Tàu thăm dò của NASA tìm thấy dấu vết trầm tích hồ nước cổ trên sao Hỏa

Tàu thăm dò Perseverance của NASA trong một bức ảnh selfie chụp trên một tảng đá có biệt danh là “Rochette” trên sao Hỏa, ngày 10/9/2021. (Ảnh: NASA)

Theo một nghiên cứu công bố ngày 26/1 trên tạp chí Science Advances, nhóm nghiên cứu từ Đại học California tại Los Angeles (UCLA) - Mỹ và Đại học Oslo (Na Uy) đã tiến hành phân tích những dữ liệu thu thập từ các máy phát sóng radar xuyên lòng đất sao Hỏa gắn trên tàu thăm dò Perseverance.

Những dữ liệu này đã chứng minh hình ảnh chụp được từ quỹ đạo sao Hỏa trước đó cùng các bằng chứng quan trọng khác đã góp phần củng cố giả thuyết của giới khoa học rằng, nhiều khu vực của sao Hỏa từng được bao phủ bởi nước và có thể có dấu hiệu sự sống của vi sinh vật.

Với kích cỡ của một chiếc ô-tô, tàu thăm dò Perseverance đã hạ cánh thành công lên sao Hỏa vào đầu năm 2021 để khám phá miệng núi lửa Jezero - vốn được cho là đã hình thành khoảng 3 tỷ năm trước.

Tàu thăm dò Perseverance của NASA trong một bức ảnh selfie chụp trên một tảng đá có biệt danh là “Rochette” trên sao Hỏa, ngày 10/9/2021. (Ảnh: NASA)

Các hình ảnh quét phía dưới bề mặt hành tinh này được tàu thám hiểm 6 bánh ghi lại khi di chuyển trên sao Hỏa từ đáy miệng núi lửa đến một vùng rộng lớn liền kề. Dữ liệu cho thấy, vật chất ở đây có các đặc điểm giống như trầm tích được tạo thành tại các vùng đồng bằng sông trên Trái Đất.

Trước đó, các nhà khoa học cũng đặt giả thuyết về lớp trầm tích này khi quan sát hình ảnh chụp từ quỹ đạo của sao Hỏa.

Sóng từ thiết bị radar RIMFAX của tàu thám hiểm cho phép các nhà khoa học có cái nhìn rõ hơn dưới lòng đất sao Hỏa thông qua hình cắt ngang các lớp đá sâu tới 20m, gần giống như nhìn vào hình cắt của một con đường, theo nhà khoa học David Paige của UCLA, một trong những tác giả của nghiên cứu.

Những lớp cắt này cung cấp bằng chứng rõ ràng rằng, trầm tích đất đã được tạo thành bởi nước lắng đọng tại miệng núi lửa Jerezo và tại vùng đồng bằng của một con sông cung cấp nguồn nước này, giống như trầm tích được hình thành trong các hồ trên Trái đất. Điều đó chứng tỏ sao Hỏa đã từng có thời kỳ ấm áp, ẩm ướt và có thể có dấu hiệu của sự sống.

Hình ảnh về mặt cắt xuyên đất từ dữ liệu radar RIMFAX thu thập được ở khu vực Hawksbill Gap của miệng núi lửa Jezero. (Nguồn: NASA)

Các nhà khoa học cũng đang mong chờ một cuộc khảo sát kỹ lưỡng hơn các trầm tích của miệng núi lửa Jerezo trong các mẫu đất đá được tàu Perseverance thu thập và chuyển về Trái Đất trong tương lai.

Hiện tại, nghiên cứu mới nhất này được các nhà khoa học rất đón nhận, đồng thời cũng khẳng định rằng, nỗ lực nghiên cứu địa sinh học của giới khoa học trên sao Hỏa cuối cùng cũng đã được thực hiện ở đúng vị trí trên hành tinh này.

Phân tích từ các mẫu lõi ban đầu được tàu Perseverance khoan tại 4 địa điểm gần nơi hạ cánh hồi tháng 2/2021 đã khiến các nhà nghiên cứu sửng sốt, khi cho thấy đá ở đây có bản chất núi lửa chứ không phải trầm tích như dự đoán trước đó.

Tuy nhiên, các phát hiện này không mâu thuẫn với nhau, bởi ngay cả đá núi lửa cũng có dấu hiệu biến đổi khi tiếp xúc với nước, và các nhà khoa học công bố những phát hiện đó vào tháng 8/2022 đã lập luận rằng các trầm tích có thể đã bị xói mòn.

Nhà khoa học hành tinh David Paige cho biết, kết quả phân tích radar RIMFAX trong báo cáo công bố ngày 26/1 đã cho thấy dấu hiệu xói mòn trước và sau khi hình thành các lớp trầm tích được xác định ở rìa phía tây của miệng núi lửa, chứng tỏ lịch sử địa chất phức tạp ở khu vực này.

Ông Paige nói, tàu thăm dò đã tìm thấy những mẫu đá núi lửa và thông tin đáng chú ý là hiện tàu đã tới vùng đồng bằng, cũng như đã tìm thấy bằng chứng về những trầm tích hồ này. Đó là một trong những lý do chính để con tàu của NASA có mặt ở đây.

TRUNG HƯNG