Đắk Lắk nâng cao hiệu quả phòng, chống thiên tai mùa mưa lũ

Mưa lũ gây ngập lụt diện rộng trên địa bàn huyện Lắk.

Thiên tai gây hậu quả nặng nề

Mưa lũ năm nay ở Đắk Lắk đến sớm và gây thiệt hại nặng nề hơn các năm trước. Theo Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn tỉnh, đợt mưa lũ xảy ra trong những ngày cuối tháng 7 và đầu tháng 8 vừa qua đã gây thiệt hại nặng.

Cụ thể, trên địa bàn các huyện Lắk, Krông Ana, Ea Súp, Krông Bông xảy ra ngập lụt cục bộ ở nhiều nơi khiến một nhà dân bị sập; 12 nhà bị tốc mái; hơn 100 nhà bị ngập nước; gần 7.600ha cây trồng các loại bị ngập; hơn 700 con gia cầm bị cuốn trôi và một số diện tích ao nuôi thủy sản bị ngập nước; hơn 16km kênh mương bị hư hỏng, một số vị trí trên tuyến kênh của hồ chứa nước Ea Súp thượng bị vỡ và một số công trình thủy lợi khác bị hư hỏng, xói lở nghiêm trọng. Quốc lộ 14 tuyến đường tránh trung tâm thị trấn Ea Đrăng (huyện Ea H’leo) bị sạt lở mái ta-luy âm dẫn đến sụt lún nền đường với chiều dài khoảng 35m… Ước tính thiệt hại toàn bộ hơn 156 tỷ đồng.

Mưa lũ gây ngập lụt diện rộng trên địa bàn huyện Lắk.

Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lắk Nguyễn Viết Quang cho biết, do biến đổi khí hậu nên thiên tai, lũ lụt diễn biến ngày càng phức tạp. Năm nay, mưa lũ đến sớm hơn, trên địa bàn huyện vừa qua 1 nhà dân bị sập và hơn 1.470ha lúa bị ngập…

Ngoài ra, khoảng 30m bờ sông Krông Na đoạn qua xã Buôn Triết bị tràn bờ gây ngập lụt hàng trăm ha lúa nước của người dân địa phương. Theo dự báo, mưa lũ năm nay sẽ diễn biến phức tạp, ảnh hưởng lớn đến tình hình sản xuất nông nghiệp và đời sống của nhân dân, đặc biệt là khu vực 3 xã vùng trũng Đắk Liêng, Buôn Tría và Buôn Triết.

Người dân huyện Lắk nỗ lực đắp đập ngăn nước lũ từ sông Krông Ana tràn vào cánh đồng lúa.

Những năm gần đây, diễn biến thiên tai tại tỉnh Đắk Lắk ngày càng phức tạp, khó lường. Năm 2022, toàn tỉnh xảy ra 16 vụ thiên tai gồm: 9 trận lốc tố, dông sét; 5 đợt mưa lũ lớn; 2 vụ sạt lở đất làm 1 người chết, 4 người bị thương; 194 nhà bị ngập nước, hư hỏng; 8.416ha cây trồng bị ảnh hưởng; 20ha ao nuôi cá bị ngập, cuốn trôi và 27.460m kênh mương các loại bị xói lở, hư hỏng. Ngoài ra, thiên tai còn gây hư hỏng nhiều công trình cơ sở hạ tầng và tài sản, tổng thiệt hại kinh tế gần 243 tỷ đồng.

Nước lũ tràn ngập vào nhà dân ở huyện Ea Súp.

Tính xa hơn, từ năm 2013 đến 2023, thiên tai hạn hán, lũ lụt trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk tàn phá 336.846ha cây trồng, thiệt hại hơn 8.121 tỷ đồng; lốc tố, dông sét, lũ lụt, sạt lở đất làm 42 người chết, 41 người bị thương, thiệt hại về tài sản hơn 4.500 tỷ đồng…

Nâng cao hiệu quả phòng, chống thiên tai

Theo dự báo của Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Đắk Lắk, do ảnh hưởng của hiện tượng La Nina, năm 2023 lượng mưa trên địa bàn tỉnh đạt mức xấp xỉ và cao hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ; hiện tượng mưa cục bộ trong mùa khô có khả năng xuất hiện nhiều hơn.

Năm 2022, toàn tỉnh xảy ra 16 vụ thiên tai. Đồng thời, thiên tai còn gây hư hỏng nhiều công trình cơ sở hạ tầng và tài sản, tổng thiệt hại kinh tế gần 243 tỷ đồng.

Sẽ xảy ra các hiện tượng thời tiết cực đoan như dông, sét, mưa đá kèm theo lốc xoáy và gió giật mạnh; đặc biệt vào thời kỳ cao điểm của mùa mưa năm 2023, tổng lượng mưa trên địa bàn có khả năng đạt từ 550-850mm; lượng dòng chảy các sông, suối phổ biến ở mức cao hơn trung bình nhiều năm cùng thời kỳ từ 15-25%, có thể gây ra những đợt lũ, ngập cục bộ ở các vùng trũng thấp thuộc các huyện Krông Bông, Krông Ana, Ea Súp, Krông Pắc, Ea Kar, Lắk…

Người dân huyện Ea Súp gặt lúa chạy lũ.

Ông Mai Trọng Dũng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy viên Thường trực Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn tỉnh Đắk Lắk cho biết, để chủ động phòng, chống thiên tai, ngay từ đầu năm, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn cấp tỉnh, huyện đã được kiện toàn và xây dựng, triển khai kế hoạch phòng, chống thiên tai năm 2023.

Từ năm 2013 đến 2023, thiên tai hạn hán, lũ lụt trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk tàn phá 336.846ha cây trồng, thiệt hại hơn 8.121 tỷ đồng; lốc tố, dông sét, lũ lụt, sạt lở đất làm 42 người chết, 41 người bị thương, thiệt hại về tài sản hơn 4.500 tỷ đồng…

Phương án phòng, chống thiên tai của tỉnh xác định mục tiêu là bảo đảm an toàn tuyệt đối cho người, tài sản của nhà nước và nhân dân, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra.

Kịp thời di dời, sơ tán dân ở khu vực xung yếu, có nguy cơ cao ảnh hưởng bởi thiên tai như lũ lụt, lũ quét, sạt lở đất đến nơi tạm cư an toàn, nhất là đối với các đối tượng dễ bị tổn thương. Công tác phòng, chống thiên tai phải lấy phòng ngừa là chính và phải thực hiện theo phương châm “4 tại chỗ”...

Đoàn viên, thanh niên huyện Lắk tham gia giúp dân đắp đập, phòng chống lũ lụt.

Trong các địa phương ở Đắk Lắk thì huyện biên giới Ea Súp là địa bàn thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi nhiều loại hình thiên tai như khô hạn nặng vào mùa khô và dông lốc, lũ lụt vào mùa mưa, gây thiệt hại nặng nề.

Chỉ riêng trong năm 2022, trên địa bàn đã xảy ra 4 đợt thiên tai, gây thiệt hại về kinh tế hơn 175 tỷ đồng và ảnh hưởng rất lớn đến đời sống, sản xuất của nhân dân.

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Ea Súp Ngô Văn Thắng, địa phương sẽ theo dõi sát diễn biến thời tiết, xây dựng phương án bố trí lực lượng phù hợp với thực tế; thường xuyên kiểm tra các hồ, đập trên địa bàn; kiện toàn đội xung kích phòng, chống thiên tai các xã, thị trấn, sẵn sàng cơ động ứng phó với thiên tai; thực hiện chế độ trực ban 24/7 trong mùa mưa bão nhằm chủ động phòng, chống thiên tai, hạn chế thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra.

Các ngành chức năng huyện Ea Súp hỗ trợ di chuyển nhân dân ở vùng lũ đến nơi khô ráo, an toàn.

Tuy nhiên, theo ông Mai Trọng Dũng, Đắk Lắk là tỉnh miền núi, địa bàn rộng, địa hình phức tạp. Cùng với đó, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, tình hình thời tiết trên địa bàn diễn biến bất thường, không theo quy luật, đặc biệt những năm gần đây thường xảy ra hiện tượng thời tiết cực đoan khiến công tác phòng, chống thiên tai gặp rất nhiều khó khăn.

Công tác khắc phục hậu quả, phục hồi, tái thiết sau thiên tai cần nguồn kinh phí lớn, nhưng việc đầu tư cho hoạt động này chưa đáp ứng yêu cầu thực tế, ngân sách hằng năm bố trí cho công tác phòng, chống thiên tai còn hạn chế. Riêng trong năm 2022, nhu cầu khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra là gần 393 tỷ đồng, tuy nhiên tỉnh chỉ huy động được 65,7 tỷ đồng.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Mai Trọng Dũng

Hiện nay, toàn tỉnh chỉ có khoảng 23% diện tích đất sản xuất nông nghiệp được tưới từ công trình thủy lợi, phần còn lại phụ thuộc nước ngầm và sông, suối tự nhiên. Nhưng nhiều công trình hồ đập, thủy lợi được xây dựng lâu năm đến nay bị hư hỏng, xuống cấp không được đầu tư sửa chữa, nâng cấp kịp thời do thiếu nguồn lực.

Bên cạnh đó, nền kinh tế của Đắk Lắk chủ yếu là nông nghiệp, chịu ảnh hưởng bởi 17/22 loại hình thiên tai, trong đó có các loại hình thiên tai nguy hiểm, gây thiệt hại lớn như: hạn hán, lũ, lũ quét, ngập lụt, sạt lở đất…

Công tác khắc phục hậu quả, phục hồi, tái thiết sau thiên tai cần nguồn kinh phí lớn, nhưng việc đầu tư cho hoạt động này chưa đáp ứng yêu cầu thực tế, ngân sách hằng năm bố trí cho công tác phòng, chống thiên tai còn hạn chế.

Riêng trong năm 2022, nhu cầu khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra là gần 393 tỷ đồng, tuy nhiên tỉnh chỉ huy động được 65,7 tỷ đồng.

Ngoài ra, yêu cầu trong công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn ngày càng cao, nhưng cơ sở vật chất, trang thiết bị, công cụ hỗ trợ cho hoạt động này ở cấp huyện, xã còn hạn chế; phương tiện, vật tư, năng lực cứu hộ, cứu nạn bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu của công tác tìm kiếm cứu nạn...

Là tỉnh chủ yếu sản xuất nông nghiệp, nhưng thiên tai ngày càng diễn biến phức tạp khiến người nông dân ở Đắk Lắk bị thiệt hại nặng nề.

Để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống thiên tai, tỉnh Đắk Lắk đã kiến nghị Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai và tìm kiếm, cứu nạn và các bộ, ngành Trung ương hỗ trợ kinh phí đầu tư xây dựng mới, sửa chữa, nâng cấp hồ chứa giai đoạn 2021-2025 và sau năm 2025 từ các chương trình, dự án phòng chống thiên tai, các dự án ODA và nguồn đầu tư khác, với tổng kinh phí hơn 25.600 tỷ đồng.

Thiên tai ở Đắk Lắk diễn biến ngày càng phức tạp là do tình trạng phá rừng chưa được ngăn chặn triệt để.

Bên cạnh đó, Trung ương cần cấp thêm trang thiết bị phục vụ công tác phòng, chống thiên tai bảo đảm yêu cầu nhiệm vụ và bổ sung kinh phí cho tỉnh khắc phục hậu quả thiên tai năm 2022 và đợt lũ vừa qua nhằm sớm ổn định đời sống và sản xuất cho người dân.

Đồng thời, tỉnh Đắk Lắk cũng kiến nghị Trung ương hỗ trợ tập huấn, đào tạo cho cán bộ tham gia công tác phòng, chống thiên tai, nhất là cán bộ thực hiện Đề án nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng…

NGUYỄN CÔNG LÝ