"Quả ngọt" từ bồi dưỡng học sinh giỏi ở Đắk Nông
Những năm gần đây, ngành Giáo dục Đắk Nông đã gặt được nhiều “quả ngọt” từ các kỳ thi học sinh giỏi (HSG) quốc gia. Trên hành trình đó có các thầy, cô giáo đã nỗ lực "truyền lửa" đam mê cho học sinh.
Gian nan rèn luyện học sinh giỏi
Cô giáo Đỗ Thị Mai Loan, giáo viên bộ môn Sinh học, Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh, TP. Gia Nghĩa là một trong những giáo viên có số lượng học sinh đoạt nhiều giải học sinh giỏi quốc gia năm 2023-2024 vừa qua.
Trong tổng số 10 học sinh dự thi môn Sinh học thì có 8 em do cô giáo Loan bồi dưỡng chính đạt giải. Trong đó, 3 giải ba, 5 giải khuyến khích. Từ năm 2016 đến nay đã có 17 lượt học sinh đoạt giải quốc gia qua bàn tay bồi dưỡng của cô giáo Loan.
Theo chia sẻ của cô Loan, bồi dưỡng học sinh giỏi là cả quá trình lâu dài. Quá trình giảng dạy, giáo viên phát hiện ra những học sinh có năng lực, năng khiếu vượt trội để dần khích lệ, định hướng và hỗ trợ các em phát huy tốt hơn năng lực của mình. Quá trình giảng dạy, giáo viên sẽ có những chương trình, bài tập dạng nâng cao để học sinh phát huy được năng lực thật sự.
Mặt khác, hiện nay, các đề thi luôn cập nhật các nội dung mới, nhiều kiến thức hay. Do đó, giáo viên phải luôn tự đổi mới, nghiên cứu, học hỏi, khai thác tư liệu cả trong và nước ngoài để đáp ứng yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao. “Để đạt thành tích cao thì cả cô và trò đều phải thật sự cố gắng. Cố gắng không chỉ bằng lời nói mà bằng hành động. Có những thời gian ôn luyện cao điểm, cả cô và trò phải dậy lúc 4h30' sáng để giải đề. Ngoài sự quyết tâm, giáo viên cũng cần giúp các em có thêm sự tự tin”, cô giáo Loan chia sẻ.
Quyết tâm cao với mục tiêu đề ra
Theo thầy giáo Nguyễn Đình Khương, giáo viên bộ môn Tin học của Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh thì để học sinh đạt được những thành tích cao nhất, cần rèn cho các em không chỉ tính tự lập mà phải tự có kế hoạch rõ ràng cho từng ngày, từng tuần, từng tháng, từng giai đoạn để chinh phục đỉnh cao tri thức. Khi đã có kế hoạch, học sinh và cả giáo viên nghiêm túc, quyết tâm thực hiện bằng được các mục tiêu đã đề ra.
Ngoài những kiến thức giảng dạy cho học sinh thì giáo viên còn phải tìm nguồn học liệu phù hợp để cung cấp, hướng dẫn các em tự nghiên cứu. Mỗi kỳ thi đòi hỏi mức độ kiến thức khác nhau nên giáo viên cũng buộc phải tìm hiểu, nghiên cứu và chọn học để hỗ trợ theo mức tiếp nhận kiến thức của từng học sinh.
Ngoài ra, cách để kích thích việc học hỏi và rèn luyện năng lực, kỹ năng, đúc rút kinh nghiệm giáo viên kết nối để học sinh tham gia các cuộc thi lớn trong khu vực. Mỗi cuộc thi là một lần các em được cọ xát với thực tế, bổ sung thêm nguồn kiến thức cũng như sự tự tin của bản thân. Việc tham gia các cuộc thi còn giúp học sinh được tiếp cận với thí sinh, giáo viên, chuyên gia ở các tỉnh, thành đã tạo thêm kênh học hỏi hữu ích. Quá trình bồi dưỡng, học sinh phải cùng lúc học chuyên sâu bộ môn dự thi và các môn học bình thường nên giáo viên phải định hướng các em để phân bổ thời gian học tập hợp lý, bảo đảm sức khỏe.
Theo thầy giáo Nguyễn Đình Khương thì khó khăn nhất trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi hiện nay nguồn học liệu khó tìm, nhất là khi có học sinh có năng lực vượt trội. Để duy trì tốt công tác bồi dưỡng học sinh giỏi vừa bảo đảm chương trình dạy học ở trường cũng là sự cố gắng rất nhiều của đội ngũ giáo viên được tuyển chọn thực hiện công tác bồi dưỡng. "Bồi dưỡng học sinh giỏi chiếm rất nhiều thời gian và tâm huyết của giáo viên nhưng mỗi lần có học sinh đoạt giải lại như một động lực lớn để tiếp tục cống hiến. Mới đây, UBND tỉnh đã tuyên dương học sinh và giáo viên đoạt giải cao trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia như tiếp thêm niềm tin, động lực và cũng cảm thấy trách nhiệm của mình ngày càng lớn hơn”, thầy giáo Khương cho hay.
Tăng cả chất và lượng
Theo ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Đắk Nông, những năm gần đây, số lượng và chất lượng các giải thi học sinh giỏi quốc gia ngày càng được nâng lên. Nếu trước đây mỗi năm số lượng học sinh đoạt giải học sinh giỏi quốc gia tập trung ở một số môn phổ biến như Lịch sử, Đại lý… thì 3 năm gần đây, số lượng các môn có học sinh đoạt giải cao cũng tăng dần đều ở tất cả các bộ môn. Riêng 2 năm học gần đây đã có những giải cao ở các bộ môn Tin học, Sinh học, Ngữ văn...
Đặc biệt, năm học 2023-2024, em Nguyễn Anh Dũng, học sinh lớp 12 chuyên Tin của Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh đã lọt tốp dự thi vào đội tuyển Olympic để tuyển chọn danh sách thi học sinh giỏi khu vực châu Á.
Từ năm 2004 đến nay, Đắk Nông có 166 em đoạt giải học sinh giỏi quốc gia. Năm 2004 toàn tỉnh chỉ có 5 giải quốc gia thì các năm sau đều tăng mạnh, nhất là năm 2018 tăng lên 11 giải và năm 2024 có 23 giải.
Cũng theo ông Hải, việc nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn được ngành Giáo dục Đắk Nông xem là nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng năm. Sở đã thành lập Ban bồi dưỡng học sinh giỏi cấp tỉnh, với sự tham gia của 40-50 giáo viên (tùy theo số lượng học sinh tham gia dự thi và số môn dự thi).
Những giáo viên chuyên bồi dưỡng học sinh giỏi sẽ được tuyển chọn từ các trường THPT trong toàn tỉnh, trong đó có trên 80% là ở Trường THPT Chuyên Nguyễn Chí Thanh.
Giáo viên được lựa chọn đều là những người có năng lực chuyên môn cao và có nhiều kinh nghiệm trong phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi. Đây là những giáo viên có tâm huyết, không ngừng tìm tòi, học hỏi để tự nâng cao trình độ chuyên môn, đáp ứng cho công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
Hàng năm, Ban tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi sẽ lên kế hoạch cụ thể để tổ chức ôn luyện cho học sinh. Các cơ sở giáo dục tạo mọi điều kiện thuận lợi để hỗ trợ cho công tác ôn luyện của giáo viên và học sinh. Nhờ đó, bình quân mỗi năm số lượng học sinh đạt giải quốc gia chiếm từ 20-30%/tổng số các em tham gia ôn luyện.
Cũng theo ông Hải, thời gian tới, ngành Giáo dục sẽ chú trọng nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ cho đội giáo viên làm công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. Việc tăng cường tổ chức các kỳ thi học sinh giỏi các cấp được tổ chức chất lượng và đa dạng hơn để học sinh và giáo viên có điều kiện rèn luyện, thể hiện năng lực của mình... Điều này, hướng đến nâng cao hơn nữa cả về chất lượng và số lượng các giải học sinh giỏi quốc gia.