AI xóa sổ công việc văn phòng: AI được kỳ vọng giúp tổ chức hoạt động theo cách tinh gọn hơn và hiệu quả hơn.

Làn sóng sa thải ập đến, nhân viên 'cổ cồn trắng' lo âu

Nhiều thập kỷ qua, tự động hoá và AI đang dần thay đổi cách làm việc của giới “cổ cồn trắng”. Từ tiếp nhận công việc của nhân viên, giờ đây trí tuệ nhân tạo có sức ảnh hưởng đến cả những công việc của quản lý cấp cao, theo Wall Street Journal.

Sức mạnh của trí thông minh nhân tạo có thể định hình lại loại công việc tri thức mà hàng triệu người đang làm sau màn hình máy tính.

Giờ đây, AI không chỉ tiếp nhận công việc, mà còn có khả năng sáng tạo nội dung, tổng hợp ý tưởng, hỗ trợ quản lý cấp cao, và thậm chí thay thế con người trong nhiều lĩnh vực.

Các chuyên gia dự đoán tiềm năng của AI tạo sinh có tầm ảnh hưởng lớn đến nhu cầu nhân sự của doanh nghiệp, bao gồm cả các vị trí quản lý. Công nghệ hay hoá chất là những ngành nghề có nhiều cấp bậc công việc được cho là sẽ có nhiều cải tiến hoặc bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo.

“Khi công ty phát triển, chúng tôi sẽ cần ít nhân viên mới hơn thay vì phải cắt giảm số lượng lớn”, Mark E. Newman, CEO công ty hoá chất Chemours, dự đoán tổ chức của họ sẽ không cần tuyển dụng thêm trong tương lai nhờ AI.

Lượng công việc cắt giảm do AI ngày càng tăng

Làn sóng sa thải đang ập đến do các công ty cắt giảm nhân sự để đầu tư vào AI (trí tuệ nhân tạo). Theo số liệu của Challenger, hơn 4.600 việc làm trong lĩnh vực truyền thông và công nghệ đã bị cắt giảm từ tháng 5 năm 2023. Alphabet (công ty mẹ của Google) và Duolingo cũng mới đây sa thải hàng trăm nhân viên.

Theo báo cáo của Oliver Wyman Forum, tổ chức nghiên cứu và tư vấn chuyên về kinh doanh và công nghệ, có tới 2/3 “cổ cồn trắng” trong số 15.000 người tham gia khảo sát cho biết năng suất làm việc đã cải thiện nhiều nhờ AI.

Với “cổ cồn xanh”, 54% người chia sẻ họ cũng bắt đầu ứng dụng AI vào công việc.

Những người lao động này sử dụng AI ít nhất 1 lần/tuần trong thời gian cuối năm 2023 và phần lớn họ là những nhân viên trong lĩnh vực tài chính hay marketing.

Tháng trước, Alphabet, công ty mẹ của Google, thông báo sa thải hàng trăm nhân viên trong một số lĩnh vực kinh doanh. Cùng tuần đó, Duolingo, công ty phát triển phần mềm học ngôn ngữ cũng cắt giảm 10% số nhà thầu.

Hiện các công ty đang cắt giảm việc làm để có thêm ngân sách đầu tư vào công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Đồng thời sử dụng AI thay thế cho một số vị trí cắt giảm, như sáng tạo nội dung.

Các công ty ngoài lĩnh vực công nghệ cũng đã bắt tay vào quá trình chuyển đổi AI tương tự.

UPS, công ty cung cấp dịch vụ vận chuyển toàn cầu, đã cắt giảm 12.000 việc làm, chủ yếu vị trí quản lý và một số nhân viên hợp đồng. Ngay cả khi ngành vận chuyển trọn gói phục hồi trở lại, công ty cho biết họ cũng không tuyển lại các vị trí đó. Nhờ ứng dụng công nghệ máy học, UPS đã giảm được số lượng nhân sự cần có trong bộ phận định giá.

AI không chỉ ảnh hưởng đến nhân viên cấp thấp mà còn đe dọa vị trí quản lý cấp trung. Theo nghiên cứu của Oliver Wyman, hơn 50% quản lý cấp cao lo ngại công việc của họ có thể bị tự động hóa bởi AI.

Nghề nghiệp sau bị xoá sổ trong tương lai vì AI

Nhân viên chăm sóc khách hàng

Một trong những công việc có thể bị AI chatbot có thay thế con người nhất chính là chăm sóc khách hàng. Hầu hết các trang web đều đã có chatbot để trả lời các câu hỏi, nhưng trong một số trường hợp vẫn cần nhân viên hỗ trợ với các vấn đề phức tạp hơn.

Tuy nhiên, khi các công ty bắt đầu triển khai những công cụ AI phức tạp hơn như ChatGPT và được sử dụng rộng rãi, rất có thể công việc này sẽ trở nên thừa thãi. Nhiều chuyên gia dự đoán lĩnh vực chăm sóc khách hàng sẽ sớm được tự động hóa. Nhưng liệu sự thay đổi này có giúp ngành dịch vụ này hoạt động hiệu quả hơn hay không vẫn còn là câu hỏi chưa được trả lời.

Copywriter

Những người sáng tạo nội dung đặc biệt là những người viết quảng cáo, viết website có thể gặp khó khăn trong những năm tới. Các giải pháp tự động hoá, sử dụng công cụ AI để viết thay con người càng ngày càng phát triển.

Không chỉ ChatGPT, hàng loạt công cụ khác như Jounce AI cũng có khả năng viết lách bằng AI miễn phí. Các AI này có thể viết lách một cách mượt mà và thậm chí viết luận văn đại học, lập trình web theo yêu cầu của người dùng… Do đó, nhiều chuyên gia dự đoán AI cũng sẽ sớm tham gia vào ngành copywriting trong thời gian tới.

Người nổi tiếng, người mẫu

Theo Gizmodo, robot có thể sẽ sớm xâm nhập vào ngành công nghiệp thời trang trong vài năm tới. Robot được tạo nên từ những hình ảnh được tạo lập từ hiệu ứng máy tính CGI nhưng trông rất giống người thật. Các thương hiệu lớn đã sử dụng công nghệ này trong hoạt động kinh doanh bởi giá thành rẻ và tiện dụng.

Những hiệu ứng tích cực của AI với dân văn phòng

Tuy nhiên, AI cũng mang đến những hiệu ứng tích cực. Nó giúp nhân viên thực hiện công việc nhanh chóng hơn và tập trung vào nhiệm vụ có ý nghĩa hơn.

Theo nghiên cứu của Oliver Wyman, khi nhu cầu ứng dụng trí tuệ nhân tạo tăng lên, cấu trúc quản lý có thể được cấu hình lại.

Những người lao động mới vào nghề có thể phải chịu thiệt thòi ban đầu khi nhiều nhiệm vụ của họ được tự động hóa. Đổi lại, trong tương lai, công việc nhập môn sẽ giống vai trò quản lý cấp 1 hơn.

Theo phân tích, tác động này có thể giảm bớt các tầng quản lý tầm trung, nền tảng cho các vai trò lãnh đạo cấp cao.

Ví dụ: tại Prosus, AI giúp các nhà thiết kế web tự viết phần mềm, giải phóng thời gian cho các nhà phát triển phần mềm tập trung vào những chương trình mã phức tạp. Chemours đào tạo nhân viên về ứng dụng AI, giúp họ tiết kiệm thời gian và tập trung vào dự án quan trọng hơn.

Theo Matt Abbott, Giám đốc chuyển đổi tại Chemour, giờ đây các chuyên gia tài chính không cần chuẩn bị một số báo cáo cụ thể với nhiều việc sao chép và dán giữa các hệ thống và bảng tính, công việc của họ nhanh hơn nhờ các công cụ phân tích không cần mã lập trình của AI.

“Nhóm tài chính hiện có thể sử dụng thời gian của họ cho các dự án quan trọng khác trong kinh doanh thay vì liên tục chạy các truy vấn hệ thống”, Abbott cho biết.

Kiên Trung