Bài văn mẫu nghị luận xã hội về thực trạng ngôn ngữ giao tiếp của học sinh hiện nay

Đề bài: Anh/Chị có suy nghĩ thế nào về thực trạng ngôn ngữ giao tiếp của học sinh hiện nay

Dàn ý

I. Mở bài:

- Cùng với quá trình hội nhập thế giới, sự giao thoa văn hóa xã hội đòi hỏi ngôn ngữ phải có những thay đổi để đáp ứng các nhu cầu giao tiếp mới. Vì thế từ khi nước ta bắt đầu hội nhập thì ngôn ngữ cũng dần dần xuất hiện những hiện tượng mới mẻ. Những từ ngữ mới, cách diễn đạt mới được hình thành để thêm vào những khái niệm, ngữ nghĩa mà trong vốn tiếng Việt trước đó còn thiếu vắng. Cùng với mặt tích cực ấy, mặt tiêu cực cũng biểu hiện với không ít các cách nói, cách viết “khác lạ” trong giới trẻ làm mất đi hoàn toàn bản sắc vốn có của tiếng Việt.

II. Thân bài:

* Giải thích

- Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất của con người và xã hội loài người, đảm bảo một mặt truyền đạt và hiểu biết lẫn nhau của các thành viên xã hội. Ngôn ngữ không chỉ truyền đạt thông tin mà còn tác động đến nhân cách, hình thành nhân cách và biến đổi theo chiều hướng tốt hoặc xấu.

- Ngôn ngữ không chỉ là tấm gương phản chiếu thụ động đời sống xung quanh mà còn can thiệp vào bức tranh thế giới nhân cách, và văn hóa ngôn ngữ của nó, đặt vào nó nhãn quan thế giới, chỉnh sửa, làm biến đổi nhân cách một cách hợp lý.

* Thực trạng văn hóa ngôn ngữ giao tiếp ở giới trẻ hiện nay

- Trào lưu, “mốt” sử dụng tiếng lóng, ngoại ngữ, ngôn ngữ @ để giao tiếp trở thành yếu tố để muốn tự khẳng định đẳng cấp của mình đang xâm nhập và lan tỏa ở giới trẻ hiện nay.

- Xu hướng lệch chuẩn văn hóa ngôn ngữ trong giao tiếp của giới trẻ biểu hiện dưới các dạng:

Lạm dụng quá nhiều tiếng lóng, từ địa phương cũng như vay mượn từ nước ngoài.

Những hiện tượng biến đổi ngôn ngữ Tiếng Việt như: gọi đơn vị tiền tệ bằng “k”, chê người khác là “cùi bắp”, hoặc nhại âm, cắt âm…có biểu hiện lệch chuẩn.

Ngôn ngữ “Chat” có nhiều kiểu viết tối nghĩa, hoặc biến âm, hoặc biến nghĩa cẩu thả.

Hiện tượng nói tục chửi bậy đã trở nên phổ biến mở mọi lớp người, nhưng đặc biệt nghiêm trọng trong thế hệ trẻ.

* Hậu quả

- Trước hết, không thể phủ nhận rằng, việc sử dụng tiếng lóng, ngôn ngữ nước ngoài cũng có tác dụng nhất định như: khả năng truyền đạt thông tin nhanh, tiết kiệm thời gian (chủ yếu dùng ký hiệu, viết tắt), có những yếu tố sáng tạo… làm cho hoạt động giao tiếp cũng phong phú hơn.

- Tuy nhiên, lạm dụng tiếng lóng, tiếng nước ngoài hiện nay ở giới trẻ khiến cho tiếng Việt có nguy cơ bị xâm hại xét về phương diện văn hóa ngôn ngữ.

Làm cho ngôn ngữ dân tộc bị méo mó, mất giá trị văn hóa của tiếng Việt, mất bản sắc văn hóa ngôn ngữ nước nhà.

Làm mất đi sự trong sáng của Tiếng Việt và gây ảnh hưởng nguy hại đối với văn hóa ứng xử của con người.

* Nguyên nhân

- Sự bùng nổ của công nghệ thông tin là mảnh đất để lệch chuẩn văn hóa ngôn ngữ có cơ hội phát triển (Internet, điện thoại…).

- Sự buông lỏng, thiếu sự quản lý chặt chẽ các trang báo mạng xã hội, các thông tin quảng cáo và kiểm duyệt các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là truyền hình:

Các phương tiện thông tin đại chúng trong xã hội gây ảnh hưởng lớn đối với sự hình thành các giá trị, thế giới quan, đạo đức của thế hệ trẻ. Việc tiếp cận các văn hóa phẩm lệch lạc dễ dàng khiến cho giới trẻ mất kiểm soát bản thân.

Một số báo cũng đang ra sức cổ xúy cho sự lệch lạc văn hóa ngôn ngữ ở giới trẻ qua những bài viết lạm dụng một cách có ý thức nhằm câu khách, gây ấn tượng đối với độc giả trẻ. Đặc biệt là hiện tượng ăn theo sự kiện, vụ lợi của các kênh truyền hình vô tình biến một hình tượng lệch lạc trở thành trào lưu nóng, thu hút giới trẻ quan tâm và bắt chước.

- Mặt khác, các nhạc phẩm của các ban nhạc, lời của các bài hát sử dụng từ ngữ thiếu chuẩn mực, chạy theo thời thượng.

* Giải pháp

- Về phía gia đình: Bố mẹ phải làm gương trong việc sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ cũng như tiếng nước ngoài; những lệch lạc trong văn hóa ngôn ngữ (viết, nói, giao tiếp) trẻ tiếp thu, bắt chước rất nhanh.

- Về phía nhà trường, xã hội:

Giáo dục học sinh ý thức bảo vệ sự trong sáng tiếng Việt khi giao tiếp qua điện thoại, mạng xã hội; tự trau dồi và làm phong phú vốn ngôn ngữ cả tiếng Việt và tiếng nước ngoài để nâng tầm văn hóa trong giao tiếp và tư duy; dạy đúng chuẩn tiếng Việt; không sử dụng tiếng lóng khi giao tiếp với học sinh… Không sử dụng sách giáo khoa, từ điển kém chất lượng và có nhiều sai sót; nghiêm cấm các hành vi chửi bậy, nói bậy trong nhà trường.

Phải có những biện pháp cứng rắn để bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt. Kiên quyết loại bỏ những chương trình phát sóng trên truyền hình không đảm bảo chất lượng và trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc. Kiểm soát chặt chẽ thông tin mạng, sàng lọc thông tin kỹ lưỡng trước khi người đọc tiếp cận.

- Mỗi học sinh tự trau dồi và rèn luyện tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài để có vốn từ phong phú và sử dụng đúng chuẩn mực. Không nên chạy theo lối giao tiếp dễ dãi, lệch lạc mà làm mất đi văn hóa giao tiếp của chính mình.

* Bài học nhận thức và hành động

- Nhận thức: giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt là trách nhiệm, nghĩa vụ của mọi công dân nước Việt, đặc biệt là thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước, cũng là đối tượng nhạy cảm nhất với cái mới – càng cần tỉnh táo, bản lĩnh trước thời hội nhập, để góp phần giữ vững bản sắc ngôn ngữ dân tộc mình.

- Hành động:

Luôn ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, rèn luyện ngôn ngữ giao tiếp, vận dụng đúng đắn các phương tiện giao tiếp trong cuộc sống cũng như trong học tập.

Luôn cập nhật, tiếp thu có chọn lọc những giá trị mới của thời hiện đại; hòa nhập nhưng vẫn giữ được phẩm chất trong sáng của người học sinh.

III. Kết bài:

Vấn đề văn hóa ngôn ngữ và giáo dục văn hóa ngôn ngữ cho thế hệ trẻ trong giai đoạn hiện nay đã trở thành vấn đề cấp bách, cần sự chung tay của các lực lượng xã hội. Là chủ thể của nhận thức và hành động, giới trẻ đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc góp phần giữ gìn sự trong sáng và giàu đẹp của tiếng Việt trên cơ sở “kế thừa và phát huy truyền thống đi đôi với việc sáng tạo những giá trị mới phù hợp với tinh thần thời đại…”.

Viết đoạn văn 200 chữ nghị luận về thực trạng ngôn ngữ giao tiếp của học sinh hiện nay

Sáng tạo ngôn ngữ mới, góp phần thúc đẩy ngôn ngữ dân tộc phát triển, đáp ứng yêu cầu giao tiếp của con người trong thời đại mới là một việc làm hữu ích và rất cần thiết. Song, nếu sự sáng tạo mà không tuân thủ các nguyên tác cấu thành ngôn ngữ, đi ngược lại thuần phong mỹ tục thì đây là một sự phá hoại ngôn ngữ, cần phải lên án. Việc sử dụng ngôn ngữ lứa tuổi mới lớn (teen) đặt ra cho chúng ta nhiều vấn đề đáng suy nghĩ. Một thực trạng cho thấy ngày nay năng lực sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp thậm chí là trong học tập của các bạn trẻ rất kém. Không những sử dụng không đúng chức năng ngôn ngữ mà lối giao tiếp còn bộ lộ sự thô lỗ, thiếu lịch sự tế nhị. Nhiều từ ngữ tốt đẹp không còn được sử dụng nữa, thay vào đó là lớp từ ngữ mới có kết cấu ngữ pháp lỏng lẻo, ý nghĩa thiếu rõ ràng, trong sáng, sử dụng cẩu thả, tùy tiện, từ đó hàm nghĩa cũng không mấy tích cực. Việc sử dụng ngôn ngữ thiếu chuẩn mực trong giao tiếp làm nảy sinh bạo lực trong xã hội . Chỉ vì lời nói mà làm nảy sinh mâu thuẫn ,dẫn đến nhiều cuộc xung đột quyết liệt để lại hậu quả đáng tiếc. Trước trào lưu sử dụng tiếng lóng, lạm dụng tiếng nước ngoài hiện nay ở giới trẻ, tiếng Việt đang có nguy cơ bị xâm hại xét về phương diện văn hóa ngôn ngữ. Mặt khác, do các phương tiện thông tin đại chúng, truyền hình có ảnh hưởng đối với sự hình thành các giá trị, thế giới quan, đạo đức của thế hệ trẻ. Một số báo cũng đang ra sức cổ xúy cho sự lệch lạc văn hóa ngôn ngữ ở giới trẻ qua những bài viết lạm dụng một cách có ý thức nhằm câu khách, gây ấn tượng đối với độc giả trẻ. Trước thực trạng ấy, việc giáo dục văn hóa ngôn ngữ cho thế hệ trẻ trở thành nhiệm vụ cấp bách, cần sự chung tay của các lực lượng xã hội trong việc góp phần giữ gìn sự trong sáng và giàu đẹp của tiếng Việt trên cơ sở “kế thừa và phát huy truyền thống đi đôi với việc sáng tạo những giá trị mới phù hợp với tinh thần thời đại”.

Top 7 bài nghị luận về thực trạng ngôn ngữ giao tiếp của học sinh hiện nay hay nhất

Mẫu 1

Ngôn ngữ là một công cụ quan trọng của giao tiếp, thông qua ngôn ngữ mà con người thêm hiểu về nhau hơn. Không phải ai cũng có thể sử dụng ngôn ngữ một cách khéo léo, nghệ thuật thế nhưng sử dụng ngôn ngữ một cách lịch sự, chừng mực thì là điều hoàn toàn trong khả năng của mỗi người. Đối với các bạn học sinh hiện nay, vấn đề sử dụng ngôn ngữ giao tiếp đang là một vấn đề có nhiều bất cập tồn tại.

Ngôn ngữ là lời ăn tiếng nói mỗi người gửi đến với người xung quanh. Việc sử dụng ngôn ngữ của mọi người đều nhằm biểu đạt ý tứ, thái độ của người ấy đối với đối phương. Thế nhưng có một hiện thực là hiện nay các bạn học sinh dường như sử dụng ngôn ngữ một cách rất thiếu tế nhị, không chắt lọc.

Trong xã hội hiện nay, đặc biệt là ở môi trường học đường xuất hiện một khái niệm tiếng “lóng”, ấy là những phương ngữ được các bạn sử dụng thay cho các khái niệm thông thường để biểu đạt ý tứ của bản thân. Tiếng lóng dần phát triển với một tốc độ chóng mặt và lây lan trong môi trường học đường. Các bạn học sinh sử dụng tiếng lóng rất nhiều, nhiều đến nỗi nó trở nên thân thiết, quen thuộc như lời ăn tiếng nói hàng ngày.

Không chỉ sử dụng tiếng lóng, các bạn còn thường dùng những ngôn ngữ tuổi teen, từ ngữ bậy bạ để giao tiếp cùng nhau. Khi nói chuyện thì văn tục chửi bậy, (hiện tượng nói tục chửi thề ngày càng nhiều trong giao tiếp của học sinh). Đi trên đường, cứ gặp những nhóm học sinh đi cùng nhau là người ta rất hay nghe thấy những lời nói không văn vẻ gì.

Tiếng lóng cùng các khái niệm mới được các bạn thêm nếm một cách bừa bãi trong khi ngôn ngữ dân tộc lại dần mất đi. Đa phần các bạn học sinh hiện nay không biết sử dụng thành ngữ, tục ngữ. Nhiều khái niệm rất đỗi bình thường trong giao tiếp thì các bạn lại bỡ ngỡ, không hiểu nghĩa. Thấy người ta dùng từ “thành kính phân ưu” khi chia buồn, có bạn học sinh ngơ ngác bảo “lần đầu em được nghe từ này, có nghĩa là gì”. Ngoài ra, tình trạng nói chuyện với người lớn thì tình trạng nói trống không, dùng các từ không phù hợp văn cảnh cũng xuất hiện thường xuyên.

Ngôn ngữ vốn là bản sắc, là tinh hoa văn hóa của dân tộc. Trong ngôn ngữ chất chứa nền văn minh văn hiến lâu đời, chứa đựng nét văn hóa đạo đức tốt đẹp của dân tộc ta. Nếu để ngôn ngữ mai một, biến chất thì cũng chính là làm ảnh hưởng tới nền văn hóa của dân tộc. Không những vậy, việc sử dụng ngôn ngữ không đúng cách, không đúng hoàn cảnh còn khiến cho hình ảnh các bạn học sinh trở nên xấu xí, kém văn hóa trong mắt của mọi người.

Lời ăn tiếng nói không chỉ đóng vai trò làm đẹp mỗi con người mà thông qua đó con người có thể thể hiện sự tôn trọng đối phương, thái độ lịch sự của bản thân. Không phải bỗng dưng mà cha ông ta đã dạy Học ăn học nói, học gói học mở. Việc học nói ở đây không chỉ là học để biết nói mà quan trọng là học để nói thế nào thật lễ phép, khéo léo.

Muốn làm được những điều trên mỗi bạn học sinh phải chủ động, lắng nghe và học hỏi tích cực sử dụng những từ ngữ hay, đẹp. Trong giao tiếp hàng ngày, các bạn phải chú ý lễ phép đối với người trên, không dùng những từ ngữ tục tĩu, không sử dụng tiếng lóng, lạm dụng tiếng nước ngoài mà dần quên mất đi tiếng nói dân tộc. Các bạn nên biết rằng tiếng Việt còn là dân tộc còn, hãy chung tay giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt để làm đẹp thêm cho nền văn hóa của dân tộc, giữ gìn bản sắc nước nhà.

Mẫu 2

Giao tiếp là điều kiện tồn tại của con người, thông qua giao tiếp cá nhân gia nhập vào các mối quan hệ xã hội, tiếp thu nền văn hóa xã hội lịch sử, biến nó thành cái riêng của mình, đồng thời cũng góp phần vào sự phát triển văn hóa chung. Xã hội phát triển, khoa học kỹ thuật càng hiện đại càng ảnh hưởng đến hành vi, sự suy nghĩ và cuộc sống con người nên mối quan hệ giữa con người với con người càng được quan tâm, vì thế giao tiếp được xem là vấn đề thời sự trong nhiều lĩnh vực, nhất là những lĩnh vực làm việc trực tiếp với con người như giáo dục, dạy học, ngoại giao… Ngày nay giao tiếp là phương tiện để con người hợp tác cùng nhau, hướng tới mục đích bình đẳng, hạnh phúc. Nhu cầu giao tiếp là nhu cầu quan trọng của con người. Để thỏa mãn nhu cầu giao tiếp và tiến hành giao tiếp có kết quả, con người cần có kỹ năng giao tiếp.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của ngôn ngữ, sự giao thoa giữa các nền văn hóa và cơn lốc phát triển, hội nhập nền kinh tế trên thế giới cũng đã tạo ra một thế giới ảo - thế giới mạng Internet - nơi mà giới trẻ nói chung và đội ngũ sinh viên nói chung sử dụng một thứ ngôn ngữ riêng, thứ ngôn ngữ “không đụng hàng” mà chúng ta thường hay gọi đó là “ngôn ngữ tuổi teen”, “ngôn ngữ thời @”, “tiếng Việt trong ngoặc kép” hay “ngôn ngữ sinh viên”... Hiện nay loại ngôn ngữ này đã, đang và sẽ lan truyền ngày càng rộng rãi trong giới trẻ, đặc biệt là giới sinh viên. Nhiều người cho rằng chẳng thể hiểu nổi sinh viên nghĩ gì và viết những gì trên các chatroom, blog, các diễn đàn dành cho họ... Chính vì thế, đã có không ít các ý kiến trái chiều về việc sử dụng loại ngôn ngữ này xuất hiện nhiều trên các mặt báo, các phương tiện thông tin đại chúng và ngay cả trên các diễn đàn tuổi trẻ. Kiểu sử dụng ngôn ngữ này lan tràn hầu hết trên các diễn đàn, nhật kí trực tuyến nhất là khi tán gẫu qua mạng, tin nhắn điện thoại. Đối tượng sử dụng chủ yếu là giới trẻ trong đó phần lớn là sinh viên. Mối nguy hại lớn chính là ngôn ngữ này lan vào nhà trường một cách âm thầm. Kiểu ngôn ngữ khó hiểu như vậy hiện đang được sinh viên sử dụng ngày càng phổ biến trong việc giao tiếp, nó xa lạ với tiếng phổ thông và cũng chẳng giống với một ngôn ngữ nào trên thế giới. Nó bao gồm những ký hiệu phức tạp, tiếng lóng, xen lẫn ngoại ngữ và đặc biệt là nhiều từ được viết theo âm đọc, nhưng lại bị biến tướng một cách cực kỳ sai chính tả. Văn hóa ngôn ngữ của ấy còn gọi là “ngôn ngữ teen, ngôn ngữ sinh viên” đang là vấn đề nóng trong xã hội, tuy nó không ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế hay tính mạng con người nhưng về lâu dài nó sẽ hủy hoại đến nền văn hóa của quốc gia chúng ta. Từ tầm quan trọng và thực tiễn trên chúng tôi lựa chọn nội dung: Bàn về việc sử dụng ngôn ngữ giao tiếp của sinh viên hiện nay.

Khi xã hội phát triển, quyền tự do ngôn luận của con người ngày càng được bảo vệ. Bên cạnh việc sử dụng ngôn ngữ hay, đẹp, giàu tính văn chương thì cũng nảy sinh vấn đề lệch chuẩn trong giao tiếp, đặc biệt phổ biến với giới trẻ nói chung và sinh viên nói riêng. Xu hướng lệch chuẩn văn hóa ngôn ngữ biểu hiện dưới nhiều dạng khác nhau. Một thực trạng cho thấy ngày nay năng lực sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp của sinh viên rất kém. Tình trạng này còn biểu hiển cả trong học tập. Không những sử dụng không đúng chức năng ngôn ngữ mà lối giao tiếp còn bộ lộ sự thô lỗ, thiếu lịch sự tế nhị. Sinh viên ngày nay làm dụng quá nhiều tiếng lóng, tiếng bồi trong giao tiếp. Điều này trước đây ít thấy hoặc không thấy xuất hiện. Việc giao tiếp kém còn thể hiện cả bằng hành vi và lối sống.

Không thể đổ lỗi cho quá trình hội nhập quốc tế hay sự phát triển công nghệ thông tin. Trước đây, khi nền văn hóa phương Tây ồ ạt xâm nhập vào nước ta thông qua các nhà truyền giáo, người Pháp hay người Mỹ, có làm cho ngôn ngữ giao tiếp nước ta thay đổi nhưng theo chiều hướng tích cực. Nó bổ sung vào hệ thống từ vựng và làm trong sáng thêm Tiếng Việt dựa trên các nguyên tắc chuẩn mực. Còn ngày nay, với ý thức sử dụng ngôn ngữ tùy tiện, cẩu thả, thiếu trách nhiệm của sinh viên làm cho ngôn ngữ giao tiếp bị xáo trộn, tối nghĩa, thậm chí còn dung tục.

Có thể đưa ra một vài minh chứng rõ ràng về hiện tượng này. Thay vì nói “đồng ý” sinh viên lại dùng “ok”, “tình yêu” thành “tềnh iu”, biến đơn vị ngàn trong tiền tệ thành “k”. Chê bai ai thì gọi là “cùi bắp”, “cục gạch”, “sến”. Lại còn lối bắt chước thành ngữ tạo nên những cụm từ vô nghĩa như: “chán như con gián”, “ghét như con bọ chét”, “nhỏ như con thỏ”, “xinh như yêu tinh” Hay lối chơi chữ dung tục, khiếm nhã như: “tốc độ bàn thờ” (tốc độ chết người), “báo lá cải” (tờ báo tự phát), “tin vịt” (không đáng tin cậy), “óc chó” (ngu ngốc), “hại não” (khó hiểu), “thiếu muối” (ngu dốt),

Bên cạnh tiếng lóng, tiếng bồi, lối viết tắt còn xuất hiện vấn đề chửi tục, nói bậy không chỉ khiến cho tiếng Việt bị vẩn đục mà còn đáng báo động nữa là tình trạng giới trẻ sử dụng “ký hiệu” đang trở nên phổ biến. Việc các bạn sinh viên dùng ký hiệu tràn lan, “tây, ta” lẫn lộn khiến cho cả các nhà ngôn ngữ học cũng phải “bó tay”. Trong thời đại thông tin hiện nay, việc sử dụng các ký hiệu đơn giản là không sai. Nhưng điều đáng nói là họ đã lầm lẫn khi biến nó thành ký hiệu chung để nói hoặc viết ở mọi nơi, mọi lúc. Tiếng Việt đang bị bóp méo và xâm phạm đến đáng sợ. Tương lai của nó sẽ đi đến đâu, dưới bàn tay của “sinh viên”, những chủ nhân tương lai của đất nước. Từ “bóp méo” ở đây mang cả nghĩa đen và nghĩa bóng. Những thực tế làm chúng ta cảm thấy thương cho ngôn ngữ của dân tộc Việt Nam… - Tiếng Việt bị vẩn đục, bị lạm dụng: Từ xưa, ông bà đã chú trọng rèn dạy lời ăn tiếng nói, rằng “tiên học lễ, hậu học văn”, “học ăn, học nói, học gói, học mở”. Khi còn đi học, việc không nói tục, chửi thề là một trong những tiêu chuẩn thi đua hạnh kiểm ở trường. Vậy mà hiện nay, nhiều người có trình độ văn hóa đang tự biến mình thành người thiếu văn hóa. Khi nói tục, chửi thề, các em học sinh đang cố tình làm vấy bẩn tiếng Việt vốn vô cùng đẹp đẽ và thiêng liêng. Chắc chắn ai cũng phải thừa nhận rằng chuyện chửi thề, văng tục là một thói xấu, không văn hóa. Thế nhưng lại có không ít các bạn sinh viên thường xuyên có những “phát ngôn khiến nhiều người phải giật mình và cảm thấy khó chịu, hơn hết là lo lắng rằng văn minh của họ ngày càng “ngắn” dần. Nhiều bạn sinh viên coi chửi bậy là sành điệu, không văng tục nói không lưu loát. Khi bực dọc một vấn đề nào đó họ chửi; bị điểm kém: chửi; không thích đứa bạn ngồi cùng bàn: chửi; không đến được buổi hẹn với bạn bè: chửi, thậm chí còn chửi yêu để bày tỏ tình cảm. Trong các câu chuyện phiếm và cả chuyện nghiêm túc, sinh viên cũng vận dụng triệt để từ bậy thay thế câu thông thường. Họ coi việc chửi bậy là để xả stress, xả bức xúc, thể hiện cảm xúc…, ai không biết chửi sẽ rất “quê”. "Chửi bậy" đã trở thành chủ đề nóng trên nhiều diễn đàn của các trường, học viện trên các trang blog. Vấn đề này đã được tranh luận rất thẳng thắn và đã có rất nhiều ý kiến trái chiều. Một số sinh viên tỏ ra ủng hộ, thông cảm, thậm chí coi chửi bậy là “một phần tất yếu”. Nhưng cũng có một vài ý kiến tỏ ra hoài nghi, lo lắng,

Bên cạnh đó sinh viên còn sử dụng phổ biến tiếng Việt không dấu: Đơn giản là những kiểu viết không có dấu thanh. Nhiều người nghĩ viết thế cho nó nhanh gọn nhẹ, vả lại biết tiếng với nhau cả rồi, chẳng lẽ không dịch được? Nhưng hãy nghĩ lại: ví dụ như dòng chữ không dấu dưới đây: “Ban that la dam dang” – nên hiểu “Bạn thật là đảm đang” hay “Bạn thật là dâm đãng” đây??? Một tập hợp những con chữ không có dấu, phải dịch chán mới hiểu. Hay một nữ sinh viên nhắn cho bạn: “Tau pun ngu we” (Tao buồn ngủ quá). Tin nhắn trả lời: “Bit oj, mey mep nhu heo hem bik seo pun ngu lu’m tje?” (Biết rồi, mày mập như heo không biết sao buồn ngủ lắm thế). - Sự biến dạng của những từ ngữ, chữ viết: Qua tìm hiểu được biết đây là “mốt” ngôn ngữ riêng của giới trẻ. Đọc một đoạn tin nhắn trên điện thoại di động, lướt qua vài trang blog hoặc diễn đàn của giới trẻ, dễ dàng bắt gặp những mẩu đối thoại khác người. Thật là nực cười cho những kiểu viết quái gở: từ “rồi” viết thành “roài”, “không” thành “hông”, “hem”, “biết” thành “bít”. Ồ, hãy thử lắp vào một câu xem: “The la cau hem bit roai, hihi” Nhưng, đó chỉ là những kiểu thay đổi “sơ khai”. Hẳn trí tuệ luôn luôn phát triển và họ dành nó để cho ra đời những đứa con tinh thần quái gở hơn, từ “bóp méo” đến lúc này đã có thể dùng theo nghĩa vốn có của nó. Chữ “a” viết thành 4, chữ e viết thành 3, i thành j, g đổi sang 9, o thành 0, c thành k, b thành p …

Hiện nay Internet, điện thoại di động đang lan truyền toàn cầu, từ thành thị tới thôn quê, thậm chí cả vùng sâu vùng xa nữa, mà đa số sinh viên sử dụng điện thoại thông minh. Vì vậy, sinh viên có thể kết nối với nhau mọi lúc, mọi nơi, và họ học hỏi, cập nhật ngôn ngữ cho nhau rất nhanh. Ngôn ngữ @ nhanh chóng có thể lan truyền khắp nơi và tạo ra một làn sóng mạnh mẽ. Phải chăng đó là sự ô nhiễm ngôn ngữ trong tiếng Việt. Ngôn ngữ @ đã đi quá giới hạn của văn hóa tiếng Việt.

Học cái tốt thì rất khó, nhưng học điều xấu thì lại rất dễ bởi “nghe quen tai, nói quen miệng”. Những ví dụ kể trên chỉ là một trong rất rất nhiều những hành vi xấu về ngôn ngữ trong giao tiếp của một bộ phận sinh viên hiện nay. Ông bà ta từng dạy con cháu rằng: “Học ăn, học nói, học gói, học mở”, lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau… Đáng buồn là một bộ phận sinh viên hiện nay, những người là chủ nhân tương lai của đất nước đã và đang làm “biến dạng” đi truyền thống tốt đẹp của cha ông.

Mẫu 3

Xã hội ngày càng phát triển, cùng với sự phát triển ấy là sự xâm lấn ngày càng sâu rộng của nhiều nền văn hóa khác nhau. Song song với sự phát triển đó là cái xấu và cái tốt. Chính sự đổi thay ấy đã ảnh hưởng nhiều đến con người, đặc biệt là giới trẻ – được coi là chủ nhân tương lai của đất nước. Sự ảnh hưởng ấy thể hiện một cách rõ ràng ở lối sống, cách ứng xử và đặc biệt nhất là ngôn ngữ của giới trẻ hiện nay. Vậy, lời ăn tiếng nói của giới trẻ của thế giới hiện đang đang như thế nào?

Có thể nói, thay đổi của giới trẻ không chỉ thể hiện ở cách ăn mặc, ở tóc tai, ở cách ứng xử mà thể hiện nhiều ở ngôn ngữ, ở lời ăn tiếng nói hàng ngày của các bạn. Ngôn ngữ “trong sáng” và “giàu có” của tiếng Việt đã được “thoát xác” hoàn toàn khỏi các quy chuẩn và hầu hết được giới trẻ thay bằng thứ ngôn ngữ không ai hiểu vì các bạn dùng tiếng lóng trong cộng đồng teen.

Người trẻ ngày nay không chọn cách ra sạp báo mua tờ Thanh niên, Tuổi trẻ, không mở thời sự để xem tin tức vào mỗi 19 giờ tối hàng ngày. Giới trẻ ngày nay, chỉ cần một chiếc laptop, một chiếc điện thoại là các em có thể nắm bắt toàn bộ thông tin, tin tức của thế giới. Thế nhưng, những vấn đề về thế giới, về quân sự, về chính trị, văn hóa của đất nước hay thế giới không phải là vấn đề mà các em quan tâm. Vì vậy, vốn hiểu biết thực tế của giới trẻ ngày càng hạn chế. Điều mà các em quan tâm khi lên mạng xã hội là thế giới sao, là các thần tượng, các câu chuyện tình yêu, là sao Hàn, là Sơn Tùng,.. và đi kèm theo việc sử dụng các mạng xã hội là sự biến đổi về ngôn ngữ, về cách ăn nói.

Vài năm trước, ra đời thứ ngôn ngữ xì tin, mà nói theo giới trẻ là “xj tyn”. Ban đầu, các em chỉ sử dụng ngôn ngữ này trong mạng xã hội, khi các em “chat” với nhau. Khi đó, “j” dần thay thế cho “gi”, “w” thay thế cho “qu”, “ko” thay thế cho “không”,… dần dần những thứ ngôn ngữ này được teen bê nguyên từ máy tính ta ngoài cuộc sống đời thực. Và càng ngày, các em càng sáng tạo ra nhiều thứ ngôn ngữ mới hơn, lạ hơn, để nói chuyện cho nhanh, để gõ cho tiện. Và các em nghĩ thế là sự sáng tạo. Đã qua rồi, cái thời kì tiếng Việt trong sáng. Giờ đây, các em nói chuyện với đủ các tiếng lóng, sử dụng tiếng Anh, tiếng Việt lẫn lộn, tiếng lóng được dùng một cách vô tội vạ. Chính tả tiếng Việt dường như các em không hề mảy may quan tâm đến. Thay vì nói “xin chào” thì các em lại nói “sin trào”, “quên” thành “cuen”, “Cho em xin hai chữ bình yên” sẽ biến thành “cko iem xyn hạ ckữ bỳnk yên”. Có thể nói rằng, ngôn ngữ của teen ngày càng rối rắm và phức tạp. Những người lớn, khi đọc được những câu chữ như thế này thường không thể hiểu được các bạn đang nói gì.

Bên cạnh việc sử dụng tiếng lóng, giới trẻ còn phát minh ra vô số các từ, các câu hay ho để sử dụng hàng ngày và các em cho thế là chất, là sáng tạo. Câu cửa miệng của giới trẻ bây giờ là “chém gió”, “sao phải xoắn”, “sao phải thốn”… Và rất nhiều, rất nhiều những từ ngữ khác chẳng hiểu là có ý nghĩa gì nhưng vẫn được các bạn sử dụng hàng ngày. Và tai hại là họ nghĩ như vậy là hay ho.

Đặc biệt, một hiện tượng đáng báo động trong ngôn ngữ của giới trẻ hiện nay đó là việc nói bậy, chửi tục. Các em nói bậy, chửi bậy rất nhiều, vô tổ chức. Điển hình là các từ “dm”, “dmm”,… và vô số các từ bậy bạ khác. Các bạn sử dụng nó như một ngôn ngữ hàng ngày. Các bạn có thể phun ra những từ không mấy đẹp đẽ đó mọi lúc mọi nơi cả khi bạn viết trên mạng xã hội và khi giao tiếp với nhau ở đời thực. Càng ngày thì những lời ăn tiếng nói thô tục lại càng được giới trẻ phát ngôn ra nhiều và nó trở thành lời ăn tiếng nói hàng ngày của các bạn. Đáng buồn thay là teen coi đó là những ngôn ngữ hoàn toàn bình thường, không có gì là xấu xa phải né tránh. Tôi có một người bạn, khi trò chuyện trên mạng xã hội, cô ấy thường dùng tiếng lóng, thường chửi bậy. Vì thế, mỗi lần chúng tôi đối thoại, tôi thường cảm thấy không thoải mái. Trước hết, vì những tiếng lóng mà bạn sử dụng tôi thường không hiểu được, nên gây ra cảm giác rất khó chịu. Và hơn nữa, tôi cảm thấy những gì không được hay ho phát ra từ bạn làm thấy mình không được tôn trọng. Mặc dù bạn nghĩ đó là những lời nói hoàn toàn bình thường.

Còn đâu việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt theo lời dạy của Bác Hồ vẫn căn dặn chúng ta. Vẫn biết rằng xã hội ngày càng phát triển, cuộc sống ngày càng hiện đại thì con người cần phải đổi thay và phải tiếp thu những cái mới. Nhưng ngôn ngữ của teen thì ngày càng đi ngược lại với thuần phong mĩ tục tốt đẹp mà cha ông ta đã bao nhiêu đời nay vun đắp, xây dựng. Sử dụng ngôn ngữ khó hiểu, tiếng lóng, hay những từ những câu thiếu văn minh lịch sự là điều đáng phê phán, đáng lên án. Việc sử dụng những ngôn ngữ có biến đổi để phù hợp với giới trẻ nên được kiểm soát, để tránh tình trạng lạm dụng và làm mất đi cái hay cái đẹp của tiếng Việt. Các bạn teen cần biết đâu là tốt, đâu là xấu; cần phân biệt được sự sáng tạo và sự biến đổi theo hướng thụt lùi. Người lớn cần quan tâm đến con em mình nhiều hơn, uốn nắn, răn dạy để bọn trẻ có hướng đi đúng với xã hội.

Ngoài ra các cơ quan chức năng, cơ quan văn hóa cũng nên có những biện pháp, những hướng xử lí đối với các bộ phận teen đang ngày càng làm mất đi cái hay của tiếng mẹ đẻ. Có như vậy, thì ngôn ngữ mới không bị biến đổi theo hướng tiêu cực như ngày hôm nay.

Tóm lại, chúng ta nhận thấy, sự sáng tạo, sự biến đổi là vô cùng quan trọng, là vô cùng cần thiết. Nhưng sáng tạo như thế nào là một điều đáng bàn. Hơn bao giờ hết, cần phải giữ gìn cái hay và cái đẹp vốn có của tiếng Việt, để tiếng mẹ đẻ của nước ta không trở nên lai căng, không trở thành một thứ ngôn ngữ pha tạp, hỗn hợp khó hiểu. Đấy, quả thật là một điều vô cùng quan trọng. Giới trẻ – chủ nhân tương lai của đất nước, hơn ai hết phải là những người có hướng đi đúng đắn, có những lời ăn tiếng nói văn minh – lịch sự. Có như thế, đất nước mới ngày càng phát triển.

Mẫu 4

Ngôn ngữ là một phạm trù rộng lớn, đa dạng và nhiều ý nghĩa. Đặc biệt là trong tiếng Việt, ngôn ngữ càng có sự khác biệt khi sử dụng trong các văn bản hành chính, trong viết lách, trong công tác và trong giao tiếp hàng ngày. Việc sử dụng ngôn ngữ trong những hoàn cảnh khác nhau có những thay đổi và những điều cần lưu ý khác nhau. Tuy nhiên hiện nay có một vấn đề trong sử dụng ngôn ngữ giao tiếp của các bạn học sinh, đó là sự sai lệch và mai một về ngôn từ và cách thức sử dụng.

Học sinh là lứa tuổi ăn tuổi học, là những đối tượng mà yêu cầu về sự ngoan ngoãn, lễ phép, đạo đức, hiểu biết được đặt cao hơn cả. Trong cách ăn nói với những người trên, học sinh phải sử dụng những từ ngữ lễ độ, kính trọng, dùng những lời hay ý đẹp, đó là điều mà ông cha ta vẫn dạy.

Thế nhưng ngày nay, học sinh sử dụng ngôn ngữ giao tiếp lại ngày càng thay đổi, có vấn đề. Các bạn nói những câu nói thiếu chủ ngữ, vị ngữ đối với người trên, nói trống không với bất kì ai. Không chào hỏi hoặc chào hỏi cho có, chào hỏi một cách chống đối với mọi người. Không những vậy, học sinh là đối tượng sử dụng tiếng lóng rất nhiều. Trong giao tiếp hàng ngày các bạn thường xuyên dùng những từ ngữ teen, từ ngữ mới mẻ, sáng tạo, tự ý vay mượn từ nhiều nơi khiến cho nhiều người không hiểu, không biết những khái niệm ấy là gì. Trong lời ăn tiếng nói, các bạn thường xuyên nói tục chửi thề. Con gái cũng nói bậy, nói bậy ngày càng nhiều trong mọi hoàn cảnh, với nhiều đối tượng khác nhau. Cứ hễ mở miệng ra là lại đi kèm với một câu nói bậy. Rồi việc lạm dụng quá nhiều tiếng nước ngoài trong giao tiếp khiến các bạn dần đánh mất đi nét đẹp của tiếng mẹ đẻ. Làn sóng idol, sự phát triển và thay đổi của xã hội khiến cho ngôn ngữ nước ngoài du nhập và được biết đến rộng rãi, các bạn học sinh thấy hay và học theo đó, sử dụng nó thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày, tự nhiên như tiếng mẹ đẻ của mình. Ngược lại, tiếng Việt lại bị các bạn xao nhãng, lãng quên, ít học sinh còn sử dụng được ca dao tục ngữ, thành ngữ trong cách nói chuyện của mình. Cũng ít bạn có vốn ngôn từ đa dạng, sinh động khi diễn tả, biểu đạt một vấn đề. Nhiều từ tiếng Việt các bạn thậm chí không hiểu nghĩa, ít nghe tới. Cách giao tiếp ngắn gọn trong những câu nói căn bản, rập khuôn mà ngôn từ nghèo nàn, khô khan.

Việc sử dụng ngôn ngữ giao tiếp không đúng cách khiến cho các bạn học sinh dần quên mất cách để có những bài giao tiếp hay, chuẩn mực với các đối tượng và hoàn cảnh khác nhau. Đồng thời tiếng dân tộc cũng vì vậy mà bị mai một, biến chất, thứ ngôn ngữ mới pha tạp, lẫn lộn lại ngày càng trở nên phổ biến. Cách nói năng của các bạn không còn thể hiện được thái độ kính trên nhường dưới, tôn sư trọng đạo như trước mà thay vào đó là cách nói năng cụt ngủn, những ngôn từ, lời lẽ không hay.

Thật đáng buồn cho hiện trạng sử dụng ngôn ngữ giao tiếp của người dân Việt Nam hiện nay, đặc biệt là các bạn học sinh. Còn ngôn ngữ là còn dân tộc, còn bản sắc. Giao tiếp tốt thì khiến cho các bạn được mọi người yêu mến, đánh giá cao. Vì vậy hãy vừa làm tốt nhiệm vụ giao tiếp, vừa làm trọn đạo giữ gìn bản sắc ngôn ngữ Việt Nam qua cách nói năng, sử dụng từ ngữ của mình. Hãy tôn trọng tiếng Việt nhất có thể và hãy dùng những lời hay ý đẹp, thái độ hòa nhã, lễ phép và tôn trọng dành cho nhau.

Mẫu 5

Chúng ta đang dần hòa nhịp cùng với sự phát triển của thế giới. Bên cạnh sự hòa nhập về kinh tế thì sự giao thoa về văn hóa và ngôn ngữ là điều không thể tránh khỏi đòi hỏi chúng ta phải thay đổi để dễ dàng tiếp cận hơn với nhu cầu giao tiếp hiện nay. Hơn thế nữa, hòa trong xu hướng hội nhập đó, việc phát triển của các trang mạng xã hội cũng như việc tìm kiếm và trao đổi thông tin trên internet đã trở thành phổ biến, ngôn ngữ “chat”, trò chuyện qua mạng ra đời đáp ứng nhu cầu “sống nhanh” đặc biệt là nhu cầu viết cũng nhanh trong giới trẻ hiện nay. Điều đó đã dẫn đến sự xuất hiện những ngôn ngữ khác lạ của giới trẻ hiện nay và nó đang ngày càng rộng khắp. Đây chính là điều rất đáng lo ngại và ảnh hưởng không nhỏ đến bản sắc vốn có của Tiếng Việt. Điều đó cho thấy sự suy giảm, thậm chí là méo mó chóng mặt về phương diện chuẩn văn hóa ngôn ngữ mẹ đẻ trong toàn xã hội, đặc biệt ở giới trẻ.

Chúng ta đều biết phương tiện giao tiếp hữu hiệu nhất của con người chính là ngôn ngữ. Vì thế mà việc sử dụng ngôn ngữ sao cho đúng đắn, dễ hiểu là điều vô cùng cần thiết. Với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của internet hiện nay cũng như tiếp cận sớm các thiết bị công nghệ hiện đại đã hình thành nên những phong cách giao tiếp, trao đổi kiểu mới của giới trẻ hiện nay. Ngôn ngữ chat được hiểu là ngôn ngữ sử dụng trên mạng xã hội của các bạn trẻ qua việc viết tắt, đơn giản hóa từ ngữ, biến âm một cách cảm tính, tùy tiện và thậm chí là viết sai chính tả vì vui thú. Một trong những biểu hiện của sự thay đổi ấy là ngôn ngữ “chat”, tiếng lóng đã xuất hiện trong quá trình giao tiếp và ngày càng có xu hướng lan rộng trong giới trẻ. Nó đã lan rộng như một trào lưu từ nông thôn cho đến thành thị. Ban đầu, những từ mới, cách diễn đạt mới chỉ được một bộ phận giới trẻ chấp nhận. Thế nhưng sau đó, nhờ sự trợ giúp của các phương tiện công nghệ hiện đại như: điện thoại di động, mạng internet… tiếng lóng và ngôn ngữ “chat” nhanh chóng được lan rộng và trở nên phổ biến khắp giới trẻ. Và ngay trong việc giao tiếp hàng ngày, tiếng lóng cũng được giới trẻ “hồn nhiên” sử dụng. Mà tình trạng giới trẻ ngày nay, đặc biệt là các bạn trong lứa tuổi học sinh, sinh viên thường sử dụng ngôn ngữ theo kiểu viết tắt, viết ký hiệu, những ngôn ngữ “tự chế” nửa tây, nửa ta, nửa chữ, nửa số, tiếng lóng… để nhắn tin trên điện thoại, mạng xã hội ngày càng nhiều để truyền thông điệp một cách nhanh hơn, thể hiện biểu cảm, cá tính của tuổi mới lớn… là một thứ “tín hiệu” giữa những người cùng độ tuổi. Với nhịp sống ngày càng hiện đại và lối sống nhanh, năng động, thì hiện nay, không ít người đã mặc nhiên sử dụng tiếng lóng khi giao tiếp với mục đích tạo ra cảm giác mới mẻ, gần gũi cho những người xung quanh. Thế nhưng, tiếng lóng lại được sử dụng một cách tùy hứng, bừa bãi, không phù hợp với ngữ cảnh giao tiếp lại thành ra sự phản cảm. Thậm chí, trong nhiều trường hợp, do bị lạm dụng quá mức mà tiếng lóng trở nên thô tục, chẳng hạn như: Khi dạy con không muốn con nói tục hay bực bội, cha mẹ đừng tạo nên tình huống buộc trẻ cáu gắt, cấm trẻ nói tục bằng cách nói “câm ngay”, “im mồm”, “mất dạy”…, thì phụ huynh sẽ chỉ càng khiến cho con thêm bức xúc và có xu hướng muốn sử dụng những từ ngữ thô tục để đáp trả lại. Hay là thay vì khen “ Hôm nay trông bác xinh quá” thì lại nói “ Hôm nay nhìn bác ngon quá”. Chính những cách nói vô tình này khiến cho đối tượng giao tiếp và cả những người xung quanh lắm lúc cảm thấy khó chịu, phật lòng. Không chỉ dừng lại ở đó, một hiện tượng lệch lạc khác trong việc sử dụng tiếng lóng của giới trẻ ngày nay chính là sự lai căng, pha tạp giữa tiếng “Tây” với tiếng “Ta” như là cách để thể hiện “đẳng cấp” và khả năng ngoại ngữ khiến một số người đã không ngần ngại đệm tiếng “Tây” vào trong lời nói của mình ngay cả khi đang giao tiếp với những người lớn tuổi. Chẳng hạn như: thay vì dùng cảm ơn hoặc xin lỗi thì giới trẻ lại dùng “Thanh kiu bác”, “sorry chị”, thậm chí là “ô kê thầy”… Việc sử dụng ngôn ngữ bừa bãi, tùy tiện như vậy không chỉ ảnh hưởng đến giao tiếp mà nó còn ảnh hưởng rất lớn đến sự trong sáng của tiếng Việt. Bên cạnh việc sử dụng tiếng lóng, ngôn ngữ “chat” cũng đang xuất hiện và lây lan với tốc độ nhanh trong giới trẻ và điều đáng nói ở đây là, ngôn ngữ “chat” đã thâm nhập cả vào đời sống học đường gây ảnh hưởng rất lớn cho giáo dục. Giới trẻ không chỉ sử dụng trong quá trình giao tiếp qua lời nói hằng ngày mà nó còn xuất hiện cả trong diễn đạt bằng ngôn ngữ viết của học sinh khi chép bài. Thậm chí, nó còn được sử dụng trong các bài kiểm tra. Không chỉ trong các bài kiểm tra thông thường trên lớp, ngay cả trong những kỳ thi quan trọng, vẫn có những học sinh sử dụng ngôn ngữ “chat” trong bài làm của mình.

Việc giới trẻ sử dụng ngôn ngữ “chat” đã và đang gây ra rất nhiều hậu quả khác nhau. Ngôn ngữ “chat” đã và đang khiến cho chúng ta mất đi sự giàu đẹp vốn có của Tiếng Việt. Không ít trường hợp ta nhận thấy các bạn trẻ không biết viết từ sao cho đúng. Các bạn đang sử dụng ngôn ngữ chat như một thói quen sai lệch để dần dần vốn từ của các bạn bị mai một theo thời gian. Thậm chí, tư duy, thói quen hình thành ngôn ngữ chat cũng làm con người đang bị biến chất đi một phần nào đó về nhận thức, về suy nghĩ. Ngôn ngữ giàu đẹp của chúng ta bị tác động tiêu cực và trở nên nhí nhố, trở nên xấu xí trong nhận thức, tiềm thức của mọi người. Nếu cứ tiếp tục thì điều này sẽ làm Tiếng Việt mất đi sắc thái đẹp tươi sẵn có và đánh mất đi bản sắc văn hóa Việt. Thời đại càng hiện đại, càng xô bồ, sử dụng ngôn ngữ chat lạm dụng sẽ làm xấu cuộc đời và làm xấu chính chúng ta.

Nguyên nhân việc sử dụng ngôn ngữ chat này có thể nói là do sự bùng nổ của công nghệ thông tin là “mảnh đất” để lệch chuẩn văn hóa ngôn ngữ có cơ hội phát triển (Internet, điện thoại…). Các phương tiện thông tin đại chúng trong xã hội gây ảnh hưởng lớn đối với sự hình thành các giá trị, thế giới quan, đạo đức của thế hệ trẻ ngày nay. Việc tiếp cận các văn hóa lệch lạc cũng dễ dàng khiến cho giới trẻ mất kiểm soát bản thân. Và có một số người có nhận thức sai trái cũng đang ra sức cổ xúy cho sự lệch lạc văn hóa ngôn ngữ của giới trẻ qua những câu nói, những bài viết lạm dụng một cách có ý thức nhằm câu khách, gây ấn tượng đối với độc giả trẻ. Đặc biệt là hiện tượng ăn theo sự kiện, vụ lợi của các kênh truyền hình vô tình biến một hình tượng lệch lạc trở thành trào lưu nóng, thu hút giới trẻ quan tâm và bắt chước. Chính các trang mạng xã hội và việc hấp thu các yếu tố của ngôn ngữ nước ngoài, nhu cầu muốn thể hiện bản sắc, cái tôi riêng là nguyên nhân chính dẫn đến sự thay đổi ngôn ngữ của giới trẻ.

“Lời nói chẳng mất tiền mua

Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”

Bác Hồ đã khẳng định: “Tiếng Việt của ta rất phong phú, ta phải làm giàu thêm cho tiếng của ta, nhưng không nên vay mượn lu bù để lòe thiên hạ”. Chúng ta cần phải có những giải pháp thiết thực từ gia đình cho tới nhà trường để giáo dục lại cho giới trẻ nhận thức được sự lệch lạc này. Bố mẹ cần phải làm gương cho con cái trong việc sử dụng ngôn ngữ mẹ đẻ cũng như tiếng nước ngoài, những lệch lạc trong văn hóa ngôn ngữ (viết, nói, giao tiếp) để trẻ dễ dàng tiếp thu, bắt chước. Bên cạnh đó cũng cần nhà trường, xã hội giáo dục cho học sinh ý thức bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt khi giao tiếp qua điện thoại, mạng xã hội và tự trau dồi cho bản thân, làm phong phú vốn ngôn ngữ cả tiếng Việt và tiếng nước ngoài để nâng tầm văn hóa trong giao tiếp và tư duy, dạy đúng chuẩn tiếng Việt, không sử dụng tiếng lóng khi giao tiếp với học sinh, nghiêm cấm các hành vi chửi bậy, nói bậy trong nhà trường. Hơn nữa chúng ta phải có những biện pháp cứng rắn để bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt. Kiên quyết loại bỏ những chương trình phát sóng trên truyền hình không đảm bảo chất lượng và trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc. Kiểm soát chặt chẽ thông tin mạng, sàng lọc thông tin kỹ lưỡng trước khi người đọc tiếp cận. Những ngôn từ không chuẩn mực có thể sẽ là dòng nước bẩn tưới mỗi ngày vào tâm hồn giới trẻ, gây ảnh hưởng xấu tới hành vi của chúng ta. Vừa qua, sự việc đài truyền hình nhà nước chỉ đích danh một số streamer có những phát ngôn tục tĩu, trái thuần phong mỹ tục trên các nền tảng mạng xã hội vừa qua đã tạo nên dư luận trái chiều. Điều tích cực là các streamer nổi tiếng như Độ Mixi, Pew Pew đã thừa nhận những lời góp ý rất hữu ích và hứa sẽ thay đổi phong cách vì một cộng đồng mạng lành mạnh hơn. Đây có thể là bước ngoặt dẫn đến một sự thay đổi lớn về nhận thức, phát ngôn và hành vi của các ngôi sao, người có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội.

Tiếng Việt là tiếng của dân tộc Việt, là tài sản quốc gia, việc sử dụng tiếng Việt gồm cả chữ viết và tiếng nói. Đây là của cải vô cùng quan trọng và quý giá của bất kỳ dân tộc nào trên thế giới, là niềm tự hào của mỗi dân tộc được cha ông ta sáng tạo, gìn giữ, cải tiến trong hành trình tạo dựng cuộc sống, phát triển cộng đồng xã hội. Chúng ta không ngừng giữ gìn, cải tiến tiếng Việt, làm cho tiếng nói của dân tộc ngày càng giàu và đẹp, luôn là niềm tự hào của con người Việt Nam trước bạn bè quốc tế. Giữ gìn và làm giàu tiếng Việt là trách nhiệm của toàn thể dân tộc. Song, cho dù xã hội, khoa học công nghệ có thay đổi đến đâu thì mỗi chúng ta đều phải nhận thức sâu sắc và xác định không được làm méo mó, lai căng tiếng Việt trong quá trình sử dụng. Mỗi chúng ta cần phải ý thức được việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt phải trên cơ sở lời nói và chữ viết đúng chuẩn mực về phát âm, chính tả chữ viết, từ ngữ, ngữ pháp và phong cách ngôn ngữ. Cần loại bỏ những yếu tố không phù hợp, làm ảnh hưởng đến sự chuẩn mực, trong sáng của tiếng Việt. Mỗi một người dân cần phải nêu cao trách nhiệm giữ gìn và làm giàu tiếng Việt để chúng ta luôn tự hào về tiếng của dân tộc Việt Nam, như lời dạy của Bác Hồ kính yêu: “Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý báu của dân tộc. Chúng ta phải giữ gìn nó, quý trọng nó, làm cho nó phổ biến ngày càng rộng khắp”.

Như vậy thế hệ trẻ chúng ta – những chủ nhân tương lai của đất nước, cũng là đối tượng nhạy cảm nhất với những cái mới càng cần tỉnh táo, bản lĩnh trước thời kỳ hội nhập, để góp phần giữ vững bản sắc ngôn ngữ của dân tộc mình. Bên cạnh đó phải luôn cập nhật, tiếp thu có chọn lọc những giá trị mới, hiện đại của thế giới, hòa nhập nhưng vẫn giữ được phẩm chất trong sáng của người học sinh. Không ngừng trau dồi và rèn luyện tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài để có vốn từ phong phú và sử dụng đúng chuẩn mực. Không nên chạy theo lối giao tiếp dễ dãi, lệch lạc mà làm mất đi văn hóa giao tiếp của chính mình. Bởi lẽ, tiếng Việt là niềm tự hào của dân tộc ta, là dòng chảy trong tâm trí của mỗi người ngay từ thuở nằm nôi – như nhà thơ Lưu Quang Vũ đã viết:

“Mỗi sớm dậy nghe bốn bề thân thiết

Người qua đường chung tiếng Việt cùng tôi

Như vị muối chung lòng biển mặn

Như dòng sông thương mến chảy muôn đời…”

Mẫu 6

Thời gian gần đây, dư luận quan tâm nhiều đến tình hình phát triển của tiếng Việt trong cơ chế thị trường thời mở cửa. Trước sự phát triển năng động của cuộc sống, tiếng Việt buộc phải mở rộng. Việc phát triển vốn từ vựng theo nhiều hướng khác nhau. Tiếng Việt có thể vay mượn, hoặc tổ chức lại những yếu tố đã có để tạo ra từ mới. Hoặc tự sáng tạo ra từ ngữ có nghĩa mới. Không thể phủ nhận sự đóng góp thiết thực về ngôn ngữ của giới trẻ. Song, nó cũng gây ra những hệ lụy to lớn đối với vấn đề giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt trong thời đại ngày nay. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ và mạng Internet, ngôn ngữ “chát” cũng đã ra đời trong giao tiếp của giới trẻ. Ngôn ngữ này, ngày càng phát triển và có những tác động lớn đến tiếng Việt.

Sự gia tăng vốn từ vựng tiếng Việt có mặt tích cực đáng kể. Trước hết nó đã đáp ứng một cách kịp thời nhu cầu giao tiếp hiện nay. Nhất là trong các lĩnh vực hoạt động kinh, xã hội, nghiên cứu khoa học và điều hành xã hội nói chung. Đồng thời, nó làm cho tiếng Việt ngày càng phong phú hơn.

Cũng không thể phủ nhận rằng, có nhiều từ ngữ mới có yếu tố sáng tạo, chuẩn xác, tinh tế, làm cho tiếng Việt thêm đẹp. Sự phát triển ngôn ngữ trong thời đại mới giúp cho vấn đề giao tiếp trở nên thuận lợi và hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, có một lớp từ ngữ mới của thời đại công nghệ thông tin ra đời không dựa trên nguyên tắc cấu thành ngôn ngữ. Nó được sử nhiều trong giới trẻ hiện nay làm mất đi sự trong sáng và giàu đẹp của tiếng Việt. Rõ ràng, giới trẻ không có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong giao tiếp khi tham gia các diễn đàn mạng xã hội. Đây là một thực trạng đáng lo ngại trong xu thế toàn cầu hóa đang diễn ra cao độ như hiện nay.

Ngôn ngữ “chat” là loại ngôn ngữ mà giới trẻ sáng tạo ra khi tham gia vào mạng xã hội). Ngôn ngữ “chat” phát triển theo trào lưu mạng xã hội đang bùng nổ. Xu hướng này ngày càng lan rộng khi lượng người sử dụng internet và điện thoại di động ngày càng tăng. Đây là loại ngôn ngữ được sáng tạo, biến đổi liên tục và xâm nhập vào cả đời sống xã hội.

Nhưng dù xuất hiện với lí do gì đi nữa, ngôn ngữ “chat” cũng gây ra nhiều cuộc tranh cãi ngay từ lúc ra đời. Đây là điều mà chưa loại ngôn ngữ nào trước đó làm được. Tất cả các cuộc tranh cãi đó đều xoay quanh tính tích cực và tiêu cực của ngôn ngữ chat đối với tiếng Việt truyền thống và xã hội.

Sự sáng tạo chính là động lực phát triển của xã hội. Tuy nhiên, cái mới lạ không phải bao giờ cũng đồng nghĩa với cái tích cực, cái hay. Bên cạnh yếu tố tích cực, sự tăng trưởng “nóng” của từ vựng tiếng Việt trong thời gian gần đây cũng thể hiện không ít các yếu tố tiêu cực. Hiện trạng đó dễ dẫn đến nguy cơ khủng hoảng về vốn từ của tiếng Việt.

Ở Việt Nam, trong vòng 10 năm trở lại đây nền kinh tế có những tiến bộ vượt bậc. Đặc biệt là trong lĩnh vực thông tin, truyền thông có nhiều thành tựu lớn. Xu thế hội nhập đã làm thay đổi mọi mặt đời sống kinh tế – xã hội đất nước. Từ thành thị đến nông thôn, từ miền xuôi lên miền ngược đều có sự thay đổi lớn. Giới trẻ luôn là đối tượng có sự bắt nhịp nhanh nhất với những thay đổi này. Cùng với tâm lý lứa tuổi, giới trẻ đã tạo cho mình những thay đổi. Những thay đổi lớn đến mức người ta dễ dàng nhận ra và đặt cho một cái tên riêng. Chẳng hạn như thế hệ “8X”, “9X”, “công dân thời @” hay “tuổi teen”.

Ngôn ngữ “lai căng” được cấu thành không dựa trên một nguyên tắc khoa học nào. Tất cả được tự tạo ngẫu hứng và tự phát. Ngôn ngữ ấy đang được sử dụng trên phổ biến các trang điện tử hiện nay. Nó hình thành thói quen sử dụng ngôn ngữ tùy tiện trong các bạn trẻ. Tiếng Việt hiện đang có sự lai căng, nhí nhố, đánh mất đi trí tuệ, linh hồn và bản sắc dân tộc Việt.

Lướt qua một vài trang mạng xã hội ta dễ bắt gặp những cách trình bày khác lạ của các bạn trẻ. Ta cũng dễ dàng nhận ra quy luật của kiểu ngôn ngữ này. Trước hết là sự đơn giản hóa ngôn từ giao tiếp: “yêu” viết thành “iu”, “biết” viết thành “bít”, ,…

– Kiểu viết tắt tùy tiện, cẩu thả cũng là một xu thế hiện nay: “không” viết thành “ko”, “với” viết thành “vs”, “cũng” viết thành “cg”, “quá” viết thành “wá”, “scd” (sao cũng được), “ko hc dì” (không học gì)

– Kiểu biến âm theo lối đơn giản hóa từ ngữ: “hỏng biết” viết thành “hẻm biết”, “biết chết liền” viết thành “bít chết liền”, “tình yêu” viết thành “tềnh iu”, ..

– Kiểu biến nghĩa vụng về, dung tục: “cùng nhau đi trốn”, “cùi bắp”, “tin vịt”, “báo lá cải”, “chạy mất dép”, “đá đít”, “bốc hơi”, “bó tay.com”,….

– Kiểu thành ngữ tối nghĩa: “nhỏ như con thỏ”, “đau khổ như con hổ”, “chán như con gián”, “láo như con cáo”,….

– Kiểu chơi chữ Tây-ta: “G92U” là “chúc buổi tối”, “4U” là “cho bạn”, “2” là “chào”, “k” là “nghìn”,…

Từ một vài trường hợp đơn lẻ, ngôn ngữ chát đã gây nên một làn sóng mạnh mẽ, ảnh hưởng sâu rộng trong giới trẻ.

Trước hết, loại ngôn ngữ này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự trong sáng của tiếng Việt. Đồng thời có tác động sâu sắc đến văn hóa giao tiếp trong xã hội. Những từ ngữ chuẩn mực với đầy đủ hàm nghĩa và sự biểu đạt của nó không còn được sử dụng. Thay vào đó là lớp ngôn ngữ lai căng, cẩu thả, tối nghĩa, dung tục lại được phổ biến. Điều đó rất nguy hại, có thể làm biến dạng ngôn ngữ và nền văn hóa dân tộc.

Lệch lạc trong ngôn ngữ là nguyên nhân dẫn đến sự tha hóa về nhân cách. Không những thế nó còn gây nên lối sống buông thả, không còn tôn trọng pháp luật. Sự lệch chuẩn của ngôn ngữ giao tiếp làm nảy sinh những suy nghĩ sai lầm. Từ đó dẫn đến các hành vi phạm tội trong giới trẻ.

Lệch lạc, thiếu chuẩn mực trong giao tiếp là nguyên nhân gây ra mâu thuẫn, xung đột. Nhiều vụ ẩu đả dẫn đến án mạng cũng chỉ bởi vì nói tục, chửi thề, lời “lời nói khó nghe” hoặc “khó hiểu” hoặc nhìn “thấy ghét” của các thanh niên.

Giao tiếp kém tế nhị khiến cho con người xấu xí hơn trong mắt người khác. Người có lời nói thô tục, thiếu chân thực thường không được mọi người yêu thương, hợp tác hay giúp đỡ. Họ còn bị xa lánh, bị xua đuổi trong cộng đồng.

Từ việc lệch lạc trong ngôn ngữ, thái độ sống của con người cũng lệch lạc theo đó. Họ thường tỏ vẻ ta đây, khó chịu với người khác. Họ thường ghét nhưng gì thuộc về cái đẹp, cái chuẩn mực. Họ thương kết giao với những người thấp kém, tầm thường. Sớm muộn gì họ cũng tự rơi vào hố sâu của các tệ nạn xã hội mà thôi.

Việc đơn giản hóa không phải không có nguyên nhân chủ quan khách quan của nó. Đây cũng không phải xu hướng phát triển mới lạ bây giờ mới xuất hiện. Đó là một thực tế, một quy luật có tính phổ biến trong sự phát triển của ngôn ngữ. Quy luật này không ai có thể phá vỡ nổi. Cũng không có đạo luật nghiêm khắc nào có thể ngăn chặn, can thiệp được. Cho dù ghét nó người ta cũng vẫn phải nhượng bộ.

Việc hình thành các mạng xã hội đã tạo điều kiện cho các bạn trẻ tự xây dựng một thế giới riêng mình. Họ được thỏa sức làm điều họ muốn trong một thế giới ảo. Trong thế giới đó, nhiều chuẩn mực, lễ nghi trong giao tiếp ngoài đời đã không còn nữa. Vì thế, những phong cách “thời thượng” và cá tính “chính hiệu” đã ra đời.

Cùng với đó là sự lạm dụng các yếu tố ngoại ngữ, khẩu ngữ, cách diễn đạt để gây “ấn tượng”, “giật gân”. Thậm chí những sáng tạo này còn được các phương tiện truyền thông “tiếp sức” mạnh mẽ. Nhiều nhà quảng cáo đã sáng tạo ra những kết hợp kiểu biến danh từ thành tính từ chưa có trong từ điển. Điển hình như: ”một cảm giác thật là yomost”, ”một phong cách thật xì-tin”, “sạch hơn cả siêu sạch”,…

Sự giảm sút tình yêu tiếng Việt hiện nay là đáng lo ngại. Ý thức, trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt của một bộ phận nhân dân đang xuống cấp. Xu hướng lai căng, vọng ngoại đang sôi nổi. Một số bạn trẻ thích “hiện đại”, thích “thể hiện cá tính, đẳng cấp” khoa trương một cách quá đáng.

Một số doanh nghiệp nắm bắt tâm lý sính ngoại của người dân nên triệt để khai thác. Từ tên thương hiệu, vỏ bao bì, cách quảng cáo… đến việc ăn theo những từ mới. Một số người thường thể hiện sự “uyên bác” bằng cách diễn đạt pha trộn nhiều tiếng nước ngoài. Hay cách diễn đạt cầu kì, khó hiểu. Hoặc dùng các từ nước ngoài một cách không cần thiết…

Giới trẻ hiện nay thiếu hụt tri thức cơ bản về ngôn ngữ nói chung và tiếng Việt nói riêng. Đời sống hiện đại khiến cho con người thiếu quan tâm đến ngôn ngữ giao tiếp. Họ thích nói ngắn gọn. Họ ngại dùng từ hán Việt. Từ đó dẫn đến việc dùng sai tiếng Việt cả về từ ngữ lẫn ngữ pháp. Một thực trạng dễ thấy là lời nói của giới trẻ ngày càng khô khan do vốn từ nghèo nàn.

Việc sáng tạo ngôn ngữ không dựa trên các nguyên tắc khoa học và hoàn cảnh giao tiếp khiến cho ngôn ngữ tuổi “teen” rắc rối, khó hiểu, hoặc vô nghĩa.

Sự thiếu tích cực và “chậm chân” của công tác nghiên cứu, phản biện về ngôn ngữ của các chuyên gia trước thực trạng xã hội khiến cho hiện tượng này leo thang. Chữ viết vốn là một công cụ để ghi lại ngôn ngữ. Vì thế những biểu hiện lệch lạc trong ngôn ngữ nói lâu dần sẽ được phản ánh trong ngôn ngữ viết. Với những thực tế như trên hẳn sẽ không còn là điều ngạc nhiên nữa.

Bên cạnh những nét độc đáo, những sáng tạo đáng ghi nhận vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề cần có sự can thiệp, chấn chỉnh kịp thời để giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt.

Ngôn ngữ vốn là một hiện tượng xã hội. Sự phát triển hay tụt lùi của ngôn ngữ có ảnh hưởng rất lớn đến toàn xã hội. Vì vậy, những điều chỉnh dù nhỏ nhất cũng cần có sự tham gia của xã hội cộng đồng. Một xu hướng xấu có thể nảy sinh trong vòng vài năm. Nhưng phải mất rất nhiều năm để chấn chỉnh, điều hướng và khắc phục hậu quả của nó.

Các bạn trẻ cần tích cực tham gia trau dồi vốn hiểu biết về ngôn ngữ, văn hóa của dân tộc. Tiếp thu những yếu tố mới trên cơ sở có xem xét chọn lọc. Không cổ xúy, chạy theo những xu hướng mà ngay chính bản thân cũng chưa hiểu chưa rõ.

Các diễn đàn (forum) và các trang mạng xã hội cần xây dựng quy chế rõ ràng và phù hợp. Hướng diễn đàn đến những nội dung giao tiếp lành mạnh. Cần xây dựng những hạt nhân tiêu biểu nhằm thu hút thành viên của diễn đàn học hỏi, noi theo. Một biểu tượng đẹp trong ngôn ngữ rất dễ thu hút người xem làm theo.

Gia đình cần sự quan tâm chia sẻ từ các bậc phụ huynh. Nên xem con em mình như những “người bạn” để hiểu được tâm tư nguyện vọng của giới trẻ hiện nay. Từ đó, đưa ra những lời khuyên một cách thiết thực nhất. Hãy giúp các em có nhiều cơ hội được tiếp xúc giao lưu học hỏi lẫn nhau nhiều hơn. Đồng thời, trạng bị những hiểu biết văn hóa, ứng xử ngay từ chính những hoạt động, sinh hoạt trong gia đình.

Thầy cô là những người có ảnh hưởng trực tiếp đến các bạn trẻ. Thầy cô chính là những người định hướng, giúp các em hoàn thiện vốn ngôn ngữ của mình. Bởi vậy, mỗi thầy cô cần phải là những tấm gương về sử dụng ngôn ngữ, kiến thức ngôn ngữ. Thường xuyên thiết lập các kênh đối thoại để từ đó khích lệ, nhắc nhở hay chấn chỉnh hoạt động ngôn ngôn ngữ của học sinh. Đặc biệt, là xây dựng cho mình một ngôn phong trong sáng, chuẩn mực.

Nhà trường cần định hướng cho các em những giá trị tốt đẹp của tiếng Việt. Từ đó, nâng cáo ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Tạo thêm nhiều cơ hội, cũng như khích lệ tinh thần học hỏi nói và làm theo lời hay ý đẹp. Bên cạnh đó cũng cần có những biện pháp để chấn chỉnh những em đi ngược lại xu thế đó.

Cơ quan chức năng cần xây dựng một chương trình học tiếng Việt phù hợp và khoa học. Trên tinh thần giảm tải những kiến thức về ngôn ngữ học tiếng Việt. Coi trọng kỹ năng giao tiếp và phát triển kỹ năng sống cho học sinh.

Các cơ quan thông tin truyền thông cần xây dựng cách nói, viết chuẩn mực góp phần định hướng xã hội. Cần có thái độ kiên quyết chống lại những cách diễn đạt lệch chuẩn. Kìm chế hững xu hướng không phù hợp làm mất đi sự trong sáng và chuẩn hóa của tiếng Việt. Từ đó, giúp giới trẻ có được định hướng đúng đắn.

Sử dụng ngôn ngữ chat trong giao tiếp đặt ra vấn đề bức thiết trong đời sống trước những biến đổi lớn lao của hệ thống ngôn ngữ dân tộc và thế giới. Giới trẻ ngày nay phải luôn rèn luyện ngôn ngữ trong giao tiếp, vận dụng đúng đắn các phương tiện giao tiếp để bảo vệ sự trong sáng của Tiếng Việt. Đặc biệt là đối với lứa tuổi học sinh. Khi nhân cách chưa định hình thì cần phải rèn luyện bản thân theo những chuẩn mực tốt đẹp hơn nữa. Tránh lệch lạc nhân cách dẫn đến các hành vi sai trái. Góp ý, điều chỉnh những hành vi lệch lạc ngôn ngữ trong giao tiếp của bạn bè. Vận dụng ngôn ngữ mới nhưng không lạm dụng nếu Tiếng Việt có từ tương tự. Rèn luyện ý thức trân trọng và bảo vệ sự trong sáng của Tiếng Việt.

Vấn đề văn hóa ngôn ngữ và giáo dục văn hóa ngôn ngữ cho thế hệ trẻ nhất là cho học sinh, sinh viên trong giai đoạn hiện nay trở thành vấn đề cấp bách, cần sự chung tay của các lực lượng xã hội. Trong đó, bản thân giới trẻ đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc góp phần giữ gìn sự trong sáng và giàu đẹp của tiếng Việt trên cơ sở kế thừa và phát huy truyền thống đi đôi với việc sáng tạo những giá trị mới phù hợp với tinh thần thời đại.

Mẫu 7

Cùng với sự phát triển của đất nước về mọi mặt thì văn hóa cũng bị ảnh hưởng không nhỏ bởi sự tác động từ bên ngoài ảnh hưởng đến văn hóa của dân tộc trong đó có thể nói đến chính là ngôn ngữ, là tiếng mẹ đẻ. Trong những ngôn ngữ trên thế giới, tiếng Việt có lẽ là thứ ngôn ngữ phong phú nhất, trong sáng nhất. Tuy nhiên hiện nay vẻ trong sáng ấy của Tiếng Việt đang dần bị đánh mất đi từng ngày. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ và mạng internet, ngôn ngữ “chat” cũng ra đời trong giao tiếp của giới trẻ. Ngôn ngữ này ngày càng phát triển và có những tác động lớn đến tiếng Việt.

Chúng ta cần hiểu ngôn ngữ “chat” là gì? Là loại ngôn ngữ mà giới trẻ sáng tạo ra khi tham gia vào mạng xã hội. Ngôn ngữ chat phát triển theo trào lưu mạng xã hội đang bùng nổ. Xu hướng này ngày càng lan rộng khi lượng người sử dụng internet và điện thoại di động ngày càng tăng. Đây là loại ngôn ngữ được sáng tạo, biến đổi liên tục và xâm nhập vào cả đời sống xã hội. Nhưng dù xuất hiện với lí do gì đi nữa, ngôn ngữ “chat” cũng gây ra nhiều cuộc tranh cãi ngay từ lúc ra đời. Đây là điều mà chưa loại ngôn ngữ nào trước đó làm được. ngôn ngữ “chat” để lại nhiều tranh cãi về việc có những tích cực và tiêu cực mà ngôn ngữ này mang lại đối với Tiếng Việt truyền thống và xã hội.

Sự phát triển của đất nước, khoa học công nghệ đã không ngừng thúc đẩy con người phải luôn tìm tòi, học hỏi, sáng tạo để chạy theo sự phát triển của xã hội để có thể thích nghi và tồn tại. Tuy nhiên không phải cái gì mới lạ không phải bao giờ cũng là cái tích cực, cái hay. Bên cạnh yếu tố tích cực, sự phát triển nhanh và đa dạng về từ vựng của Tiếng Việt trong thời gian gần đây cũng thể hiện không ít những yếu tố tiêu cực. hiện trạng đó đang là vấn đề nóng của giới trẻ của toàn xã hội vì nó đang dần làm mất đi sự trong sáng của Tiếng Việt.

Như chúng ta biết trong vòng 10 năm trở lại đây, nước ta có những bước tiến vượt bậc về kinh tế. Đặc biệt là trong các lĩnh vực thông tin, truyền thông có nhiều thành tựu lớn. Xu thế hội nhập đã làm thay đổi mọi mặt đời sống kinh tế – xã hội của đất nước. Từ thành thị cho đến nông thôn, từ miền xuôi lên miền ngược đều có sự thay đổi lớn. Giới trẻ luôn có sự bắt nhịp nhanh chóng với những thay đổi này. Cùng với tâm lý lứa tuổi, giới trẻ đã tạo cho mình những thay đổi. Những thay đổi lớn đến mức người ta dễ dàng nhận ra và đặt cho một cái tên riêng. Chẳng hạn như thế hệ “8X”, “9X”, “ công dân thời @” hay “ tuổi teen”.

Cùng với sự biến đổi trong ngôn ngữ của giới trẻ do sử dụng ngôn ngữ có sự lai căng, sử dụng tiếng lóng, được cấu thành không dựa trên một quy tắc hay chuẩn mực nào. Tất cả được tạo ra một cách ngẫu hứng và tự phát. Ngôn ngữ ấy đang được các bạn trẻ sử dụng phổ biến trên các trang mạng điện tử hiện nay như: Zalo, Facebook, Messenger,… nó dần hình thành thói quen sử dụng ngôn ngữ tùy tiện trong giới trẻ hiện nay. Điều này làm cho Tiếng Việt đang bị lai căng, nhí nhố, đánh mất đi trí tuệ, linh hồn bản sắc dân tộc Việt.

Hiện nay chỉ cần lướt qua một vài trang mạng là chúng ta dễ bắt gặp những cách trình bày khác lạ của các bạn trẻ. Ta cũng dễ dàng nhận ra quy luật của kiểu ngôn ngữ này. Trước hết đây là sự đơn giản hóa ngôn ngữ giao tiếp: “Yêu” viết thành “iu”, “biêt” viết thành “bit”,…

Chúng ta cũng dễ bắt gặp kiểu viết tắt tùy tiện, cẩu thả cũng là một xu thế hiện nay: “không” viết thành “ko”, “với” viết thành “vs”, “cũng” viết thành “cug”,…

Cũng có những kiểu biến âm theo lối đơn giản hóa từ ngữ: “không biết” viết thành “hong bik” hay “hok bik”, “tình yêu” viết thành “tềnh iu”,…

Kiểu biến nghĩa vụng về, dung tục: “cùng nhau đi trốn”, “cùi bắp”, “cùi mía”,“ bó tay.com”,… và còn có những câu thành ngữ tối nghĩa chẳng hạn như: “láo như con cáo”, “chán như con gián”, “buồn như con chuồn chuồn”,… Có rất rất nhiều kiểu cách, chơi chữ một cách ngắn gọn được giới trẻ sáng tạo và sử dụng rất phổ biến thông qua các đoạn chat của họ với nhau, đây là những câu nói, những chữ mà hiện nay chúng ta rất dễ bắt gặp trong các đoạn hội thoại của giới trẻ. Từ một vài trường hợp đơn lẻ, ngôn ngữ chat đã gây nên một làn sóng mạnh mẽ, ảnh hưởng sâu rộng trong giới trẻ. Từ một vài cá nhân học được cách nhắn tin, chat với nhau theo những ngôn ngữ của giới trẻ đã chỉ cho bạn mình và những người xung quanh. Cũng vì bản tính của giới trẻ luôn năng động, tò mò, thích tìm hiểu những điều mới lạ, mà ngôn ngữ chat lại có thể giúp cho bạn soạn thảo những dòng tin nhắn một cách nhanh gọn hơn nhiều so với kiểu viết truyền thống nên rất dễ khiến người khác phải học và làm theo.

Trước hết, không thể phủ nhận rằng, việc sử dụng tiếng lóng, ngôn ngữ nước ngoài cũng có tác dụng nhất định như: khả năng truyền đạt thông tin nhanh, tiết kiệm thời gian (chủ yếu dùng ký hiệu, viết tắt), có những yếu tố sáng tạo… làm cho hoạt động giao tiếp cũng phong phú hơn.

Tuy nhiên việc sử dụng ngôn ngữ chat một cách tùy tiện, bừa bãi như hiện nay đang để lại những hậu quả cho xã hội và cho chính bản thân họ. Đầu tiên chúng ta phải nói đến loại ngôn ngữ này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự trong sáng của tiếng Việt. Đồng thời có tác động sâu sắc đến văn hóa giao tiếp trong xã hội. Những từ ngữ chuẩn mực với đầy đủ hàm nghĩa và sự biểu đạt của nó không còn được sử dụng. Thay vào đó là thứ ngôn ngữ lai căng, cầu thả, tối nghĩa, dung tục lại được phổ biến. Điều này rất nguy hại, có thể làm biến dạng ngôn ngữ và nền văn hóa dân tộc. Gây nguy hại đến văn hóa ứng xử của con người trong giai đoạn hiện nay.

Lệch lạc trong ngôn ngữ là nguyên nhân dẫn đến sự tha hóa về nhân cách. Không những thế nó còn là nguyên nhân gây nên lối sống buông thả, không tôn trọng pháp luật. Sự lệch chuẩn của ngôn ngữ giao tiếp làm nảy sinh những suy nghĩ sai lầm. Từ đó dẫn đến cách hành vi phạm tội trong giới trẻ.

Việc các bạn trẻ lạm dụng tiếng lóng, tiếng nước ngoài hiện nay ở giới trẻ khiến cho tiếng Việt có nguy cơ bị xâm hại xét về phương diện văn hóa ngôn ngữ. Làm cho ngôn ngữ dân tộc bị méo mó, mất giá trị văn hóa của tiếng Việt, mất bản sắc văn hóa ngôn ngữ nước nhà. Chẳng hạn như khi những người bạn chat trò chuyện với nhau qua lại giữa những người bạn hay comment trên các bìa viết của nhau trên mạng xã hội, thay vì viết theo kiểu truyền thống với đầy đủ chữ nghĩa thì các bạn trẻ lại viết tắt theo ngôn ngữ teen, hay viết không có dấu, sử dụng ngôn ngữ chat để truyền tải thông tin. Đây cũng là những lệch lạc, thiếu chuẩn mực trong giao tiếp là nguyên nhân gây ra mâu thuẫn, xung đột. Nhiều vụ ẩu đả dẫn đến án mạng cũng chỉ vì lời nói khó nghe hoặc khó hiểu hay nhìn thấy ghét của các thanh niên. Cũng vì nguyên nhân này mà nhiều người sau khi nhận được tin nhắn của người khác và không hiểu, hay hiểu sai lệch về nội dung người nhắn muốn truyền tải vì viết không đủ chữ, hay viết không có dấu nên dẫn đến những hiểu lầm thậm chí đã có những vụ xô xát giữa người này người kia, nhóm này với nhóm kia cũng vì sử dụng ngôn ngữ chat không đúng cách. Thay vì khen “đẹp” thì lại khen “ngon”, “múp”, “đảm đang” thì viết “ dam dang” có thể hiểu sai thành “ dâm đãng”,…

Người xưa có câu “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”, qua câu nói muốn nhắn nhủ chúng ta dù có giao tiếp với bất kỳ ai, ở bất cứ nơi đâu, trong hoàn cảnh, môi trường nào dù ngoài thực tế hay qua chat với nhau trên mạng xã hội thì chúng ta cũng cần phải biết lựa lời mà nói để không làm mất lòng, hay gây xích mích với ai, mặc dù ngôn ngữ của giới trẻ ngày nay đang bị cuốn theo những câu nói không được theo phong trào, thành những câu cửa miệng nhưng chúng ta phải biết cách làm sao kiềm chế. Khi nói hay viết thì nên nói những lời hay ý đẹp, nói cho tròn câu, đầy đủ ký tự theo đúng với những gì đã được bố mẹ, thầy cô dạy bảo. Để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt không bị ảnh hưởng bởi văn hóa ngoại lai.

Không chỉ vậy từ những lệch lạc trong ngôn ngữ, thái độ sống của con người cũng lệch lạc theo. Họ thường tỏ vẻ ta đây, khó chịu với người khác. Họ thường ghét những gì thuộc về cái đẹp, nề nếp, quy củ, những chuẩn mực. Họ thường kết giao với những người thấp kém, tầm thường. Sớm muộn gì họ cũng tự rơi vào hố sâu và các tệ nạn xã hội. Chẳng hạn như chúng ta hay thấy ở giới trẻ hiện nay những đứa trẻ hay chơi bời, quậy phá thường hay nói những lời lẽ khó nghe, cộc lốc, sống theo kiểu luôn thích tỏ vẻ ta đây là dân chơi, thể hiện mình là đàn anh, đàn chị, nói năng những câu nói khiến người khác cảm thấy khó chịu. Chính những cô cậu có lối sống, cách nói chuyện như vậy thì lại hay chơi với nhau họ thường không thích bị ràng buộc bởi các quy chuẩn của đạo đức hay sự quản lý theo khuôn khổ của gia đình. Họ thích tự do, muốn nói gì nói, muốn làm gì thì làm nên định hướng, lối sống của họ cũng có những lệch lạc nên họ rất dễ bị lôi kéo, kích động, dễ sa ngã vào các tệ nạn xã hội.

Nguyên nhân dẫn đến ngôn ngữ chat của giới trẻ ngày càng trở nên phức tạp và đa dạng là do sự bùng nổ của công nghệ thông tin là nguyên nhân chính dẫn đến những lệch chuẩn về văn hóa ngôn ngữ có cơ hội phát triển và du nhập (Internet, điện thoại,…). Sự phát triển của công nghệ thông tin luôn có hai mặt, mặt tích cực và tiêu cực chính vì vậy đây cũng là nơi để cho giới trẻ có thể học được nhiều điều tốt, xấu.

Sự buông lỏng, thiếu sự quản lý chặt chẽ các trang báo, mạng xã hội, các thông tin quảng cáo và kiểm duyệt các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là truyền hình. Các phương tiện thông tin đại chúng trong xã hội gây ảnh hưởng lớn đối với sự hình thành đạo đức và nhân cách của thế hệ trẻ. Việc tiếp cận với các văn hóa phẩm lệch lạc dễ dàng khiến cho giới trẻ mất kiểm soát bản thân.

Cùng với đó là sự lạm dụng các yếu tố ngoại ngữ, khẩu ngữ, cách diễn đạt để gây “ấn tượng”, “giật gân”. Thậm chí những sáng tạo này còn được các phương tiện truyền thông “tiếp sức” mạnh mẽ. Nhiều nhà quảng cáo đã sáng tạo ra những kết hợp kiểu biến danh từ thành tính từ chưa có trong từ điển. Điển hình như: ”một cảm giác thật là yomost”, ”một phong cách thật xì-tin”, “sạch hơn cả siêu sạch”,…

Bản thân giới trẻ thì thường có xu hướng chạy theo phong trào, khả năng thích nghi học hỏi rất nhanh bởi bản tính tò mò của chúng ta. Giới trẻ lúc nào cũng muốn đơn giản, ngắn gọn không thích dài dòng văn tự nên việc sử dụng ngôn ngữ chat là tất yếu khó tránh khỏi. Vì sử dụng ngôn ngữ chat làm cho cuộc trò chuyện trở nên nhanh chóng hơn với cách soạn tin, viết như vậy cũng ngắn gọn hơn mà hầu như bạn trẻ nào cũng có thể hiểu được, đây lại là thứ ngôn ngữ mới lạ khiến nhiều người phải học theo. Điều đó cho thấy giới trẻ hiện nay thiếu hụt tri thức cơ bản về ngôn ngữ nói chung và tiếng Việt nói riêng. Đời sống hiện đại khiến cho con người thiếu quan tâm đến ngôn ngữ giao tiếp. Họ thích nói ngắn gọn. Họ ngại dùng từ hán Việt. Từ đó dẫn đến việc dùng sai tiếng Việt cả về từ ngữ lẫn ngữ pháp. Một thực trạng dễ thấy là lời nói của giới trẻ ngày càng khô khan do vốn từ nghèo nàn.

Sự ra đời của mạng xã hội đã tạo điều kiện cho các bạn trẻ tự xây dựng một thế giới riêng mình. Họ được thỏa sức làm điều họ muốn trong một thế giới ảo. Trong thế giới đó, nhiều chuẩn mực, lễ nghi trong giao tiếp ngoài đời đã không còn nữa. Vì thế, những phong cách “thời thượng” và cá tính “chính hiệu” đã ra đời.

Một điều đáng lo ngại trong giới trẻ hiện nay là sự giảm sút về tình yêu đối với tiếng Việt.Ý thức, trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt của một bộ phận nhân dân đang xuống cấp. Xu hướng lai căng, hướng ngoại đang sôi nổi. Một số bạn trẻ thích “hiện đại”, thích “thể hiện cá tính, đẳng cấp” khoa trương một cách quá đáng.

Gia đình còn chưa quan tâm, dạy bảo, định hướng đúng đắn cho con em mình ngay từ đầu để bản thân họ có được những nhận định đúng đắn, không học theo phong trào ngôn ngữ teen của giới trẻ hiện nay. Nhiều gia đình còn đang buông lỏng cho con mình được tự do, tự tại làm theo ý mình. Không có sự nhắc nhở, chỉnh đốn đối với những hành vi sử dụng tiếng lóng, ngôn ngữ không phù hợp, không đúng với ngôn ngữ của tiếng Việt mà thay vào đó là thứ ngôn ngữ rắc rối, phức tạp của giới trẻ.

Nhà trường và xã hội chưa có biện pháp hữu hiệu nào để ngăn chặn, giảm thiểu việc các bạn trẻ sử dụng loại ngôn ngữ này trong giao tiếp với bạn bè hay mọi người xung quanh, chưa có biện pháp cụ thể mang tính răn đe đối với các bạn học sinh.

Ngôn ngữ chữ viết của chúng ta có được như ngày nay thì đã trải qua biết bao nhiêu lần cải cách và đổi mới để có được một ngôn ngữ riêng, là đặc trưng, là nền văn hóa của dân tộc. Sự phát triển hay tụt lùi của ngôn ngữ có ảnh hưởng rất lớn đến toàn xã hội. Vì vậy, những điều chỉnh dù nhỏ nhất cũng cần có sự tham gia của xã hội cộng đồng. Một xu hướng xấu có thể nảy sinh trong vòng vài năm. Nhưng phải mất rất nhiều năm để chấn chỉnh, điều hướng và khắc phục hậu quả của nó.

Các bạn trẻ cần tích cực tham gia trau dồi vốn hiểu biết về ngôn ngữ, văn hóa của dân tộc. Tiếp thu những yếu tố mới trên cơ sở có xem xét chọn lọc. Không xuề xòa, chạy theo những xu hướng mà ngay chính bản thân cũng chưa hiểu chưa rõ.

Các diễn đàn (forum) và các trang mạng xã hội cần xây dựng quy chế rõ ràng và phù hợp. Hướng diễn đàn đến những nội dung giao tiếp lành mạnh. Cần xây dựng những hạt nhân tiêu biểu nhằm thu hút thành viên của diễn đàn học hỏi, noi theo. Một biểu tượng đẹp trong ngôn ngữ rất dễ thu hút người xem làm theo.

Gia đình cần sự quan tâm chia sẻ từ các bậc phụ huynh. Nên xem con em mình như những “người bạn” để hiểu được tâm tư nguyện vọng của giới trẻ hiện nay. Từ đó, đưa ra những lời khuyên một cách thiết thực nhất. Hãy giúp các em có nhiều cơ hội được tiếp xúc giao lưu học hỏi lẫn nhau nhiều hơn. Đồng thời, trạng bị những hiểu biết văn hóa, ứng xử ngay từ chính những hoạt động, sinh hoạt trong gia đình.

Thầy cô là những người có ảnh hưởng trực tiếp đến các bạn trẻ. Thầy cô chính là những người định hướng, giúp các em hoàn thiện vốn ngôn ngữ của mình. Bởi vậy, mỗi thầy cô cần phải là những tấm gương về sử dụng ngôn ngữ, kiến thức ngôn ngữ. Thường xuyên thiết lập các kênh đối thoại để từ đó khích lệ, nhắc nhở hay chấn chỉnh hoạt động ngôn ngôn ngữ của học sinh. Đặc biệt, là xây dựng cho mình một ngôn phong trong sáng, chuẩn mực.

Nhà trường cần định hướng cho các em những giá trị tốt đẹp của tiếng Việt. Từ đó, nâng cao ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. Tạo thêm nhiều cơ hội, cũng như khích lệ tinh thần học hỏi nói và làm theo lời hay ý đẹp. Bên cạnh đó cũng cần có những biện pháp để chấn chỉnh những em đi ngược lại xu thế đó. Cần chú trọng việc dạy cho các em về kỹ năng giao tiếp hay kỹ năng mềm bên cạnh việc truyền đạt kiến thức có trong sách vở cho các em.

Các cơ quan thông tin truyền thông cần xây dựng cách nói, viết chuẩn mực góp phần định hướng xã hội. Cần có thái độ kiên quyết chống lại những cách diễn đạt lệch chuẩn. Đấu tranh với những xu hướng không phù hợp làm mất đi sự trong sáng và chuẩn hóa của tiếng Việt. Từ đó, giúp giới trẻ có được định hướng đúng đắn.

Sử dụng ngôn ngữ chat trong giao tiếp đặt ra vấn đề bức thiết trong đời sống trước những biến đổi lớn lao của hệ thống ngôn ngữ dân tộc và thế giới. Giới trẻ ngày nay phải luôn rèn luyện ngôn ngữ trong giao tiếp, vận dụng đúng đắn các phương tiện giao tiếp để bảo vệ sự trong sáng của Tiếng Việt. Đặc biệt là đối với lứa tuổi học sinh. Khi nhân cách chưa định hình thì cần phải rèn luyện bản thân theo những chuẩn mực tốt đẹp hơn nữa. Tránh lệch lạc nhân cách dẫn đến các hành vi sai trái. Góp ý, điều chỉnh những hành vi lệch lạc ngôn ngữ trong giao tiếp của bạn bè. Vận dụng ngôn ngữ mới nhưng không lạm dụng nếu Tiếng Việt có từ tương tự. Rèn luyện ý thức trân trọng và bảo vệ sự trong sáng của Tiếng Việt.

Ngôn ngữ viết và nói của dân tộc ta là kết quả của nhiều cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước, trải qua bao lần đổi mới để được như ngày hôm nay. Ngôn ngữ của chúng ta là một ngôn ngữ riêng, đặc trưng, mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc. Vì vậy chúng ta phải biết quý trọng, bảo vệ, giữ gìn và phát huy sự trong sáng của Tiếng Việt trước sự ảnh hưởng của văn hóa ngoại lai.

Hùng Cường