Bài văn mẫu nghị luận xã hội về việc lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai

Đề bài: Hãy viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của em về việc lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai

Dàn ý

A. Mở bài:

- Cuộc sống luôn vận động kéo theo sự vận động của rất nhiều yếu tố trong đời sống của mỗi cá nhân: sở thích, khát vọng, mối quan tâm, các quan hệ trong cuộc sống, cách sống... Bên cạnh rất nhiều những yếu tố có thể đổi thay ấy lại có những yếu tố mà sự thay đổi của nó sẽ kéo theo rất nhiều vấn đề phức tạp. Một trong số đó chính là nghề nghiệp - công việc lao động để đảm bảo cuộc sống cũng là đảm bảo ý nghĩa tồn tại của mỗi người.

- Việc chọn nghề là việc quan trọng, cần thiết và luôn được đặt ra khi chuẩn bị bước vào ngưỡng cửa của cuộc sống.

B. Thân bài:

1. Thực tế xã hội và sự cần thiết của việc chọn nghề:

- Xã hội càng phát triển, yêu cầu chuyên môn hóa càng cao và sự phân công lao động càng được đặt ra và thực hiện một cách nghiêm ngặt.

- Để tồn tại và đế tự khẳng định mình trong cuộc sống, mỗi người cần lựa chọn cho mình một nghề nghiệp và chuyên tâm theo đuổi, phấn đấu cho sự chọn lựa ấy.

2. Những cách chọn nghề trong thực tế hiện nay:

- Chọn nghề kiếm được nhiều tiền: ưu thế của sự lựa chọn này là nó sẽ đảm bảo cho tương lai một cuộc sống ổn định và dư dật về mặt vật chất. Vấn đề là ở chỗ chính sức hấp dẫn của nghề nghiệp sẽ tạo ra một môi trường có tính cạnh tranh cao với những đòi hỏi khắt khe, nghiệt ngã. Nếu bản thân người lựa chọn không đủ nội lực để đáp ứng và bản lĩnh đế trụ vững có thể sẽ vấp phải những khó khăn không lường trước được.

- Chọn nghề thời thượng: Ưu thế của sự lựa chọn này là sẽ đem lại cho người lựa chọn một sự tự tin nhất định. Đồng thời, những nghề được cho là thời thượng trong xã hội thường cũng là những nghề mang lại nguồn thu nhập cao nên cũng sẽ tạo ra sự đảm bảo vững chắc về kinh tế. Tuy nhiên cần lưu ý tới quy luật cung cầu của xã hội bởi nó có thề sẽ khiến cho cái hôm nay là thời thượng song đến ngày mai đã trở thành lạc hậu, lỗi thời.

- Chọn nghề phù hợp với năng lực thực tế của bản thân thường là cách lựa chọn của những người ưa cuộc sống bình thường, yên ổn. Khi yêu cầu của nghề nghiệp phù hợp với khả năng thực có, mồi người sẽ làm được tốt nhất công việc của chính mình, hoàn thành được trách nhiệm, nghĩa vụ của bản thân. Trong trường hợp này, nếu có một năng lực tốt, con người hoàn toàn có thể khẳng định mạnh mẽ giá trị bản thân mình bằng những đóng góp nổi bật.

- Chọn nghề mà mình yêu thích sẽ tạo niềm say mê, thậm chí đam mê với công việc. Yếu tố tâm lí này rất quan trọng để kích thích khả năng, phát triển năng lực giúp người lựa chọn có thể làm tốt nhất các yêu cầu của công việc. Thường thì nghề yêu thích cũng là nghề mà người lựa chọn có khả năng đề đáp ứng vì có như vậy mới có niềm yêu thích thật sự.

3. Quan điểm lựa chọn của cả nhân: Phần này học sinh cần tự triển khai theo gợi ý:

- Mục tiêu đặt ra trong cuộc sống.

- Năng lực thực tế của bản thân.

- Quan điểm lựa chọn.

- Định hướng phấn đấu hiện tại.

Lưu ý: Quan điểm lựa chọn cần xuất phát trên cơ sở xác định mục tiêu và nhận thức sâu sắc về năng lực thực tế để đảm bảo tính chính xác, hợp lí của sự lựa chọn.

C. Kết bài:

- Vấn đề đặt ra trước mắt thanh niên hiện nay không phải chỉ là chọn nghề gì mà còn là quan niệm, suy nghĩ như thế nào về sự lựa chọn ấy. Việc lựa chọn một cách cảm tính, chỉ dựa trên những ý thích nhất thời có thể sẽ dẫn đến sai lầm.

- Cách tốt nhất để lựa chọn đúng là nên chú ý đến sự cân bằng giữa nhu cầu xã hội và nàng lực bản thân, giữa ý thích và khả năng thực tế, giữa mục đích và những đòi hỏi của cuộc sống. Chú ý tới tất cả những mặt này, mỗi người sê có một sự lựa chọn chính xác để tránh phải hối tiếc sau này.

Một số đoạn văn nghị luận 200 chữ nói về việc lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai hay nhất

Mẫu 1

Mỗi chúng ta lại có một mục đích học tập khác nhau, một ước mơ khác nhau. Tuy nhiên cũng có nhiều bạn trẻ học tập bằng hình thức chống đối, không có định hướng rõ ràng. Chính vì vậy việc lựa chọn nghề nghiệp của thanh niên hiện nay đang là vấn đề nhận được sự quan tâm của toàn dư luận. Nghề nghiệp là một lĩnh vực, ngành nghề lao động mà trong đó, nhờ được đào tạo, con người có được những tri thức, những kỹ năng để làm ra các loại sản phẩm vật chất hay tinh thần nào đó đáp ứng được những nhu cầu xã hội và đem lại lợi ích thiết thực, lâu dài cho bản thân. Nghề nghiệp là vấn đề gắn bó lâu dài với cuộc sống mỗi người: Nếu lựa chọn đúng nghề, ta sẽ có niềm say mê, hứng thú với công việc, có cơ hội phát huy năng lực, nếu lựa chọn sai nghề ta sẽ mất cơ hội, công việc trở thành gánh nặng, cuộc sống sẽ trở nên bức bối, rối ren. Xã hội ngày càng phát triển, ngành nghề ngày càng đa dạng, mở ra nhiều cơ hội lựa chọn nghề nghiệp cho thanh niên. Tuy nhiên, nhu cầu xã hội ngày càng cao đòi hỏi chất lượng tay nghề của người lao động phải giỏi. Khi chúng ta chọn nghề nghiệp cần phải phù hợp với năng lực và niềm say mê, sở thích của bản thân; có đủ các điều kiện để có thể theo học nghề mà mình chọn và không nên chạy theo những công việc thời thượng bởi nhu cầu xã hội biến đổi không ngừng. Mỗi người cần nhận thức được khả năng thật sự của bản thân để lựa chọn nghề nghiệp cho phù hợp. Khi lựa chọn nghề nghiệp chúng ta cần có sự kết hợp hài hòa giữa năng lực và sở thích; đồng thời nỗ lực, kiên trì đến cùng với nghề nghiệp mà bản thân đã lựa chọn để sớm có được thành công. Cuộc sống là không chờ đợi, đừng chủ quan, lãng phí bất cứ giây phút nào, hãy sống với nhiệt huyết để cống hiến những điều tốt đẹp nhất cho cuộc đời thêm xinh tươi.

Mẫu 2

Muốn trở thành một công dân tốt thì chúng ta trước hết phải có một công việc ổn định. Chính vì thế, ta có thể khẳng định việc lựa chọn nghề nghiệp nhất là đối với thanh niên hiện nay có vai trò vô cùng quan trọng. Vậy làm thế nào để chọn đúng ngành đúng nghề? Trước hết bạn cần phải sống có một niềm đam mê, một khát vọng cháy bỏng và cố gắng thực hiện những điều đó để cuộc sống của chúng ta trở nên tốt hơn. Khi mỗi người có khát vọng họ trở nên tốt đẹp hơn, đề cao tầm quan trọng của khát vọng trong cuộc sống con người. Có khát vọng chúng ta mới có động lực vươn lên trong cuộc sống, khi vấp ngã hay gặp khó khăn cũng không nản chí mà biết đứng dậy bước tiếp về phía trước. Khát vọng giúp bản thân chúng ta kiên cường, cứng cỏi hơn. Một người sống không có khát vọng là một người chỉ tồn tại, không có khát vọng chúng ta sẽ không vươn lên, không có động lực để làm việc, rèn luyện bản thân. Có thể khẳng định rằng, khát vọng là một phần quan trọng của linh hồn con người, là kim chỉ nam cho cuộc sống của chúng ta. Bên cạnh đó vẫn còn có nhiều người sống không có khát vọng, ước mơ, không biết nỗ lực vươn lên trong cuộc sống của mình, luôn trong tình trạng lênh đênh vô định. Lại có những người chỉ nghe theo sự sắp đặt của cha mẹ, của người khác mà bản thân mình không biết mình cần gì, muốn gì,… những người này sẽ khó cảm nhận được giá trị của cuộc sống và luôn cảm thấy tẻ nhạt. Khát vọng có vai trò quan trọng trong cuộc sống, là kim chỉ nam của mỗi người để chúng ta có thể lựa chọn ngành nghề phù hợp với bản thân. Chúng ta hãy có cho mình một khát vọng và cố gắng vươn lên để trở thành công dân có ích ngay từ hôm nay.

Mẫu 3

Bạn sẽ chọn nghề gì trong tương lai? Chắc hẳn chúng ta đã gặp câu hỏi nay không dưới một bạn đã tự hỏi chính mình. Có thể thấy, việc lựa chọn nghề nghiệp của thanh niên hiện nay là vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm. Hiện nay có nhiều ngành nghề để thanh niên lựa chọn. Nghề nghiệp là công việc, lĩnh vực mà mỗi con người lựa chọn đi theo và làm nó để tạo ra của cải vật chất cho bản thân và xã hội. Mỗi con người có ước mơ và định hướng nghề nghiệp cho riêng mình, khi chúng ta lựa chọn thì phải cố gắng, nỗ lực hết sức để thực hiện ước mơ của mình, không nên đứng núi này trông núi nọ kẻo mọi việc dở dang. Trước ngưỡng cửa lựa chọn nghề nghiệp cho bản thân, chúng ta nên tìm hiểu kĩ về ngành nghề mình theo đuổi đồng thời tham khảo thêm ý kiến của những người khác để có hướng đi của riêng mình. Chúng ta không nên an phận hoặc nghe theo sự áp đặt của người khác, cũng không nên sống buông thả, không có định hướng, mỗi người rồi ai cũng phải làm việc, hãy lựa chọn những điều đúng đắn. Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh không nên áp đặt cũng như tạo áp lực cho con cái của mình về định hướng nghề nghiệp trong tương lai, hãy làm hậu phương vững chắc của con em mình. Mỗi người hãy cố gắng đi theo đam mê của mình và gây dựng cho mình một nghề nghiệp, một màu sắc riêng biệt để tô đẹp cho cuộc đời. Cuộc đời rất ngắn để đắn đo, chính vì thế hãy mạnh dạn bước đi, lựa chọn và tạo dựng cho mình một tương lai tươi sáng.

Mẫu 4

Trong bất cứ xã hội nào, quốc gia nào thì việc chọn nghề luôn là vấn đề mang tính thời sự nóng bỏng đối với thanh niên, học sinh. Mỗi người hãy có hướng đi, sự lựa chọn nghề nghiệp sáng suốt cho bản thân mình để tương lai tươi đẹp hơn. Ai cũng có mơ ước, khát vọng và những mơ ước, khát vọng ấy bắt nguồn từ nhiều hoàn cảnh khác nhau. Mỗi người lại có những sở trường, sở đoản, mặt mạnh, mặt yếu riêng. Điều đó tác động không nhỏ tới việc chọn ngành nghề của từng cá nhân. Hiện nay, xu hướng chọn nghề đang được ưa chuộng trong đời sống cũng ảnh hưởng không ít tới suy nghĩ của học sinh. Điều đó dẫn tới hiện tượng mất cân bằng trong xã hội. Có những ngành nghề cung không đủ cầu và ngược lại. Có nhiều người nhất quyết đeo đuổi nghề mà mình vẫn thiết tha yêu thích. Cách này có cái hay là thỏa mãn được ước mơ nhưng đi kèm theo nó lại là những điều kiện bắt buộc phải đáp ứng. Trước hết là bản thân phải có lập trường kiên định, ý chí và nghị lực phấn đấu, bền bỉ, sẵn sàng chấp nhận thử thách và cả thất bại. Sau đó là điều kiện vật chất cho phép kéo dài thời gian thực hiện ước mơ. Đối với những học sinh nghèo thì thì cách chọn nghề này quả là một thử thách gay go. Nếu vượt qua được “vũ môn” thì “cá chép sẽ hóa rồng”. Những người chọn cách này đều có bản lĩnh vững vàng và một niềm tin chắc chắn vào năng lực của mình, tin rằng mình sẽ thành công trên con đường đã chọn. Không gì sung sướng, hạnh phúc bằng thực hiện được ước mơ và suốt đời gắn bó với công việc mà mình yêu thích. Lòng say mê, khát vọng, kết hợp với tài năng là những yếu tố cơ bản dẫn tới thành công, vinh quang trong sự nghiệp của mỗi con người.

Mẫu 5

Nghề nghiệp là một chủ đề cần thiết đối với mỗi con người khi đến tuổi trưởng thành, biết suy nghĩ. Bởi nghề nghiệp không những mang lại của cải vật chất mà nó còn mang lại cho ta một chỗ dựa vững chắc thế giới giúp cuộc sống của ta được thêm vào hơn với xã hội trong mọi thời đại. Mỗi một con người sinh ra lại có năng lực và trí tuệ khác nhau dẫn đến việc chọn ngành nghề của mỗi người mỗi khác. Có những người muốn chọn cho mình các công việc mà có mức lương cao, làm nhanh, có nhiều tiền và có những người mong muốn chọn cho mình một công việc ổn định, yên bình. Dù là lựa chọn công việc gì đi chăng nữa cũng không quan trọng bằng lương tâm và đạo đức nghề nghiệp. Mỗi một công việc lại có một khía cạnh, tầm quan trọng khác nhau; chúng ta cũng cần cố gắng hết sức mình để hoàn thành trọn vẹn nhất có thể. Là một học sinh chúng ta hãy vạch ra cho mình những ước mơ, mục tiêu rõ ràng rồi chăm chỉ học tập tập luyện mình thật tốt để mai sau có một nghề nghiệp ổn định, trở thành một con người có ích cho quốc gia. Tuy nhiên trong cuộc sống hiện nay vẫn còn có một bộ phận thanh niên nhỏ sống buông thả mình theo những cuộc chơi để rồi rơi vào tệ nạn xã hội. Lại có những người chọn cho mình công việc vi phạm pháp luật như buôn bán tàng trữ các chất kích thích như ma túy, buôn bán hàng giả, hàng không có gốc gốc,… gây ra nhiều hậu quả xấu cho cuộc đời. Những công việc này không chỉ có hại đối với chính người làm mà nó còn có hại tới cả gia đình và xã hộ. Chúng ta cần cân nhắc thật kĩ trước khi lựa chọn cho mình một công việc nào đó vì nó sẽ đi theo ta, trang trải cho ta cả về vật chất và tinh thần trong suốt cuộc đời.

Top 6 bài văn nghị luận xã hội nói về việc lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai hay nhất

Mẫu 1

Có thể nói, vấn đề lựa chọn nghề nghiệp là một trong những việc trọng đại và là bước ngoặt trong cuộc đời mà thanh niên hiện nay đang dành sự quan tâm ở mức độ cao. Ai trong số những thanh niên đều mang trong mình mong muốn có một nghề nghiệp ổn định, phù hợp với bản thân và có cơ hội phát triển bản thân. Tuy nhiên, đứng trước nhiều lựa chọn nghề nghiệp trong xã hội, thanh niên không dễ dàng để chọn lựa, rất khó để tránh khỏi sự phân vân, băn khoăn và lo lắng.

Có thể hiểu "nghề nghiệp" là một loại hình công việc mà người đi theo nghề nghiệp đó phải cố gắng làm tốt phần việc của mình sao cho phù hợp với khả năng, trình độ, yêu cầu của công việc. Nghề nghiệp bao gồm hai phần, là phần nghề và phần nghiệp. Nghề là việc làm mang tính ổn định, đem lại giá trị thu nhập phục vụ nhu cầu cuộc sống của người làm việc. Nghề đôi khi không chỉ làm vì kiếm sống và còn vì thực hiện ước mơ của bản thân, khẳng định giá trị của bản thân, có rất nhiều nghề, mỗi nghề gắn với chuyên môn khác nhau. Nghiệp chính là sự đam mê, sự gắn bó và đôi khi là "cái giá phải trả" của nghề, người ta thường có câu "nghề nào nghiệp đó", chuyên môn nào sẽ đi với nghề đó, có nghề chưa chắc đã có nghiệp mà nếu hành nghề mà không có nghiệp thì nghề cũng hành không bền lâu. Lựa chọn nghề nghiệp hay định hướng nghề nghiệp chính là việc hoạch định ra những khả năng, trình độ của bản thân so với những đặc điểm, yêu cầu và đòi hỏi của nghề nghiệp để từ đó có thể lựa chọn nghề nghiệp phù hợp.

Lựa chọn nghề nghiệp hiện nay đang là mối quan tâm hàng đầu của thanh niên, bởi họ đang là những người đang đứng trước ngưỡng cửa bước ra ngoài xã hội, tự lập đương đầu với cuộc sống, gây dựng tương lai cho chính mình, nghề nghiệp chính là mục tiêu đầu tiên phải hướng đến. Việc lựa chọn nghề nghiệp có tầm ảnh hưởng rất lớn tới sự thành công và định hướng tương lai của thanh niên, bởi nghề nghiệp ta đã chọn có thể đòi hỏi ta phải gắn bó suốt đời, mọi vấn đề đời sống sinh hoạt vật chất và tinh thần của ta đều có thể bị nghề nghiệp tác động nhiều ít. Lựa chọn nghề phù hợp với bản thân sẽ là cơ hội cho chúng ta phát triển, có được sự say mê, nhiệt huyết với công việc, ngược lại nếu phải chọn nghề quá khả năng hoặc sai nghề sẽ dễ dẫn đến chán nản, công việc trở thành gánh nặng, không còn hứng thú làm việc và có thể bỏ nghề. Chính vì vậy, thanh niên đang đi những bước đầu tiên trong cuộc đời phải thật sáng suốt, cân nhắc kỹ càng trong vấn đề lựa chọn nghề nghiệp cho mình. Những bước đi đầu sẽ quyết định cả con đường phía trước của chúng ta, chọn đúng đường mở ra tương lai tươi sáng, chọn sai đường sẽ mất thời gian, mất cơ hội và mất đi tương lai.

Hiện nay thanh niên đứng trước rất nhiều những thuận lợi và khó khăn trong việc lựa chọn nghề nghiệp. Về thuận lợi phải kể đến đầu tiên chính là sự phát triển của xã hội đã kéo theo sự đa dạng hóa ngành nghề, nghề nghiệp ngày càng mở rộng phong phú tạo ra nhiều việc làm, nhiều cơ hội cho thanh niên lựa chọn. Việc tiếp cận những thông tin về nghề nghiệp đối với thanh niên hiện nay lại rất dễ dàng, nhanh chóng và thuận tiện bởi có rất nhiều kênh thông tin luôn cập nhật đa dạng như internet, truyền thông, báo chí, hội thảo... Ngày nay cũng không còn vấn đề ép buộc hay bó hẹp người lao động trong một nghề nhất định mà thanh niên có thể tự do và chủ động chọn nghề, sáng lập nghề nghiệp cho chính mình.

Thanh niên có thể tự ý thức năng lực, trình độ của bản thân và nhu cầu của xã hội để vạch ra những nghề nghiệp mới. Tuy nhiên tồn tại song song thuận lợi cũng có rất nhiều những khó khăn, bởi xã hội ngày càng phát triển thì nhu cầu cũng theo đó đi lên, đòi hỏi nguồn nhân lực cho nghề nghiệp phải có chất lượng cao, muốn có chất lượng tốt thì phải đào tạo tốt, tuy nhiên, ở nước ta hệ thống đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao này chưa thực sự đáp ứng được. Bên cạnh đó, tư duy và quan niệm của thanh niên hiện nay cũng mắc rất nhiều hạn chế, việc lựa chọn nghề nghiệp theo số đông, hướng đến danh tiếng và thu nhập của công việc mà không cân nhắc khả năng của bản thân dẫn đến việc chọn không đúng nghề. Quan niệm phải học đại học, cao đẳng mới là con đường dẫn đến tương lai là thiếu khách quan, bởi có nhiều con đường khác để lập thân lập nghiệp. Và để có thể đi đến những lựa chọn nghề nghiệp đúng đắn, mỗi cá nhân thanh niên cần phải ý thức rõ ràng về thực lực và nguyện vọng của chính mình, cân nhắc kỹ càng trước những lựa chọn, phải biết nhìn ra những hướng đi khác ngoài đại học để mở cánh cửa tương lai của chính mình.

Là thanh niên đang phải lựa chọn nghề nghiệp hiện nay, mỗi học sinh chúng ta phải sớm có kế hoạch cho bản thân mình. Trước hết, chúng ta phải cố gắng học tập và rèn luyện hoàn thiện bản thân theo đòi hỏi chung của xã hội, sau đó tập trung vào những khả năng, năng lực ưu tú của bản thân để từ đó lựa chọn cho mình một nghề nghiệp phù hợp, đúng đắn.

Mẫu 2

Mỗi người trong cuộc sống đều gắn liền với một công việc, một nghề nghiệp nhất định. Nó không chỉ gắn bó với chúng ta mỗi ngày mà còn có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với cuộc đời mỗi người. Và cũng chính vì có ý nghĩa to lớn mà việc lựa chọn, định hướng nghề nghiệp cho tương lai là một công đoạn vô cùng quan trọng tạo nên sự thành công sau này.

Chọn nghề là chọn cho mình công việc mà bản thân mình cho là phù hợp với sở trường, với khả năng của bản thân cũng như nhu cầu của xã hội lúc bấy giờ. Tuy nhiên, tại Việt Nam hiện nay việc chọn nghề nghiệp, định hướng nghề nghiệp vẫn còn chưa được coi trọng cũng như chưa phát huy được hết ý nghĩa của nó. Thực tế rất nhiều bạn trẻ hiện nay có những định hướng hay chọn nghề nghiệp cho tương lai chưa thực sự phù hợp.

Thật vậy, có những người do gia đình đã có truyền thống làm một công việc gì đó mà cũng quyết định sẽ tiếp nghiệp của gia đình. Điều này không có gì là sai nhưng nó tùy thuộc vào hoàn cảnh của mỗi người. Nếu như nghề nghiệp truyền thống của gia đình còn có thể phát triển mạnh, đem lại nhiều giá trị lợi nhuận và đặc biệt là phù hợp với khả năng của bản thân thì điều đó hoàn toàn tốt. Nhưng ngược lại, nếu sự tiếp nối nghề nghiệp truyền thống đó chỉ là sự gượng ép, không phù hợp với xã hội hiện tại cũng như khả năng của bản thân thì điều đó hoàn toàn phản tác dụng.

Bên cạnh đó, nhiều bạn trẻ lại phó mặc sự chọn lựa nghề nghiệp của tương lai của mình cho bố mẹ quyết định. Điều này nảy sinh một số khuyết điểm rằng nghề nghiệp mà bố mẹ chọn có thể không phù hợp với khả năng và sở thích của bản thân. Nó sẽ gây ra những sự gượng ép và bức xúc nhất định giữa cả 2 bên. Mặt khác, cũng có nhiều người chọn nghề nghiệp cho mình theo trào lưu. Tức là ở thời điểm họ chọn lựa nghề nghiệp, ngành nghề đó rất thịnh hành nên họ chọn. Điều này cũng như 1 con dao hai lưỡi có thể “làm chảy máu” bất cứ ai không chắc chắn, kiên định với lựa chọn. Điển hình như đầu những năm 2000, ngành ngân hàng, tài chính là một trong những ngành nghề nhận được rất nhiều sự quan tâm và đăng ký thi đại học tại các trường có chuyên ngành này. Cũng chính vì thế, mà sau khi tốt nghiệp, số lượng cử nhân bị quá tải so với nhu cầu hiện có của thị trường, hàng ngàn cử nhân đại học thất nghiệp….

Việc chọn sai nghề nghiệp còn gây ra nhiều hậu quả về lâu dài khác. Thứ nhất, chọn sai nghề sẽ khiến bản thân người đó phải chật vật để có thể làm quen với công việc vì nó không phù hợp với khả năng, năng lực của bản thân. Nó sẽ khiến người đó mất thêm nhiều thời gian để học hỏi lại những kiến thức bị thiếu hụt. Hơn nữa, việc chọn sai nghề khiến bản thân không thể phát huy hết khả năng của bản thân vốn có, làm giảm năng suất công việc… Về lâu dài, việc chọn sai nghề nghiệp sẽ dẫn đến tâm lý nhàm chán, chán nản và thậm chí là ức chế khi phải làm quá lâu công việc mà mình không yêu thích…

Chính vì thế, cần phải có những giải pháp, những phương hướng rõ ràng nhằm đưa ra những quyết định chọn nghề đúng đắn nhất. Để đưa ra sự chọn lựa đúng đắn, bản thân mỗi người phải hiểu rõ năng lực của mình như thế nào, điểm mạnh điểm yếu ra sao cũng như phải tìm hiểu thật kĩ về ngành nghề mà mình định theo học và định hướng sau này. Tuy nhiên, khi đứng trước quyết định lựa chọn nghề nghiệp thì chúng ta cũng cần có sự cố vấn, góp ý của những người lớn đã có kinh nghiệm. Điều này có ý nghĩa vô cùng quan trọng bởi họ có thể sẽ đưa cho mình những góp ý tốt về xu hướng phát triển của ngành nghề đó trong tương lai cũng như những tố chất cần thiết. Bên cạnh đó, chúng ta cũng cần nắm bắt được nhu cầu của xã hội để đưa ra quyết định phù hợp nhất. Có như vậy, chúng ta mới phát huy được hết khả năng của bản thân với công việc mình yêu thích.

Chọn nghề nghiệp đôi khi quan trọng như chọn bạn đời vậy. Nó sẽ gắn bó với chúng ta cũng như quyết định nhiều mặt trong cuộc sống. Chính vì thế, hãy đưa ra những quyết định sáng suốt để vững bước thành công trong tương lai.

Mẫu 3

Nhà thơ Tố Hữu đã từng viết:

Nếu là con chim chiếc lá

Thì chim phải hót, chiếc lá phải xanh

Lẽ nào vay mà không trả

Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình.

(Một khúc ca xuân)

Đúng vậy, sống trên đời đâu chỉ có nhận mà không cho. Chúng ta đã được nhận quá nhiều từ tình thương của ba, sự chăm sóc của mẹ và từ cuộc sông này… Giờ đây, khi sắp trưởng thành ta bắt đầu san sẻ những gì mình có cho cuộc đời, góp phần nhỏ bé để nó ngày một tốt đẹp hơn. Cuộc sống với công việc bạn yêu thích cùng lòng đam mê và trái tim đầy nhiệt huyết hay đơn giản chỉ à một công việc làm ra nhiều tiền? Bạn chọn cách nào? Đây quả là một câu hỏi lớn cho chúng ta, nó không những thể hiện bạn là người như thế nào mà còn quyết định trực tiếp tương lai và sự nghiệp của chính bạn.

Hai quan điểm đưa ra: chọn nghề nhiều tiền hay chọn nghề yêu thích? Cả hai đều có hai mặt đối lập: tích cực và tiêu cực. Thứ nhất, bạn chọn nghề có nhiều tiền! Đó là quan điểm không hoàn toàn sai trái, nhất là trong thời buổi nền kinh tế thị trường như hiện nay. Bạn đi học rồi ra trường, cái đích cuối cùng là một công việc ổn định để tự chăm lo cho cuộc sống của mình và để đỡ đần một phần nào cho bố mẹ. Đó là nhu cầu chính đáng của mỗi con người. Nếu chọn nghề lẩm nhiều tiền bạn sẽ dễ dàng đáp ứng nhu cầu đó, hơ thế bạn có thể tạo ra cho mình một sự nghiệp vững chắc.

Nhưng điều quan trọng là bạn có chọn được nghề phù hợp với khả năng của mình hay không? Bạn có đủ sức để theo đuổi nó? Có dễ dàng đến với thành công không khi bạn không có lòng yêu nghề mà đơn giản đó chỉ là một quyết định mang tính đối phó với nỗi lo cơm áo gạo tiền? Giữa bạn và công việc không có mối liên kết với nhau thì chẳng khác gì bạn đang đi qua sông trên nhịp cầu đứt gãy. Nếu may mắn công việc của bạn sẽ suôn sẻ đầu xuôi đuôi lọt thì không sao nhưng khi bạn gặp trắc trở thì bạn lấy gì để vượt qua nó? Để đến với thành công bạn phải vượt qua bao nhiêu gian nan và thử thách. Nhưng liệu rằng, không có lòng yêu nghề, bạn có vượt qua nó được không? Chắc hẳn bạn sẽ thất bại. Rồi chính quyết định đó đưa bạn vào ngõ cụt, không những không hoàn thành mục tiêu mà còn có nguy cơ thất nghiệp. Và bạn chỉ mãi có thể đứng bên này sông để mơ về thành công ở bên bờ bên kia mà thôi! Rõ ràng cách lự chọn này rất nguy hiểm, nó như việc đánh bạc với chính tương lai của bạn. Được ăn cả, ngã về không!

Quan điểm thứ hai. Bạn chọn nghề theo sở thích của mình. Chỉ có bạn mới biết sức mình đến đâu, nghề đó có phù hợp với bạn không? Nếu chọn chính xác một nghề phù hợp với mình thì có nghĩa rằng bạn đã thành công một nửa. Bạn đến với nghề là cả một quá trình lâu dài. Từ lúc bé thơ bạn mơ ước, lớn hơn một chút bạn biết phấn đấu và khi trưởng thành bạn thấy mình không thể thiếu nó! Nó đã gắn kết với cuộc đời bạn ngày hôm qua, hôm nay và không có lí do gì ngày mai nó không gắn kết với tương lai của bạn. Chất keo vô hình ấy đã làm bạn vững tin hơn vào quyết định của mình, giúp bạn tự tin hơn trên con đường đã chọn.

Hiển nhiên, tất cả các con đường dẫn đến vinh quang không bao giờ được trải bằng thảm đỏ hay một thứ gì tương tự như thế, nó thường đầy chông gai và thử thách. Để đi đến cuối con đường, bạn phải có ý chí, lập trường vững vàng và đừng bao giờ nghĩ đến chuyện bỏ cuộc, chính những lúc khó khăn nhất lòng yêu nghề sẽ thôi thúc bạn vượt qua tất cả, sẽ cho bạn sức mạnh phi thường, đó sẽ là cây cầu vững chắc nhất để đến với bờ bên kia. Niềm tin vào bản thân sẽ là động lực giúp bạn vượt qua thử thách. Và đã có không ít người thành công như thế. Chọn nghề theo cách này sẽ “an toàn” hơn cho tương lai của bạn. Bạn sẽ làm việc hiệu quả hơn với lòng yêu nghề và trái tim đầy nhiệt huyết.

Nhưng nếu cho rằng, chỉ cần chừng đó yếu tố là có thể đến với thành công thì bạn đã hoàn toàn sai lầm. Con người ta không sống một mình mà thường hoạt động trong chuỗi các mối quan hệ phức tạp. Nghề nghiệp của họ cần phù hợp với hoàn cảnh gia đình, bối cảnh xã hội và đặc biệt là cá nhân họ. Gia đình bạn nghèo, nhưng bạn muốn theo đuổi ngành học của mình đến cùng để có nghề nghiệp yêu thích, trong khi chi phí cho một khóa đào tạo năm năm là sáu trăm triệu đồng thì liệu bạn và gia đình bạn có đủ khả năng? Bạn bị bệnh hen suyễn nhưng bạn lại muốn trở thành giáo viên, liệu bạn có chịu đựng được những cơn ho trước ánh mắt ái ngại của học sinh? Và cũng có trường hợp một anh chàng sau khi học đại học và đi du học nước ngoài trở về xin việc nhưng trớ trêu thay tiền lương của anh ta không đủ tiền ăn sáng nói chi là trang trải cho cuộc sống gia đình. Nói như thế để thấy rằng, khi chọn nghề, ngoài việc phù hợp với bản thân cần phải quan tâm đến hoàn cảnh gia đình, tình hình xã hội, chế độ ưu đãi nhân tài trong tương lai và một số yếu tố khác nữa.

Theo tôi, khi chọn nghề ta phải quan tâm đến hai yếu tố cơ bản: thứ nhất là mục đích nghề nghiệp trong tương lai của bạn là gì và thứ hai là khả năng của bạn có phù hợp với nghề đó hay không? Nếu hội tụ hai yếu tố này thì bạn sẽ dễ dàng chọn lựa cho mình một công việc tốt. Chọn nghề là một công việc quan trọng và không hề dễ dàng một chút nào. Khi đứng trước cơ hội, bạn phải suy nghĩ thật kĩ để chọn cho mình một nghề phù hợp với bản thân để đáp ứng cả nhu cầu về vật chất lẫn tinh thần. Đó mới thật sự là một công việc tốt. Khi đó bạn sẽ có thể yên tâm dành hết nhiệt huyết vào công việc. Chính nó sẽ giúp bạn nhận ra ý nghĩa của cuộc sống.

Chúng ta là những học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, ngay bây giờ hãy định hướng cho mình một nghề nghiệp thích hợp. Hãy suy nghĩ chín chắn để đưa ra quyết định đúng đắn. Đừng để đi rồi bạn mới phát hiện rằng mình đã đi sai đường, lúc đó quay lại cũng sẽ không kịp. Tôi thì như vậy, còn bạn thì sao? Bạn chọn nghề như thế nào? Bạn hãy cùng tôi trao đổi để có một quyết định đúng đắn cho nghề nghiệp trong tương lai, bạn nhé!

Mẫu 4

Một ngôi nhà, dù đồ sộ hay bé nhỏ cũng cần nền móng vững chắc, kiên cố. Một cây xanh, muốn trụ vững trước gió bão thì rễ phải ăn sâu vào lòng đất mẹ. Mỗi người muốn có cuộc sống tốt đẹp, phải có nghề nghiệp ổn định. Càng ngày lựa chọn nghề nghiệp càng là vấn đề thu hút sư quan lâm của các bạn học sinh trung học phổ thông và nhiều bậc cha mẹ.

Với học sinh cuối cấp, giây phút cầm trên tay tập hồ sơ đăng kí tuyển sinh có lẽ là giây phút hồi hộp nhất. Gần như lần đầu tiên trong đời, chúng ta được và phải quyết định một việc hệ trọng- một việc có ảnh hưởng lâu dài đến tương lai của chính bản thân. Việc thi trường nào đồng nghĩa với việc sau này chúng ta làm nghề gì? Giáo viên, bác sĩ, kĩ sư xây dựng, nhà thiết kế thời trang, họa sĩ hay đơn thuần là một công nhân cơ khí, một nhân viên văn phòng…?. Phân vân là nét tâm lí dễ hiểu ở hầu hết các bạn học sinh thời điểm này. Giữa rất nhiều điều chi phối, chúng ta phải tỉnh táo để tìm cho mình lối di đúng đắn nhất. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ, đâu mới là lối đi đúng đắn nhất?. Chọn cho mình một nghề phù hợp với năng lực bản thân, chọn nghề đang được ưa chuộng nhất trong xã hội hay theo đuổi nghề mà mình yêu tha thiết?. Thật khó để đưa ra quyết định ngay tức khắc.

Thời phong kiến, các đấng nam nhi chỉ có con đường tiến thân duy nhất là khoa cử, tiến vi quan, thoái vi sư. Con đường công danh của người xưa không thênh thang rộng mở như bây giờ. Xã hội càng phát triển càng có nhiều ngành nghề để giới trẻ lựa chọn. Thanh niên thời nay không nhất thiết phải theo đuổi một nghề nào. Họ không bị ràng buộc bởi chế định xã hội nào nên có thể mặc sức lựa chọn ngành nghề cho mình. Họ luôn đủ tự tin để nói: “Con đường nào cũng dẫn đến thành công”.

Trên thế giới, đặc biệt ở những nước có nền kinh tế phát triển, xu hướng lựa chọn ở giới trẻ có năng lực là nhóm ngành quản lí, kinh tế, dịch vụ… Các ngành nghề này trước tiên thích hợp với sự năng động, nhạy bén, tư duy thực tiễn của thanh niên các nước phát triển. Mặt khác, đây cũng là những ngành học hứa hẹn mang lại nguồn thu nhập cao. Ở Việt Nam, những năm gần đây, xu hướng lựa chọn nghề nghiệp của thanh niên cũng có nhiều biến đổi. Trước đó chưa xa, các bạn học sinh cuối cấp trung học phổ thông thường lựa chọn các ngành học mang “tính truyền thống” như sư phạm, quân sự, an ninh… Số lượng thí sinh thi vào các trường này luôn ở mức cao và tương đối ổn định. Nhưng khoảng bốn- năm năm trở lại đây, khâu chọn trường, chọn ngành học của các bạn học sinh trung học phổ thông đã có nhiều biến đổi.

Họ không nhất thiết khuôn mình theo lối mòn của thế hệ đi trước. Những ngành nghề truyền thống vẫn được lựa chọn nhưng thực tế cho thấy, các nhóm ngành như kinh tế, tiếp thị- quảng cáo, du lịch, truyền thông… thu hút nhiều mối quan tâm nhiều hơn. Theo tổng hợp của Vietbao (tháng 5/2007), hồ sơ của nhóm trường kinh tế tăng đột biến. Đại học Thương mại có tới 33.137 hồ sơ đăng kí dự thi (năm 2006 là 24.000). Các trường nhóm kinh tế khác đều tăng vọt hồ sơ dự thi: Đại học Kinh tế Quốc dân 27.000 hồ sơ, tăng khoảng 7.000 thí sinh. Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội nhận được 23.500 hồ sơ đăng kí dự thi trong khi năm trước đó chỉ có 6.000 hồ sơ. Không thể không tính đến hiện tượng các thí sinh nộp hồ sơ “ảo”, nhưng những con số trên đã phần nào cho chúng ta thấy được xu hướng lựa chọn nghề của thanh niên thời nay. Đâu là nguyên nhân chi phối xu hướng lựa chọn ấy?.

Trước hết, chúng ta phải kể đến những tác động về kinh tế và khoa học kĩ thuật. Trước đây, khi nước ta còn nghèo, kinh tế chậm phát triển, kinh tế các hộ gia đình còn chưa được cải thiện, các bạn học sinh sẽ chú ý nhiều hơn đến những ngành học được miễn học phí hoặc có học phí không quá cao, ra trường dễ xin được việc và có công việc ổn định, Hiển nhiên, những ngành nghề như sư phạm, quân sự, an ninh, cảnh sát… sẽ thu hút nhiều thí sinh đăng kí dự thi hơn. Mặt khác, điều kiện để học tập và khả năng giải quyết việc làm của các ngành kinh tế, kĩ thuật, dịch vụ… chưa tốt.

Sự phát triển của kinh tế trong những năm gần đây đã làm đất nước thay đổi toàn diện, điều kiện học tập, nghiên cứu cho sinh viên không ngừng được cải thiện. Thanh niên Việt Nam không chỉ cần cù, chăm chỉ mà còn rất năng động, nhạy bén, dũng cảm chủ động trước mọi hoàn cảnh. Họ có cơ hội thử thách mình trong những lĩnh vực mới, ngành nghề mới. Họ dám phiêu lưu với sự lựa chọn của mình, bất chấp sự lựa chọn ấy có thể chưa mang đến họ thành công ngay lập tức. Hơn nữa, cũng như thanh niên các nước trên thế giới, họ có tham vọng chính đáng là được làm giàu cho chính bản thân và đất nước. Những ngành nghề phù hợp với xu thế phát triển chung của thời đại chắc chắn sẽ giúp họ thực hiện được tham vọng đó. Tất nhiên, trước khi đưa ra quyết định chọn lựa nghề nghiệp nào bất cứ ai cũng sẽ phải cân nhắc rất nhiều điều.

Nhưng nói như vậy không có nghĩa một trăm phần trăm các bạn học sinh cuối cấp đều có ý thức về vấn đề đó. Thực tế cho thấy, nhiều học sinh trung học phổ thông thờ ơ với chính tương lai của mình. Họ không cho rằng mình chọn trường nào, học nghề gì là quan trọng. Họ không đưa ra được những tiêu chí để định lựa nghề nghiệp cho bản thân. Trong một bài viết trên trang TintucVietNam, bạn Mai Trang – học sinh trường Trần Phú (Hà Nội) chia sẻ: “Mình thi khối A vì theo ban Tự nhiên nhưng hiện tại vẫn chưa xác định được trường để thi. Người trong nhà muốn mình thi Học viện tài chính kế toán nhưng mình không thích theo ngành này.

Mình cũng không phản đối vì hiện tại cũng chẳng tự định hướng được. Rắc rối của mình là ở chỗ biết mình ghét gì nhưng lại không hiểu mình thích gì. Cũng có những bạn như Hoàng- học sinh lớp 12 trường Lê Quý Đôn (Hà Nội) lại chọn thi một trường mình không hề thích (Học viện Quan hệ quốc tế) và cũng chưa hiểu sau này sẽ làm việc gì chỉ vì ý bố mẹ bạn muốn thế. Bạn Mai Anh (Trường Lê Quý Đôn) không bị bố mẹ định hướng thi trường nào nhưng bạn quyết định nộp hồ sơ cho nhiều khoa của nhiều trường khác nhau. Hầu hết đó đều là những ngành được “tiên tri” là sau này sẽ hái ra tiền như ngân hàng, kế toán, viễn thông.- Theo thống kê (tính đến tháng 3 năm 2008) của TS. Lê Thanh Mai, Phó Ban Đại học và sau Đại học của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, tỉ lệ chọn ngành học không phù hợp với năng lực và sở thích của mình là 41,4%. Thực tế đó cho thấy lựa chọn nghề nghiệp vẫn còn là vấn đế khó khăn của khổng ít học sinh hiện nay.

Theo tôi, để lựa chọn cho bản thân một ngành nghề nào đó, chúng ta phải tự trả lời cho được một số câu hỏi như: Lực học thực của mình đến đâu?. Mong muốn, nguyện vọng cho tương lai của mình là gì?. Mình thực sự yêu thích ngành nghề nào? Ngành đó có đảm bảo khả năng tài chính cho tương lai của mình không? Những người thân của mình có ý kiến gì không?. Tôi cho rằng, việc xác định thực lực của chính mình là điều quan trọng nhất. Có thể ước mơ của mỗi bạn rất cao, rất xa, có thể cha mẹ mong muốn cho chúng ta được học những ngành nghề sau này dễ xin việc làm, dễ kiếm sống… nhưng liệu rằng năng lực bản thân có cho phép ta thi đỗ được những trường, ngành như thế không? Rất nhiều bạn không xác định được lực học của mình, lại mơ hồ, viễn vọng những điều không tưởng nên không thể đáp ứng chỉ tiêu đầu vào của trường, ngành mình thi. Như vậy, các bạn lại phải mất công sức, thời gian, tiền bạc để ôn luyện lại kiến thức. Đấy là chưa kể đến những sức ép tinh thần từ phía gia đình và chính bản thân.

Khi xác định được năng lực của mình rồi, lúc đó chúng ta mới quan tâm đến điều mà bản thân mình mong muốn. Nhiều bạn không biết rõ mong muốn của mình là gì. Không ít người chọn ngành học không phải vì niềm đam mê cá nhân mà do tác động của người thân hay vì trào lưu chung… nên đến khi gặp khó khăn trong học tập, tìm việc làm, họ trở nên hoang mang. Niềm đam mê, lòng yêu nghề sẽ cho chúng la niềm tin, nghị lực để vượt qua mọi trở ngại. Yếu tố tinh thần này là một trong những điều rất quan trọng giúp chúng ta định hướng tương lai.

Điều thứ ba chúng ta phải cân nhắc trước khi đưa ra quyết định lựa chọn nghề nghiệp cho mình là yếu tố tài chính. Chúng ta đừng lo đến những khó khăn về kinh tế trong quá trình học tập. Bởi lẽ cha mẹ vẫn sẽ tiếp lục hỗ trợ chúng ta. Hơn nữa, nếu phấn đấu học tốt, các bạn sẽ có cơ hội nhận được học bổng. Hoặc nếu thu xếp được thời gian, chúng ta có thể tìm thêm những việc làm phù hợp. Hiện nay, Nhà nước ta cũng có những chính sách hỗ trợ cho sinh viên các gia đình khó khăn được vay vốn để học tập… Tôi muốn nói đến khả năng tài chính mà ngành nghề tương lai sẽ mang đến cho bạn. Cần phải xác định xem việc làm đó có mang lại nguồn tài chính đáng kể hay không?. Bởi lẽ, suy cho cùng, tiền bạc không chỉ giải quyết những nhu cầu căn cơ nhất của đời sống, mà còn kích thích khả năng làm việc của con người.

Trả lời được những câu hỏi cho riêng mình rồi, bạn cũng nên tham khảo ý kiến người thân trong gia đình, các thầy cô và cả bạn bè của mình nữa. Ít nhất, những người thân vốn hiểu mình, sẽ cho mình lời khuyên về ngành nghề hợp với tính cách của mình. Thầy cô sẽ giúp mình định hướng ngành nghề phù hợp với lực học. còn bạn bè sẽ cho mình nhiều tham khảo bổ ích. Đừng ngại ngần khi lựa chọn của chúng ta không trùng khít với định hướng của cha mẹ. Khi chứng kiến chúng ta trưởng thành trong tương lai, cha mẹ sẽ hiểu tất cả. Biết kết hợp trả lời những câu hỏi trên, biết tự giải quyết hợp lí những mâu thuẫn của bản thân (ví dụ như mâu thuẫn giữa năng lực và ước mơ, mâu thuẫn giữa nguyện vọng cá nhân và ý muốn của cha mẹ…) chúng ta sẽ chọn cho mình được ngành nghề phù hợp.

Là học sinh trung học phổ thông, cũng như những bạn cùng trang lứa. song song với việc học tập, ôn luyện để chuẩn bị cho các kì thi sắp tới. Tôi luôn dành thời gian suy nghĩ nghiêm túc về vấn đề lựa chọn nghề nghiệp. Tôi luôn cân nhắc rất kĩ những câu hỏi đó để đưa ra câu trả lời hợp lí nhất. Và cuối cùng, tôi cũng đã tìm cho mình được ngành nghề phù hợp: ngành sư phạm. Bởi lẽ, xét cho đến cùng. Như mong muốn của tôi và gia đình, cũng như những cân nhắc về vấn đề kinh tế trong tương lai và năng lực của bản thân tôi đều đồng quy tại ngành nghề đó. Tôi không ngại bước đi trên lối mòn truyền thống ấy, bởi giờ đây và cả sau này nữa, tôi còn mãi tha thiết với “nghề cao quý” này.

Xưa các cụ nói "Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh", nghĩa là giỏi một nghề, sướng một đời. Tôi nghĩ, câu nói ấy đến nay vẫn còn lưu truyền giá trị. Cho dù bạn lựa chọn ngành nghề nào cho tương lai, khi đã đạt được mục tiêu rồi, hãy cố gắng để mình luôn đứng vị trí cao nhất trong lao động, công tác. Đó mới là đích đến cuối cùng, đích đến cao nhất của sự lựa chọn hôm nay.

Mẫu 5

Đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời, các bạn trẻ ai cũng mong muốn có một nghề nghiệp ổn định, trước hết là để kiếm sống, rồi để thể hiện năng lực, khẳng định vị trí của bản thân. Song, trước mắt kì thi Đại học, Cao đẳng, kì thi vào các trường dạy nghề đang đến gần, nhiều người vẫn đang băn khoăn lo nghỉ không biết nên chọn nghề như thế nào: Chọn nghề phù hợp với năng lực thực tế của bản thân, chọn nghề đang được ưa chuộng trong đời sống xã hội hay nhất quyết theo đuổi nghề bản thân thiết tha yêu thích?

Vấn đề này thật khó khăn đối với thế hộ chúng ta bởi tuổi trẻ còn thiếu kinh nghiệm, bồng bột, nông nổi để đưa ra quyết định thiếu chín chắn, làm phí đi nhiều thời gian, sức lực. Nghề nghiệp là vấn đề gắn bó lâu dài với đời sống mỗi cá nhân, chi cần chọn sai nghề ta sẽ phải trả giá.

Vậy phải lựa chọn nghề nghiệp như thế nào? Nghề nghiệp trước hết đòi hỏi con người phải có khả năng làm công việc đó. Tức là phải có hệ thống tri thức, kỹ năng kĩ xảo về công việc bạn lựa chọn. Có như vậy bạn mới làm việc có sản phẩm (vật chất hay phi vật chất). Hơn nữa, nghề nghiệp đòi hỏi sự ổn định. Bạn khó có thể nay làm nghề này mai làm nghề khác. Đặc biệt ngày nay, khi vấn đề chuyên môn hóa đang được chú trọng thì việc ổn định việc làm đi sâu tìm tòi, sáng tạo trong lao động càng được khuyến khích. Thay đổi việc làm, bạn sẽ bắt đầu lại những kiến thức mới, kĩ năng kĩ xảo mới, những quan hệ mới… Chừng ấy việc tiêu hao quá nhiều thời gian sức lực của bạn. Chưa kể những khả năng ấy sẽ giảm dần theo tuổi tác, bạn cũng sẽ lo có nhiều thời gian để lao động, hoặc lao động không có hiệu quả. Bên cạnh đó, tình cảm nghề nghiệp cũng là yếu tố quan trọng. Nó trở thành động lực để bạn say mê với việc làm của mình.

Như vậy, nếu chọn nghề dựa vào tiêu chí nghề nghiệp đang được ưa chuộng trong đời sống thì ta tưởng tượng xem? Ta biết rằng xã hội ngày nay đang vận động biến đổi không ngừng. Yêu cầu xã hội mỗi ngày mỗi khác. Mới cách dây khoảng hai chục năm, công nghiệp nặng còn thu hút sự tập trung khai thác của thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng thì ngày nay xã hội đem thành quả và tiềm năng công nghệ thông tin, dịch vụ xã hội, khoa học công nghệ… làm tiêu chí đánh giá sự phát triển của mỗi quốc gia, khu vực. Nói như vậy để thấy được sự lựa chọn này quá mạo hiềm! Bạn có chắc rằng minh sẵn sàng thay đổi nghề nghiệp theo chu kì 20 năm, 15 năm, 10 năm,… hay thậm chí là 5 năm, 4 năm… không? Đó là chưa kể đến việc liệu bạn có khả năng hoàn thành tốt công việc đó? Bạn có thực sự say mê với lựa chọn của mình? Thực tế, không ít người chạy theo nhu cầu của xã hội, thay đổi công việc cho họp với thời thế. Hậu quả là việc cũ chưa đem về lãi đã mất rất nhiều thời gian, sức lực, tiền bạc cho công việc mới. Mong bạn nhớ rằng: Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh!

Còn nếu bạn nhất quyết theo đuổi nghề mà mình thiết tha yêu thích thì phải tính đến năng lực của bản thân mình. Tình cảm nghề nghiệp là yếu tô không thể thiếu song năng lực lại là yếu tố cần cho mọi công việc. Bạn yêu thích thơ văn, bạn mong muốn trờ thành nhà văn nhưng những gì bạn viết ra người đọc không thể hiểu; hay nó nhạt nheo vô vị. Khi ấy, bạn bị lạc lõng, bất lực bên bờ cát dài của con chữ. Bạn bế tắc hoàn toàn. Lựa chọn con đường này, bạn sa vào tình cảm “Lực bất tòng tâm” đau khổ vô cùng. Chẳng những đời sống kinh tế bị khốn cùng, mà tâm hồn bạn cùng bị chất vấn day dứt không yên. Lúc đó, tình yêu nghề nghiệp trở thành gánh nặng ghìm bước chân bạn trên đường đời.

Chốt lại mọi con đường, hướng lựa chọn nghề phù hợp với năng lực thực tế, hợp lí và khả thi hơn cả. Có năng lực, điều đó hứa hẹn thành công trong công việc của bạn. Cũng có nghĩa nó mở ra khả năng đạt mức cao trong đời sống vật chất. Hội tụ lại mọi điều, bạn được xã hội tôn vinh và trở thành người thành dạt. Một chút nhạy bén với thị trường, một chút khả năng tính toán, ngoại giao, quan hệ,… bấy nhiêu điều đủ tạo nên năng lực một nhà kinh doanh có tài. Năng động, sắc sảo, tinh tế, thẳng thắn cộng với khả năng “viết lách” và vốn sống phong phú – đó là những gì cần có ở một nhà báo tài ba,… Nhắc đến nghề nghiệp là nhắc đến công việc; nhắc đến công việc là nhắc đến khả năng làm việc. Vậy là gì nếu không phải là yếu tố năng lực khi lựa chọn nghề nghiệp cho tương lai.

Cũng có thể nghề nghiệp bạn có khả nâng không “thịnh hành” lắm trong xã hội. Giới sinh viên từng “lưu truyền” câu nói: Nhất Y, nhì Dược, tạm dược Bách khoa, bỏ qua Sư phạm. Như vậy không có nghĩa xã hội không cần đến nghề của bạn cũng như cuộc sống không thế thiếu những người thầy. Quan trọng là bạn biết nổ lực giành lấy những thành công trong lĩnh vực của mình. Xã hội có thể “bỏ qua” nhưng là bỏ những kẻ bất tài, kém chí. Thực tế, mỗi ngành nghề đóng một vai trò khác nhau trong đời sống, thiếu đi một trong số đó xã hội sẽ khủng hoảng rối loạn. Vậy bạn cần khẳng định mình là ai trong giới của mình.

Tình cảm là thứ không thể gò ép, bắt buộc. Song cũng cần nhìn nhận rằng bất cứ nghề nào cũng có cái hay, cái đẹp, cái cao quý riêng của mình. Chẳng có nghề nghiệp chân chính nào hèn kém cả. Bất cứ nghề nào ta bỏ ra mồ hôi, công sức, thì đều đáng trân trọng. Bỏ ra một chút thời gian để tìm hiểu về nghề ta sẽ thấy được vẻ đẹp và tầm quan trọng của nó. Từ đó sẽ nảy sinh tình cảm mến yêu quý trọng. Có ai không tự hào khi mình là giáo viên – là những kĩ sư tâm hồn đi gieo những mầm sống cho đời? Có ai không tự hào khi mình là người công nhân xây cầu, bắc những nhịp yêu thương, đi nối những bờ ánh sáng?… Và ai ai cũng tự hào khi mình lao động, kiếm sống bằng đôi bàn tay chân chính, bằng khối óc trong sạch của bản thân mình.

Cũng cần nói rằng, trong thực tế có rất nhiều bạn khi lựa chọn nghề nghiệp phải chịu nhưng sức ép từ phía gia đình. Lại có bạn lựa chọn mà không hề suy nghĩ hay suy nghĩ viễn vông, vượt quá tầm khả năng… Những điều ấy cũng chẳng khác gì lựa chọn theo yêu cầu của xã hội hay chạy theo ham muốn cá nhân. Chúng chỉ khiến ta thỏa mãn tâm lí trong một thời gian ngắn để rồi phải trả giá cả cuộc đời lao động của mình.

Công việc, nghề nghiệp cần dược định hướng sớm để mỗi cá nhân có hướng chuẩn bị hành trang về tri thức, kỹ năng kĩ xảo. Đó là những yếu tố sẽ tạo nên những thành công bứt phá trong sự nghiệp mỗi con người. Lựa chọn nghề nghiệp cần dựa trên sự két hợp hài hòa giữa năng lực và sở thích trong đó năng lực đóng vai trò quyết định.

Mẫu 6

Với mỗi chúng ta, sau khi kết thúc những năm tháng trên ghế nhà trường, mỗi người lại lựa chọn cho mình một con đường riêng để đi tới thành công. Nhưng “Một thực tế phổ biến hiện nay là với đa phần giới trẻ các trường nghề chỉ được coi là lựa chọn cuối cùng khi giấc mơ gõ cửa các trường đại học của họ không đạt được”.

Việt Nam là một đất nước nông nghiệp phải trải qua rất nhiều vất vả, khó nhọc, lao động mệt mỏi mới mong có được cuộc sống đầy đủ. Do đó, suy nghĩ và quan điểm cho rằng: chỉ HỌC, HỌC và HỌC mới có thể giúp mình phát triển, thoát khỏi sự nghèo khó sau lũy tre làng đã trở thành quan niệm ăn sâu vào tiềm thức và suy nghĩ của mỗi người. Vì vậy, đại học luôn là mục tiêu cao nhất và là nơi duy nhất được mọi người theo đuổi, cố gắng mọi giá để đạt được.

Nhưng không phải ai cũng có đủ điều kiện hay may mắn để bước vào cánh cửa đó. Và khi niềm hy vọng bị dập tắt thì nhiều bạn trẻ mang theo sự chán nản, buông xuôi, thất vọng để lựa chọn theo học những trường nghề. Nếu các trường đại học tập trung đào tạo về tri thức nghiên cứu thì kĩ năng là mục tiêu đào tạo của các trường dạy nghề. Nếu xét trên các phương diện thì đây là hai yếu tố chủ đạo để phát triển kinh tế và đều được đề cao như nhau. Nhưng ở Việt Nam thì nghề chỉ được coi là “Chiếu dưới”. Đây không phải một hiện tượng đơn lẻ mà phổ biến trong cả nước. Nói cách khác, nhiều suy nghĩ tiêu cực còn nghĩ rằng vào trường nghề là một thất bại cực kì nặng nề.

Điều này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trước hết đó là nhận thức. Chúng ta vẫn chưa thoát khỏi được quan niệm học nghề chỉ dành cho những công việc chân tay vất vả, phục vụ những công việc thiên về thể lực, ít cần đến nghiên cứu hay sáng tạo. Chưa tính đến thực tế hay hiệu quả công việc, trong các cuộc thi quốc tế, Việt Nam chỉ luôn đạt giải và thành tích cao ở những môn thi về lý thuyết còn những bộ môn yêu cầu kĩ năng thì nước ta vẫn rất hiếm khi được vinh danh. Thiết nghĩ, chúng ta cần thay đổi về cả nhận thức và hành động để xóa bỏ ranh giới giữa học đại học và học nghề.

Chính sách phát triển nên chú trọng đầu tư thêm cho các trường đào tạo nghề để tạo điều kiện tốt nhất cho việc học tập, thực hành của học viên, giúp đào tạo được nguồn nhân lực có tay nghề cao. Mỗi người cũng cần thay đổi nhận thức của mình. Dù là phát triển, đóng góp về tri thức hay lao động để tạo ra những sản phẩm hữu hình, có giá trị và thiết thực thì đều được trân trọng và có một vị trí như nhau.

Đã đến lúc loại bỏ quan niệm chỉ đại học mới mang lại hạnh phúc và thành công. Hãy cùng thay đổi để các trường nghề trở thành một trong những lựa chọn tích cực của thế hệ trẻ thay vì con đường tạm thời, mang tính giải pháp khi cánh cửa đại học khép lại.

Hùng Cường