Nhớ thương hương tết
Như một người vừa tỉnh giấc vào buổi sớm mai, ngó ra ngỡ ngàng thấy tết đang chậm bước về trước ngõ.
Sắc màu, âm thanh, mùi vị của tết đều có điều gì đó rất riêng, lẩn quất trong không gian. Đánh thức đứa trẻ thơ năm nào. Đánh thức người lớn đi lạc muốn được dắt díu về lại ấu thơ.
Hương tết dậy lên từ ngọn lửa luôn thắp đỏ bếp. Âm thanh củi than tí tách vui tai. Lá khô rụng rơi xào xạc trong vườn. Khói lá nhen nhóm chờn vờn bay lên cao. Mẹ tất bật với đủ thứ việc không tên. Những chuyến chợ, phơi hành, dưa. Từng thanh âm vọng vang. Từng hình ảnh nhỏ nhoi quen thuộc cứ khe khẽ chạm vào, khơi gợi hình bóng mùa xuân.
Hương tết được ủ đầy từ vôi vữa bố và anh trai pha quét lại cho ngôi nhà. Mẹ vẫn thường bảo, trẻ con đón tết cần đồ mới, ngôi nhà, cỏ cây cũng cần được khoác áo mới tinh tươm. Thế nên, năm nào cũng vậy, bố và anh trai tỉ mẩn trải màu trắng lên tường, tô điểm cho ngôi nhà nhỏ chiếc áo sáng, đẹp tinh tươm chờ đón xuân sang. Con gái nhỏ hớn hở mang chậu vôi dịu dàng quét lên từng gốc cây trong vườn. Thầm thì mong cây khỏe mạnh. Mùi vôi vữa nồng nồng ngai ngái thân quen. Những giọt mồ hôi lịn rịn trên trán mà niềm vui, tiếng cười vẫn đong đầy.
Bố quét tước bàn thờ chuẩn bị cho việc dâng cúng tổ tiên. Anh trai phụ trách rửa ấm chén, trái cây. Con gái hì hụi rửa chồng lá dong xanh ngăn ngắt. Làn nước mùa đông được múc lên từ giếng buốt lạnh làm đôi tay tê tái, cóng buốt. Những công việc bao năm chẳng đổi thay, trong gia đình, nơi quê nhà. Nhưng hình ảnh chẳng xa lạ, không thể thiếu cứ đung đưa nơi triền ký ức, nhắc nhớ tết ghé qua.
Mẹ đã thái sẵn thịt lợn. Nếp, đậu xanh đã ngâm. Hành đã sẵn sàng. Bố trải chiếc chiếu to, cẩn thận chẻ từng chiếc lạt giang buộc bánh. Bọn trẻ thích thú được ngồi cạnh, xem bố cắt lá, xếp lá vào khuôn, gói từng chiếc bánh chưng chăm chút, vuông vức. Chúng xin được tập gói thử và mừng khôn xiết được dành riêng chiếc bánh tét nhỏ xinh. Không khí gói bánh chưng vốn không thể thiếu mỗi năm. Gói bánh chưng mới cảm nhận đậm đà trọn vẹn tết thực sự đang hiện hữu.
Thích nhất khoảnh khắc buổi tối, công việc tạm ngưng, cả nhà ngồi quây quần quanh đống lửa rực cháy, trông nồi bánh, chuyện trò nhỏ to. Chẳng biết những ấm áp được thắp lên bởi củi lửa hay bởi tình thân kề bên? Có khi bọn trẻ ngủ quên từ lúc nào, sáng ra được nhận món quà là những chiếc bánh nho nhỏ xinh xắn. Mãi tận sau này lớn lên, trở thành người lớn, chúng vẫn khát thèm hồi ức chiếc bánh chưng, bánh tét xíu xiu gói trọn ký ức thuở nào.
Hương tết dậy lên từ mùi trầm hương thoang thoảng phả vào không khí. Từ nồi nước mùi già mẹ nấu cho mấy bố con tắm rửa chuẩn bị đón một năm mới sang. Ánh lửa bừng lên rộn rã. Tiếng nước sôi lục bục reo vui. Nồi nước mùi già chiều cuối năm dường như là một nghi thức không thể thiếu. Để gột rửa hết những bụi bặm, những cũ kỹ còn vương đọng trên thân thể và trong tâm hồn. Hương mùi già cùng ta đón một xuân mới với một tâm hồn thênh thang.
Dù khó khăn, thiếu thốn, tết nào mẹ cũng tằn tiện mua quần áo mới cho con trẻ. Những đứa trẻ nhà nghèo mừng vui sau cả một năm có đồ đẹp diện tết. Hớn hở, hân hoan đem ra ướm thử lên người nhưng vẫn không quên nhắc nhau để dành mặc tết. Nghe thương sao lời hiểu chuyện của trẻ con gia đình thiếu thốn.
Càng lớn khôn đi xa, những ngày cận tết càng khao khát được về bên gia đình, người thân, quê hương. Chẳng có nơi nào ấm áp, chở che, bình yên hơn gia đình. Tết về càng nhớ mẹ nhiều hơn. Tết bên mẹ chỉ còn trong ký ức. Một thời gian bận bịu đi làm, về tết được vài hôm, chúng tôi không còn bày biện làm bánh ngào, mứt như ngày xưa còn mẹ. Tết vắng mẹ để lại những khoảng trống chênh vênh. Bố, tôi đi tảo mộ cùng các cháu, để tụi nhỏ được nhớ về bà, nhớ về nguồn cội. Về thăm mẹ, không thể thiếu những món yêu thích của mẹ ngày xưa: hoa huệ, bánh quy, loại nước mẹ thích. Được trở về, song những trống vắng vấn vương đâu đây khi chẳng còn bóng hình của mẹ.
Mẹ về miền cao xanh như chiếc lá gửi lại một khoảng trống nơi vòm cây. Thời gian vẫn xoay vần trôi đi. Vòm cây sẽ lớn lên, xanh tươi nhưng trống vắng vẫn còn mãi như nỗi nhớ mẹ mỗi độ tết về nào có nguôi.
Cứ đi thật xa. Cứ rong chơi miên viễn. Chỉ cần tâm mãi biết neo đậu sợi dây quê nhà, neo đậu hương tết giản dị, thân thương và trở về…