Somalia: Phái bộ Chuyển tiếp Liên minh châu Phi bắt đầu giảm quân số

Các tay súng nhóm Hồi giáo Al-Shabaab tại một địa điểm ở ngoại ô Mogadishu, Somalia, ngày 17/2/2011. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Ngày 21/6, Phái bộ Chuyển tiếp Liên minh châu Phi tại Somalia (ATMIS) thông báo đã bắt đầu giảm quân số để tiến tới bàn giao toàn bộ nhiệm vụ an ninh cho Quân đội quốc gia Somalia (SNA). 

Tuyên bố của ATMIS nêu rõ phái bộ này đã tiến hành cắt giảm quy mô lực lượng tại Somalia theo nghị quyết của Liên hợp quốc yêu cầu đến cuối tháng 6/2023 ATMIS rút khoảng 2.000 binh sỹ. 

Động thái này diễn ra trong bối cảnh phiến quân Al-Shabaab vẫn tiếp tục tiến hành các vụ tấn công đẫm máu tại Somalia. Tháng trước, 54 nhân viên gìn giữ hòa bình Uganda đã thiệt mạng trong vụ tấn công của Al-Shabaab nhằm vào một căn cứ của ATMIS ở Bulamarer, cách  thủ đô Mogadishu của Somalia 130 km về phía Tây Nam.

Al-Shabaab có quan hệ với mạng lưới khủng bố quốc tế Al-Qaeda. Nhóm này đã tiến hành các hoạt động nổi dậy chống chính phủ liên bang Somalia suốt 15 năm qua. Kể từ năm ngoái, quân đội Somalia đã tăng cường các chiến dịch truy quét nhóm phiến quân này.

Mặc dù đã bị đánh bật khỏi thủ đô Mogadishu và các trung tâm đô thị chính khác hơn một thập niên trước đây, song lực lượng phiến quân này vẫn cố thủ ở các vùng nông thôn miền Trung và miền Nam Somalia.

Tháng 4/2022, ATMIS đã thay thế phái bộ tiền nhiệm AMISOM thực hiện nhiệm vụ gìn giữ hòa bình tại Somalia.

ATMIS với khoảng 22.000 binh sỹ đã cam kết tăng cường cuộc chiến chống khủng bố ở Somalia và dự kiến duy trì hoạt động này đến cuối năm 2024, sau khi bàn giao lại nhiệm vụ cho SNA và lực lượng cảnh sát.

Cùng ngày 21/6, các phe phái vũ trang ở khu vực bán tự trị Puntland của Somalia đã nhất trí ngừng bắn sau khi xảy ra vụ đụng độ một ngày trước đó khiến ít nhất 26 người thiệt mạng và 30 người bị thương.

Xung đột nổ ra giữa lực lượng an ninh địa phương và dân quân có vũ trang trung thành với các chính trị gia đối lập tại thủ phủ Garrowe của Puntland, trong bối cảnh diễn ra phiên họp nghị viện tranh luận về những thay đổi đối với hiến pháp địa phương.

Các chính trị gia đối lập cáo buộc lãnh đạo đương nhiệm tại Puntland, ông Said Abdullahi Deni thao túng cuộc bầu cử tại khu vực này vào tháng 5 vừa qua và tìm cách sửa hiến pháp để kéo dài nhiệm kỳ kết thúc vào tháng 1/2024.

Một nhóm trưởng lão bộ tộc cho biết họ đã đóng vai trò trung gian để các bên xung đột đạt thỏa thuận ngừng bắn. Người dân khu vực này cho biết giao tranh đã tạm lắng, các tay súng đã rời đi và các cửa hàng có thể mở cửa trở lại. 

Ngày 20/6, Tổng thống Somalia Hassan Sheikh Mohamud đã kêu gọi hai bên ngừng giao tranh và quay trở lại bàn đàm phán. 

Puntland nằm ở Đông Bắc Somalia. Khu vực này tuyên bố quyền tự trị vào năm 1998 và quan hệ với chính quyền trung ương ở Mogadishu thường căng thẳng./.

Hoàng Châu (TTXVN/Vietnam+)