc tăng cường quan hệ giữa các đối tác trở nên quan trọng. Chuyến công du của Thủ tướng New Zealand được nhận định là bước đi thiết thực nhằm mở rộng cơ hội giúp kết nối chặt chẽ giữa New Zealand với các đối tác ASEAN, trong bối cảnh Đông Nam Á ngày càng có sức hút mạnh mẽ với nhiều quốc gia trên thế giới.

TƯỜNG VY