Dự thảo Thông tư quy định về công tác tái hòa nhập cộng đồng trong lực lượng Công an nhân dân

Theo đó, dự thảo Thông tư quy định về thực hiện công tác tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong hình phạt tù; thực hiện tiếp nhận, quản lý, giám sát, giáo dục, giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù, người được đặc xá chưa được xoá án tích (sau đây gọi chung là người mãn hạn tù); thực hiện các biện pháp bảo đảm tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong hình phạt tù trong lực lượng Công an nhân dân.

Ảnh minh họa.

Thực hiện tiếp nhận người mãn hạn tù

Về việc thực hiện tiếp nhận người mãn hạn tù, dự thảo Thông tư quy định ngay sau khi nhận được giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù, Trưởng Công an cấp xã phải chỉ đạo cán bộ Công an cấp xã nắm tình hình, yêu cầu người mãn hạn tù đến trụ sở Uỷ ban nhân dân (UBND) cấp xã trình diện theo thời hạn ghi trong giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù, giấy chứng nhận đặc xá.

Khi người mãn hạn tù đến trụ sở UBND cấp xã trình diện, Công an cấp xã cử cán bộ trực tiếp làm việc với người mãn hạn tù để: Thông báo về chủ chương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước đối với người mãn hạn tù; Nắm tâm tư, nguyện vọng của người mãn hạn tù; Hướng dẫn thực hiện các thủ tục về đăng ký và quản lý cư trú đối với người mãn hạn tù; Tư vấn, hỗ trợ thông tin về tạo việc làm, vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội và những vấn đề cần thiết khác để sớm hoà nhập cộng đồng; Yêu cầu người mãn hạn tù chấp hành nghiêm chỉnh quy định của pháp luật và quy định của cơ quan, tổ chức, địa phương nơi làm việc, học tập, cư trú; Lập biên bản làm việc với người mãn hạn tù, trong đó yêu cầu người mãn hạn tù không vi phạm pháp luật, không tái phạm tội; Lập phiếu thông tin về người mãn hạn tù.
Trường hợp hết thời hạn trong giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù mà người được mãn hạn tù chưa trình diện Uỷ ban nhân dân cấp xã, Trưởng Công an cấp xã phải cử cán bộ xác minh và yêu cầu họ đến trụ sở UBND cấp xã trình diện.
Trường hợp người mãn hạn tù không trở về nơi cư trú, Công an cấp xã phải báo cáo cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện để xác minh, làm rõ về việc cư trú của người mãn hạn tù. Trường hợp người mãn hạn tù về cư trú khác với địa chỉ trong thông báo chấp hành xong án phạt tù, giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù, giấy chứng nhận đặc xá thì Công an cấp xã yêu cầu họ khai báo thông tin, xác định rõ lý do không về nơi cư trú. Nếu xác định việc người mãn hạn tù về cư trú tại địa phương là chính đáng và đúng quy định của Luật Thi hành án hình sự thì Công an cấp xã tham mưu cho UBND cấp xã thực hiện thủ tục tiếp nhận; thông báo cho cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện và UBND cấp xã nêu trong giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù.
Quy định việc phân công tổ chức, cá nhân trực tiếp quản lý, giám sát, giáo dục, giúp đỡ người mãn hạn tù
Bên cạnh đó, dự thảo Thông tư quy định căn cứ vào đặc điểm nhân thân người mãn hạn tù và tình hình thực tế ở địa phương, Công an cấp xã phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức, đoàn thể xã hội tham mưu cho Chủ tịch UBND cấp xã lựa chọn tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội khác và người là thành viên trong tổ chức đó để trực tiếp quản lý, giám sát, giáo dục, giúp đỡ người mãn hạn tù; đảm bảo mỗi một người mãn hạn tù phải có một tổ chức, cá nhân trực tiếp quản lý, giám sát, giáo dục, giúp đỡ tái hòa nhập cộng đồng.
Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày làm việc với người mãn hạn tù, Trưởng Công an cấp xã tham mưu, đề xuất Chủ tịch UNBD xã ra Quyết định về phân công tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm quản lý, giám sát, giáo dục, giúp đỡ người mãn hạn tù. Công an cấp xã phối hợp với tổ chức, cá nhân được phân công quản lý, giáo dục, giúp đỡ người mãn hạn tù; hướng dẫn người quản lý, giám sát, giáo dục, giúp đỡ người mãn hạn tù thực hiện. Thường xuyên gặp gỡ nắm tình hình động viên, giáo dục, giúp đỡ người mãn hạn tù. Chủ động phối hợp gia đình người mãn hạn tù, các cơ quan, ban ngành, đoàn thể, cộng đồng dân cư nơi người mãn hạn tù sinh sống để thực hiện quản lý, giám sát, giáo dục, giúp đỡ người mãn hạn tù...
Thực hiện xem xét việc xoá án tích
Đáng chú ý, dự thảo Thông tư quy định Công an cấp xã rà soát những trường hợp đủ điều kiện xoá án tích và hướng dẫn người mãn hạn tù viết yêu cầu gửi cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp và thực hiện các thủ tục đề nghị cấp phiếu lý lịch tư pháp (Đối với người mãn hạn tù thuộc diện đương nhiên được xóa án tích quy định tại Điều 70 Bộ luật Hình sự).
Đối với trường hợp xoá án tích theo quyết định, xóa án tích trong trường hợp đặc biệt của Toà án quy định tại Điều 71, Điều 72 Bộ luật Hình sự: Công an cấp xã hướng dẫn người mãn hạn tù viết đơn gửi Tòa án đã xét xử sơ thẩm có nhận xét của UBND cấp xã nơi cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi làm việc, học tập.
Ngoài ra, dự thảo Thông tư quy định việc thực hiện thông tin, truyền thông, giáo dục về tái hòa nhập cộng đồng; trợ giúp về tâm lý, hỗ trợ các thủ tục pháp lý; đào tạo nghề nghiệp, tạo việc làm cho người chấp hành xong hình phạt tù.
Việc cho người chấp hành xong hình phạt tù vay vốn từ Ngân hàng chính sách xã hội thực hiện theo Quyết định số 22/2023/QĐ-TTg ngày 17 tháng 8 năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù.

Toàn văn dự thảo Thông tư được đăng trên Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an để lấy ý kiến đóng góp trong thời gian 60 ngày kể từ ngày đăng. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thể xem toàn văn dự thảo và tham gia đóng góp ý kiến tại đây.

Quy định về đối tượng và điều kiện vay vốn đối với người chấp hành xong án phạt tù

Nguyễn Dịu