Củng cố hồ bùn đỏ ở Nhân Cơ

Những ngày tháng 4, khu vực khoang số 2, hồ bùn đỏ Nhà máy Alumin Nhân Cơ trở nên nhộn nhịp hơn. Nhân lực, vật lực tập trung đào đắp và triển khai các giải pháp thi công để hoàn thiện khoang này.

Khoang số 2 của hồ bùn đỏ có dung tích trên 3,7 triệu m3. Tổng diện tích mặt hồ khoảng 27ha. Cùng với khoang chứa số 1, khoang chứa số 2 thuộc công trình hồ bùn đỏ, đã được Nhà máy Alumin Nhân Cơ đưa vào vận hành nhiều năm nay.

Kề bên khoang số 2 là khoang số 1. Khoang chứa này hoạt động từ lúc Nhà máy Alumin đi vào vận hành. Sau nhiều năm, khoang chứa đã đầy. Bùn đỏ khô đã gần cao bằng mái taluy đập.

Vào năm 2018, tại khu vực khoang số 2 của hồ bùn đỏ xảy ra sụt lún, sạt trượt. Việc này đã khiến nhiều diện tích đất canh tác của người dân bị sạt theo.

Nguyên nhân ban đầu được cơ quan chức năng xác định là do mưa lớn kéo dài. Khoang số 2 thời điểm đó là khoang dự trữ cho khoang số 1. Do đó, việc sạt trượt không làm rò rỉ bùn đỏ ra môi trường.

Sau khi sự cố xảy ra, Công ty Nhôm Đắk Nông - TKV (chủ Dự án Nhà máy Alumin Nhân Cơ) đã kiến nghị chính quyền địa phương có phương án thu hồi, bồi thường cho người dân bị ảnh hưởng bởi sự cố. Nhưng sau nhiều năm, việc bồi thường chưa được triển khai. Mặt bằng để khắc phục sự cố sạt trượt không có.

Sự việc kéo dài cho đến cuối năm 2022. Qua kiểm tra giám sát công tác bảo vệ môi trường, Bộ TN-MT nhận thấy khoang số 1 hồ bùn đỏ của Nhà máy Alumin Nhân Cơ đang vượt công suất thiết kế.

Việc sạt trượt tại khoang số 2 diễn ra trong thời gian dài, nhưng chưa được xử lý dứt điểm, nên không thể thải bùn đỏ vào. Trong khi đó, việc xây dựng khoang chứa số 3 chưa được thực hiện.

Bộ TN-MT xác định, Nhà máy Alumin Nhân Cơ không đáp ứng các quy định về an toàn hồ đập cũng như phòng ngừa ứng phó sự cố môi trường.

Vì vậy, Bộ TN-MT đề nghị Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) chỉ đạo thực hiện các biện pháp khắc phục sự cố sạt trượt tại khoang số 2 và xây dựng khoang số 3 của hồ bùn đỏ tại nhà máy.

Theo ông Ngô Tố Ninh, Phó Giám đốc Công ty Nhôm Đắk Nông - TKV, việc sạt trượt tại khoang số 2 của hồ bùn đỏ xảy ra ở mương thoát nước ngoại vi, mái trên và mái trong taluy.

Sau khi sự cố xảy ra, Công ty đã lên dự toán khắc phục sự cố với kinh phí trên 11 tỷ đồng. Nhưng nhiều năm, việc khắc phục chưa được triển khai vì vướng mặt bằng.

Sau nhiều năm theo đuổi, việc giải phóng mặt bằng mới tìm được tiếng nói chung. Có gần 2ha đất gần khoang số 2 hồ bùn đỏ đã được người dân đồng ý bàn giao cho dự án. Hiện Công ty đang tập trung khắc phục để sớm đưa khoang số 2 vào vận hành.

Ông Ninh cho biết, khoang số 1 của hồ bùn đỏ cơ bản đã gần đầy. Tuy nhiên, khoang này vẫn có thể chứa thêm một thời gian ngắn nữa.

Mặt bằng khu vực xây dựng khoang số 3 cơ bản không còn vướng, nên việc xây dựng sẽ sớm được triển khai. Các nội dung khắc phục theo chỉ đạo của Bộ TN-MT đang được Công ty khẩn trương thực hiện.

Lê Phước