Làng Moncada - Nơi thắm đượm tình hữu nghị Việt Nam-Cuba

Tình hữu nghị làng Bến Tre và làng Moncada

Ngày 26/7/1953, Fidel Castro dẫn đầu cùng hơn 130 thanh niên Cuba yêu nước tổ chức một cuộc tiến công vào Pháo đài Moncada. Đây là doanh trại quân đội lớn thứ hai của chế độ độc tài Batista. Cuộc tiến công tuy thất bại nhưng âm hưởng còn vang vọng mãi. Chính cuộc tấn công này đã trở thành sự kiện mở đầu cho hàng loạt những hoạt động đấu tranh chống chế độ độc tài Batista, giành lấy tự do cho đất nước.

Sau khi cách mạng Cuba thành công, ngày 2/12/1960, Cộng hòa Cuba trở thành nước đầu tiên ở châu Mỹ thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Ðây không chỉ là sự kiện trọng đại trong quan hệ giữa hai nước, mà còn có ý nghĩa đặc biệt đối với Chính phủ Việt Nam. Vượt qua khoảng cách địa lý và hoàn cảnh khó khăn, Cuba đã kề vai sát cánh, hỗ trợ nhân dân Việt Nam như một người bạn chân thành, một người đồng chí tin cậy. Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của Việt Nam, Cuba luôn đi đầu trong phong trào quốc tế ủng hộ Việt Nam.

Ngày 20/12/1969, một ngôi làng mang tên “Làng Bến Tre” (tỉnh Artemisa) đã ra đời trong phong trào rộng rãi tại Cuba để biểu thị tình đoàn kết, ủng hộ, động viên khích lệ nhân dân miền nam nói chung, nhân dân Bến Tre nói riêng trong công cuộc đấu tranh chống lại kẻ thù xâm lược và bọn tay sai. Làng Bến Tre có một phiên bản nhà sàn Bác Hồ, là biểu tượng của tình đoàn kết giữa nhân dân hai nước Việt Nam-Cuba. Hằng năm, làng Bến Tre đều tổ chức Tết Âm lịch cổ truyền Việt Nam và kỷ niệm Ngày Bến Tre Đồng Khởi (17/1/1960).

Đối với Bến Tre, đáp lại tấm chân tình của Cuba, ngày 9/1/1984, tỉnh chọn xã Lương Hòa (huyện Giồng Trôm) quê hương của nữ tướng anh hùng Nguyễn Thị Định là nơi “kết nghĩa” với Cuba đặt tên là “Làng Moncada”. Tỉnh Bến Tre vinh dự nhiều lần được đón các đồng chí lãnh đạo Cuba, như: Chủ tịch Quốc hội Cuba, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Cuba, Đại sứ và Tổng Lãnh sự Cuba đến thăm, chúc mừng các ngày lễ lớn tại làng Moncada.

Tổng Lãnh sự nước Cộng hòa Cuba tại Thành phố Hồ Chí Minh Ariadne Feo Labrada cho rằng, làng Moncada tại xã Lương Hòa là kết tinh tình đoàn kết và giao lưu nhân dân giữa tỉnh Bến Tre và Artemisa ở Cuba-nơi có một làng tên là Bến Tre.

Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre Trần Ngọc Tam cho biết: “Từ khi xã Lương Hòa lấy tên là “Làng Moncada”, Đảng, chính quyền và nhân dân nơi đây càng tự hào hơn về mối quan hệ gắn bó keo sơn giữa hai quốc gia và hai dân tộc. Truyền thống tốt đẹp này luôn được nhân dân làng Moncada gìn giữ và truyền lại cho thế hệ sau. Đặc biệt, các trường học của Lương Hòa đều mang tên Moncada, và thường xuyên duy trì tổ chức các buổi sinh hoạt truyền thống cho học sinh nhằm ôn lại mối quan hệ, tình cảm giữa nhân dân hai nước. Đây là niềm tự hào, vinh dự cho quê hương về tình cảm hữu nghị, thắm thiết của hai vị tướng anh hùng, hai dân tộc Việt Nam-Cuba anh hùng.

Gìn giữ tình cảm keo sơn giữa hai dân tộc

Sau khi kết nghĩa, huyện Giồng Trôm cũng như làng Moncada rất trân quý, giữ gìn và xem những sự kiện quan trọng của nước bạn như sự kiện của chính mình. Hằng năm, huyện Giồng Trôm đều tổ chức ôn lại ý nghĩa ngày Quốc khánh nước Cộng hòa Cuba, ngày tấn công pháo đài Moncada, ngày thành lập làng Moncada...

Ông Nguyễn Ngọc Tân, người dân ấp Phong Điền (xã Lương Hòa) cho biết: “Tôi rất tự hào khi xã mình được chọn là địa phương kết nghĩa với Cuba và từ đây xã Lương Hòa có danh xưng mới là làng Moncada. Để thể hiện tình hữu nghị, đoàn kết, khi lãnh đạo địa phương phát động phong trào, nhân dân hưởng ứng nhiệt tình, tự giác treo ảnh nữ tướng Nguyễn Thị Định và lãnh tụ Fidel Castro tại vị trí trang trọng nhất trong nhà.

Chúng tôi có trách nhiệm giáo dục, truyền tiếp để thế hệ con, cháu hiểu đúng về mối quan hệ kết nghĩa này, từ đó góp phần giữ gìn truyền thống hữu nghị tốt đẹp, thắt chặt hơn nữa mối quan hệ tốt đẹp giữa hai dân tộc”.

Phó Chủ tịch UBND huyện Giồng Trôm Nguyễn Minh Trung cho biết: “Để thắt chặt hơn nữa tình hữu nghị giữa Việt Nam và Cuba nói chung, làng Bến Tre và làng Moncada nói riêng, tỉnh Bến Tre đã xây dựng Nhà lưu niệm làng Moncada để lưu giữ những tư liệu lịch sử giữa hai làng Moncada (Bến Tre) và làng Bến Tre (Cuba)”.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Viết Thảo, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Hữu nghị Việt Nam-Cuba cho rằng, Việt Nam-Cuba từng sát cánh, chia lửa cho nhau trong chiến hào chống đế quốc, đem lại độc lập, tự do cho đất nước và cuộc sống hạnh phúc cho nhân dân. Ngày nay, nhân dân hai nước tiếp tục chia sẻ với nhau những nguồn lực để thực hiện thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, phồn vinh, bền vững. Ở tỉnh Bến Tre có làng Moncada, còn ở tỉnh Artemisa có làng Bến Tre là những tượng đài vĩnh cửu cho mối quan hệ đặc biệt Việt Nam-Cuba.

HOÀNG TRUNG